“The Lily & the Rose”, schitterende, 15de-eeuwse, Engelse polyfonie door het “Binchois Consort” o.l.v. Andrew Kirkman op het label Hyperion.

Op de cd staat muziek over de “Virgin Mary” van John Cooke, Walter Frye, Guillaume Le Rouge, John Bedyngham, Dunstaple, Thomas Damett, John Fowler, John Forest en John Plummer. Onbekende maar te herontdekken, Engelse componisten van schitterende, polyfone muziek uit de 15de eeuw. 

De verwijzing naar en vergelijking met albast op de cd “Adoration of the Virgin in Sound & Stone, A further History of the long fifteenth century in music and alabaster”, is treffend gekozen. Deze kunsttak beleefde in het Engeland van de 15de eeuw nl. een bloeiperiode.

Het zacht gipsalbast was en is nog steeds een veel voorkomend mineraal in Engeland (o.a. in de Midlands, Staffordshire of Nottinghamshire). Albast werd ook gevonden in Watchet in Somerset, in de buurt van Penarth, in Glamorganshire en in Cumbria. In de 14de – en 15de  eeuw was het uithakken van kleine standbeelden en reliëfpanelen voor altaarstukken een waardevolle lokale industrie in bv. Nottingham. Het was daarenboven een belangrijk Engelse exportproduct. Ze werden meestal geverfd of gedeeltelijk geverfd. Albast werd ook gebruikt voor levensgrote beeltenissen op grafmonumenten, aangezien de typisch liggende positie geschikt was en albast goedkoper en gemakkelijker was om te verwerken dan marmer. Na de Engelse Reformatie werd het maken van altaarstukken opgeheven, maar het werk aan grafmonumenten in reliëfs en standbeelden werd voortgezet. 

Het programma onderzoekt en verdiept het visueel en sonoor verband bij centrale thema’s uit het leven van de Maagd Maria. Het doet dit niet alleen in termen van haar algemeen religieus belang en haar gevarieerde devotionele rollen, maar meer specifiek, vanuit haar symboliek als koninklijke bloem aan de tak van de Boom van Jesse. Deze symboliek uit zich door middel van tekst, muziek en beeld (albast), en articuleert zo een reeks spirituele waarheden en ervaringen over de Heilige Maagd. Het toont iets van haar poëtische en decoratieve waarde evenals haar heilige betekenis voor de laatmiddeleeuwse gelovigen, waarbij de esthetiek werd gecombineerd met het devote en het morele.

De 19 schitterende stukken zijn gegroepeerd rond de vier overgebleven bewegingen van de prachtige vierstemmige “Missa Flos regalis” van Walter Frye, een compositie uit de jaren 1450 of begin 1460. Frye die waarschijnlijk verbonden was aan de kathedraal van Ely, vertegenwoordigde de typisch Engelse polyfonie, “Contenance angloise”, of “English manner”, van de 15de eeuw. De composities zijn verbonden aan een reeks devotionele thema’s, vergezeld van afbeeldingen van Engelse albasten beelden die op hun beurt de thema’s zowel scenisch als symbolisch, visueel weerspiegelen en uitdiepen.

De thema’s zijn “Intercession against plague”, “The Annunciation to the Virgin”, “The Assumption and Coronation of the Virgin” en“Lineage of the Virgin”. Het “Binchois Consort” bestaat uit Timothy Travers-Brown en James Hall (altus), Dominic Bland, Nicholas Madden, George Pooley en Matthew Vine (tenor) en Andrew Kirkman (dirigent). De cd, voorzien van een bijzonder mooi geïllustreerd cd boekje, werd opgenomen in de landelijke  “Ascot Priory” in Berkshire (foto). Een sublieme cd!

The Lily & the Rose The Binchois Consort Andrew Kirkman cd Hyperion CDA68228