Ontdek Meyerbeers “Sacred Works”, gearrangeerd door Dario Salvi, op het label Naxos. Niet uitstellen!

Giacomo Meyerbeer (1791-1864) staat bekend om zijn weelderige, historische opera’s, waarmee hij wereldberoemd werd in Parijs. Geboren in Tasdorf nabij Rüdersdorf/Berlijn, was de joodse musicus tijdens zijn leven, één van de succesvolste en meest uitgevoerde operacomponisten in Europa. De Fürstenwalder sopraan Andrea Chudak, pianist/organist Jakub Sawicki en de Nieuwe Pruisische Filharmonie, presenteren hier een heel andere Meyerbeer. Ze presenteren nl. een cd met zijn religieuze composities. 

Op de cd staan de Ouverture en  de Aria “Ich will mein junges Leben” uit zijn eerste opera,“Jephtas Gelübde”, “2 Religiöse Gedichte von Jakob Neus” (“Gloria in der Höhe” en “Halleluja, der Herr ist da”), de “Hymne An Gott”, de “Prélude et Cantique tiré de l’imitation de Jésus-Christ”, de “Psalm 124” (“Wenn der Herr nicht bei uns wär”) en de “Psalm 86” (“Lehre, Ewiger, lehre mich deine Wege”), “Pater noster”, een Aria uit “Gott und die Natur” en “Gottergebenheit”. Alle arrangementen voor stem, strijkers en piano (of orgel), zijn van de hand van Dario Salvi. De uitvoerders zijn Andrea Chudak (sopraan), Pakub Sawicki (piano en orgel), en de Neue Preussische Philharmonie o.l.v. Dario Salvi. Heel bijzonder.

De roem van Giacomo Meyerbeer is bij uitstek geassocieerd met opera, maar hij schreef ook voor de stem in andere genres. Zo produceerde hij een klein aantal zorgvuldig vervaardigde, religieuze werken die de diepgang van zijn religieuze overtuiging en zijn oecumenische openheid voor alle vormen van religieuze toewijding, onthulden.

De cd verenigt een selectie van zijn religieuze composities, inclusief verschillende werken waarvan werd aangenomen dat ze verloren waren gegaan. Deze opnieuw ontdekte composities vallen op door hun meesterlijke kwaliteit en zeer individuele stijl, zoals de “Hymne An Gott”, die Meyerbeers gevoeligheid en vaardigheid met tekst laat horen. Andere pareltjes zijn het lichtgevend “Pater Noster” en de melancholische “Prélude et Cantique”, waarvoor Meyerbeer uit de spiritualiteit van de late Middeleeuwen putte, die van grote betekenis was voor hem.

Tijdens zijn studie bij de Abbé Vogler (foto) in Darmstadt, had de jonge, talentvolle componist, de gelegenheid om zijn muzikale vaardigheden te etaleren. Deze werden bekroond door de compositie van koorwerken op zeven religieuze oden van de invloedrijke, achttiende-eeuwse dichter, Friedrich Gottlieb Klopstock (1724-1803) (“Sieben Geistliche Gesänge”, 1812, herzien in 1841). Tijdens zijn verblijf in Wenen produceerde de jonge Meyerbeer in 1814 een ander religieus lied, een toonzetting van het mediterend gedicht “An Gott”, van Friedrich Wilhelm Gubitz. Dit begaafd en rijk gevarieerd jeugdwerk voor vier solostemmen, wordt gekenmerkt door zijn bloeiende melodie en eenvoudige pianobegeleiding. Klopstock, beroemd om zijn religieus epos “Der Messias” (1745-73) geïnspireerd door Vergilius en Milton, werd beschouwd als een grote religieuze dichter die, met name door zijn zeer invloedrijke odes, de aankondiging van en de overgang naar, de gouden eeuw van de Duitse literatuur vormde.

De twee beroemdste religieuze werken van Meyerbeer werden laat in zijn leven, binnen vier jaar na elkaar, gecomponeerd. De monumentale achtstemmige toonzetting van Psalm 91, bekend als ‘Trost in Sterbengefahr’, voor vier solisten en dubbel koor a capella, werd in 1853 gecomponeerd op verzoek van koning Friedrich Wilhelm IV voor de kathedraal van Berlijn. De muziek ademt, ondanks alle complexe vocale dispositie, een vertrouwelijke intimiteit die lijkt op die van Mendelssohns psalmen. De psalm contrasteert met het intiem en mooi, vierdelig offertorium, “Pater Noster” (1857), in de zuiverste kerkstijl, eveneens gecomponeerd voor het Berlijns Domchor. Dit motet verdient een hoge plaats in de vele toonzettingen van dit beroemdste onder alle gebeden. De serene melodie werkt op een opvallend contrastprincipe tussen het fortissimo van het nadrukkelijk bevel van de uitdrukking  “gelijk ook wij vergeven aan onze schuldenaren”, en het contrasterend pianissimo, gebruikt voor de uitdrukking van angst en berouw van het volgend “en leidt ons niet in bekoring”.

De sopraan Andrea Chudak studeerde aan de Hochschule fur Musik ‘Hanns Eisler’ in Berlijn en aan het Instituut Musiktheater van de Staatliche Hochschule fur Musik in Karlsruhe, en volgde masterclasses bij o.a. Peter Schreier en Elisabeth Schwarzkopf. Ze won vele prijzen op nationale en internationale wedstrijden en zong als soliste in de operahuizen van Karlsruhe, Kaiserslautern, Stuttgart, de Staatsoper Berlin en het Theater an der Wien.

De Italiaanse dirgent en arrangeur, Dario Salvia (°1975) uit Brescia, is de oprichter van het uitzonderlijk “Imperial Vienna Orchestra” in Norwich, het orkest waarmee hij als een “Lifetime Honorary Member of the Johann Strauss Society of Great Britain”, op oorspronkelijke instrumenten en in de oorspronkelijke bezetting, de dansmuziek speelt van de Strauss familie. Niet te missen! Hij is daarnaast gastdirigent en partner van het Metamorphosis Chamber Orchestra in New York en eerste gastdirigent van het Concert Operetta Theater in Philadelphia. In Juni 2018 maakte hij zijn debuut in Carnegie Hall in het Lincoln Center in New York City met Mozarts “Le Nozze di Figaro” en Humperdincks “Hänsel und Gretel”. Een heel, heel bijzondere cd die u niet mag missen. En, lees voor de gelegenheid eens de thematische boeken van Letellier over Meyerbeer en zjjn muziek, bv. over zijn “Sacred Works” (foto). Boek(en) en cd, warm aanbevolen.

Robert Ignatius Letellier (° 1953, Durban, Zuid-Afrika) is een cultuurhistoricus en een schrijver over de geschiedenis van de muziek, de romantische literatuur en de bijbel. Hij behaalde een doctoraat in Engelse romantiek van de universiteit van Salzburg en publiceerde meer dan honderd artikelen en boeken over onderwerpen zoals de Bijbel, achttiende- en negentiende-eeuwse romans, met name het werk van Sir Walter Scott, en 19de -eeuwse muziek. Letellier is vooral bekend om de wetenschap over het leven en werk van de componist Giacomo Meyerbeer. Letelliers vierdelige vertaling van de dagboeken van de componist is aangehaald als “het belangrijkste werk van de componist dat tot nu toe in het Engels is gepubliceerd”. Hij publiceerde ook verschillende studies van de opera’s van de componist en andere werken die een belangrijke rol hebben gespeeld in de herwaardering van Meyerbeer, ooit de populairste componist van de 19de eeuw, wiens werken in de 20ste eeuw in bijna volledig in de vergetelheid en verwaarlozing terecht kwamen, maar nu stilaan worden herontdekt.

Giacomo MEYERBEER Sacred Works Andrea Chudak Pakub Sawicki Neue Preussische Philharmonie Dario Salvi cd  Naxos 8.573907