“Le Nuove Musiche” van Caccini, door het “Ensemble Ricercare Antico” en tenor Riccardo Pisani, een bijzonder mooie cd op het label Brilliant Classics.

In zijn “Le Nuove Musiche” (nieuwe muziek) vermeed Caccini als hofcomponist van de Medici-familie, het oud complex contrapunt, in het voordeel van een nieuwe monodische stijl, waarbij een solostem ondersteund werd door een rijke continuo en waardoor de uitdrukking van de poëzie en zijn emoties op de voorgrond kwam.

Tegenwoordig is Giulio Caccini vooral bekend door zijn bijdragen aan een selectie van de 16e en 17e-eeuwse “Arie Antiche”, die een essentieel onderdeel vormden van de training van elke jonge zanger. Hij werd geboren in 1550 in Rome maar verhuisde als tiener al naar Firenze. Daar overleed hij in 1618 als de beroemde, officiële componist van de stad, die op dat ogenblik rijkdom en mensen uit de hele wereld aantrok. In 1602 publiceerde hij een verzameling van zijn werken die, zoals de titel impliceerde, een nieuw soort muziek beloofde, die sprak over wat hij in zijn voorwoord bestempelde als een zekere nobele nalatigheid van het lied, waarbij soms verschillende dissonanties de basnoot ondersteunden. Nooit eerder had iemand de eufonie van een enkele stem gehoord, tot een enkel snaarinstrument dat zoveel kracht had om het affect van de ziel te bewegen.

De teksten van deze bundel gingen over liefde, kwellingen en periodieke vervulling. De techniek van zijn muzikale instellingen werd volledig in dienst gesteld van deze teksten, zodat ze de luisteraar zo direct mogelijk aanspraken, versterkt maar niet verdoezeld door de harmonie. Hij deed dit door texturen te vereenvoudigen en dissonanten te reserveren voor uitzonderlijk expressief effect; een techniek die een enorme invloed uitoefende op zijn directe opvolgers, onder wie Claudio Monteverdi.

De tenor op deze Caccini-uitgave is Riccardo Pisani, geboren in Rome en opgeleid aan de prestigieuze Accademia di Santa Cecilia, waar hij studeerde met de befaamde oude-muziekconcert Sara Mingardo. Hij zong de titelrol in Orfeo met René Jacobs en zong Monteverdi met ensembles van wereldklasse, zoals Concerto Italiano en La Venexiana. Deze cd is zijn debuut op Brilliant Classics.

Giulio Caccini (1551-1618) was een gevierd Italiaans componist, zanger, instrumentalist en leraar. De hertog van Toscane, Francesco de Medici, was zo onder de indruk van de stem van de jongeman dat hij hem meenam naar zijn hof in Florence, waar Caccini de rest van zijn leven verbleef. Caccini’s nieuwe muzikale taal in de stile rappresentativo, veranderde de loop van de muziekgeschiedenis en legde de basis voor de moderne opera. Deze nieuwe opname bevat aria’s in de stijl van de toen nieuwe cantar recitando, voor tenor en basso continuo op wereldlijke, Italiaanse teksten. Naast werk van Caccini, koos men voor een Toccata van Frescobaldi, twee Canzona’s van Filippo Nicoletti, en een Canzone van Stefano Landi. De opnamen van Landi en Nicoletti zijn overigens world Premiere recordings.

De Italiaanse tenor Riccardo Pisani (foto) is de ideale tolk voor deze hartverscheurend mooie muziek. Hij wordt ondersteund door een continuo van viool, viool, luit, harp, theorbe en gitaar. Het boekje bevat een tekst in het Engels en het Italiaans. De gezongen teksten zijn beschikbaar op de Brilliant Classics-website. De uitvoerders zijn Ensemble Ricercare Antico, Riccardo Pisani tenor en Francesco Tomasi (foto), theorbe, barokgitaar en algemene leiding.

Caccini Le Nuove Musiche Ensemble Ricercare Antico Riccardo Pisani tenor Francesco Tomasi theorbo, baroque guitar, artistic direction cd Briljant Classics 95794