Cello Concertos, verenigd in een grandioze box met 15! cd’s, uitgegeven door Brilliant Classics. Subliem!

Deze box verenigt uitstekende uitvoeringen van magnifieke, historische werken uit het volledig repertoire van de relatief korte geschiedenis van het cello-concerto, van de barok tot het einde van de vorige eeuw. Niet te missen!

Vóór 1800 werden slechts enkele belangrijke celloconcerti gecomponeerd, met uitzondering van werken van componisten als C.P.E. Bach, Haydn, Boccherini en Vivaldi. Vivaldi’s typisch inventieve en diverse cello-concerti o.a. voor piccolo cello, met hun mooie langzame bewegingen, waren vrijwel zeker de allereerste, ooit gecomponeerd voor dit instrument.

De eerste celloconcerti werden na de eerste ontwikkeling van het concerto grosso, gecomponeerd in de barok, toen het instrument zijn bescheiden rol als onderdeel van de continuo groep verliet, om zijn plaats als solo-instrument in een concerto-bezetting op te nemen. Tijdens het klassiek en romantisch tijdperk werden verrassend weinig celloconcerti gecomponeerd, terwijl de 20ste eeuw een aantal van de grootste meesterwerken in het genre opleverde.

Dat de meeste grote celloconcerti na de barok of de klassieke periode werden gecomponeerd, is nogal ironisch, aangezien de steeds groter wordende orkestrale krachten van de 19e eeuw en daarna, veel meer de bezorgdheid van de componist was om te voorkomen dat de solocellist in zijn lager register werd overstemd. Dvořák schreef in zijn prachtig celloconcert (1894-95) een zware orkestratie met wel drie trombones en tuba voor, maar zijn ervaring als componist stelde hem in staat om zorgvuldig het solo/orkest-evenwicht te beheersen. Het resultaat was een episch werk vol prachtige melodieën en een breed scala aan emoties.

Naast Dvořák zorgden Schumann en Saint-Saëns voor de volledige erkenning van het celloconcert als genre. In 1850 werd het Celloconcerto van Schumann het eerste grote concerto voor dit instrument sinds Boccherini’s voorbeelden uit 1780. 20Ste-eeuwse componisten hebben van de cello een standaard concerto-instrument gemaakt. Eén van de opvallendste, eerste voorbeelden uit de eerste helft van die eeuw, was Elgars Celloconcerto, gecomponeerd in 1919, waarin de grote, Engelse componist, introspectieve en meditatieve expressie verkende.

De Poolse componist Witold Lutosławski (foto), één van de opmerkelijke muzikale geesten van de tweede helft van de 20ste eeuw, maakte vervolgens gebruik van avant-gardistische technieken in zijn Concerto uit 1969-70, samen met het typisch, sonoor drama van de confrontatie tussen solist en orkest.

Deze cd box biedt een uitgebreide bloemlezing van het Celloconcerto en andere muzikale vormen voor cello en orkest, op 15 cd’s. Deze uitgave laat horen hoe de diep, resonerende en welbespraakte klank van de cello, het breedste spectrum aan menselijke emoties uitdrukken kon en kan uitdrukken, van intiem fluisteren, tot treurig klagend of hartstochtelijk zingen.

De box bevat concerti e.a. van Vivaldi, Platti (o.a. naar Corelli’s op. 5), Porpora, Monn (Celloconcerto in sol klein in een arrangement A. Schoenberg voor cello, klavecimbel en orkest), C.P.E. Bach, Haydn, Boccherini, Leo (Sinfonia Concertante), Schumann, Saint-Saëns, Dvorak, Elgar, Tsjaikofski (o.a. Andante cantabile uit zijn Strijkkwartet nr. 1 in D, op. 11, in de versie voor cello en orkest), Finzi, Lalo, Bruch, Fauré (Élégie, op. 24), Bloch (“Kol Nidrei”, op. 47 en “Schelomo”), en Celloconcerti van Ginastera, Kabalevsky, Khachaturian en Lutoslawski.

De cellisten zijn Francesco Galligioni, Adriano Maria Fazio, Stefano Veggetti, Enrico Bronzi, Jan Vogler, Maria Kliegel, Alexander Rudin, Raphael Wallfisch (foto), Julius Berger, Zara Nelsova, István Várdai, Alexander Kniazev, Tim Hugh, Timora Rosler en Dmitri Yablonsky (foto).

De ensembles, orkest en dirigenten zijn “L’Arte dell’Arco”, Federico Guglielmo, “Cappella Neapolitana”, soloists, “Cordia Ensemble” (Andrea Rognoni (viool), Isabella Bison (viool), Franziska Romaner (cello), Stefano Veggetti (cello)), “Südwestdeutsches Kammerorchester Pforzheim” , Vladislav Czarnecki, “Scottish Ensemble”, Jonathan Morton, “Accademia I Filarmonici”, “Virtuosi Saxoniae”, Ludwig Güttler, “Sudwestfalische Philharmonie”, Florian Merz, “Zilina Chamber Orchestra”, Dwight Bennett, “Pannon Philharmonic Orchestra”, Tibor Bogányi, “Moscow Philharmonic Orchestra”, Igor Golovchin, Maxim Fedotov & Valery Polyansky, “Saint Louis Symphony Orchestra”, Walter Susskind, “Russian State Symphony Orchestra”, Evgeny Svetlanov (foto), “Northern Sinfonia”, Howard Griffiths, “Polish National Radio Symphony Orchestra”, Antoni Wit, en de “Bamberger Symphoniker” o.l.v. Lothar Zagrosek (foto).

De opnamen dateren van 1974, 1991, 1994–2001, 2005, 2007–2011 & 2014, en vonden plaats in de Tsjechische Republiek, Duitsland, Hongarije, Italië, Polen, Rusland & UK. Het bijbehorend boekje bevat een interessante, bevattelijke tekst over de componisten en de muziek van Philip Borg Wheeler, altviolist van het Bournemouth Symphony Orchestra. Een grandioze uitgave, een absolute must!

Cello Concertos Various artists 15 cd Brilliant Classics 95782