“Les Kapsber’girls, Kapsberger Che fai tu? Villanelles”, op het label muso. Hemels!

Gevormd in 2015, stellen “Les Kapsber’girls” één van hun favoriete componisten, Girolamo Kapsberger (1580-1651) voor, een componist uit Rome van het begin van de 17de eeuw.

Johannes Hieronymus of Giovanni Girolami Kapsberger was voornamelijk werkzaam in Venetië en in Rome. Hij componeerde een twintigtal boeken met luit- chitarrone- en gitaartabulaturen, liederen, sinfonia’s, madrigalen en aria’s. Samen met de Bolognese componist, Alessandro Piccinini, was hij één van de belangrijkste componisten van muziek (Intavolatura’s) voor de chitarrone of theorbe.

Er is niets bekend over de precieze geboortedatum en geboorteplaats van Kapsberger. Zijn vader, kolonel Wilhelm (Guglielmo) von Kapsperger, een Oostenrijks, militaire functionaris vestigde zich mogelijks in Venetië, de stad die daarom mogelijks de geboorteplaats van Kapsberger was. Na 1605 verhuisde Kapsberger naar Rome, waar hij al snel een reputatie als briljante virtuoos verwierf. Hij had contacten met verschillende machtige individuen en organisaties en zelf organiseerde hij “academies” in zijn huis, die tot de “wonderen van Rome” werden gerekend. Rond 1609 trouwde Kapsberger met Gerolima di Rossi, met wie hij minstens drie kinderen kreeg. Rond dezelfde tijd begon hij zijn muziek te publiceren. De komende tien jaar verscheen er meer dan een dozijn muziekcollecties. Deze omvatten de “Libro I d’intavolatura di lauto” (1611), Kapsbergers enige overgebleven muziekcollectie voor luit.

In 1624 trad Kapsperger in dienst van kardinaal Francesco Barberini (foto), waar hij samenwerkte met talrijke belangrijke componisten als Girolamo Frescobaldi en Stefano Landi en dichters, onder wie Francesco Bracciolini en Giulio Rospigliosi, de later paus Clemens IX. Francesco Barberini was door zijn oom Maffeo Barberini, de pas verkozen paus Urbanus VIII (foto), benoemd tot kardinaal, staatssecretaris bij de Heilige Stoel en pauselijk legaat voor Avignon. Vanwege zijn interesse in literatuur en kunst was hij een belangrijke mecenas. Als grootinquisiteur van de Romeinse Inquisitie maakte hij deel uit van het tribunaal dat Galileo berechtte. Hij was weliswaar één van de drie leden die Galileo niet wilden veroordelen. Kapsberger werkte tot 1646 in het huishouden van de kardinaal en zette ook gedichten van Maffeo Barberini (paus Urbanus VIII) op muziek, “Poematia et carmina composita à Maffaeo Barberino” (Rome 1624).

De grote variëteit in het oeuvre van Kapsberger getuigde van zijn talent en van het niveau van het artistiek bruisend, pre-barokke Italië in het algemeen. Zijn vier “Libri di villanelle”, gepubliceerd in 1610, 1619 en 1623, zijn echte juweeltjes. Kapsberger verklankte daarin een wereld van landelijke, bucolische poëzie met enkele leerzame contrasten. De buitengewone diversiteit van de karakters en kleuren van deze zelfs nu nog onbekende villanella’s doen dromen, ze verrassen en verbazen, en laten een vreemd maar aangenaam gevoel van nostalgie achter.

Met “Che fai tù?” presenteren de Kapsber’-girls een herontdekking van deze juweeltjes door hun unieke uitvoering. Alice Duport-Percier en Axelle Verner uit Lyon, hebben nl. engelachtig mooie stemmen. De tweestemmige, homoritmische villanella’s worden afgewisseld met 8 instrumentale stukken (Toccata, Passacaglia, Ritornello, Gagliarda’s en Corrente), die ons op hun beurt in staat stellen te genieten van de warme klank van Albane Imbs (foto) op een rijke verscheidenheid aan tokkelinstrumenten. Ze bespeelt een aartsluit en een barokgitaar van Stephen Murphy (1988, Mollans sur Yvèze), een theorbe van Jiri Cepelak (2012, Tsjechië), en een tiorbino (een kleine theorbe) van de Duitse luthier, Ekkehard Sachs (2015).

Eén instrumentale compositie, “Passa Galli”, is daarenboven van de hand van de Bolognese violist en componist, Giovanni Battista Vitali (1632-1692), vice-Maestri di capella aan het hof van de familie Este in Modena. Dit alles werd schitterend opgenomen, dankzij de artistieke leiding van de Noorse gitarist en luitspeler, Rolf Lislevand (°1961), (producing & editing), bekend van Hespèrion XX, La Capella Reial de Catalunya en Le Concert des Nations. Zijn eigen cd, “Libro Quarto D’Intavolatura Di Chitarone” (foto) met muziek van Hieronymus Kapsberger (Alliance), won trouwens op het MIDEM-festival in Cannes, een prijs in de categorie vroege muziek.

Op zoek naar nieuwe sleutels voor het lezen en interpreteren van de historische bronnen, laten de vier Kapsber’-meisjes hun licht schijnen op deze weinig bekende of zelfs vergeten muziek. Energie en vitaliteit uit ‘populaire’ muziekvormen, kleuren die neigen naar de tonen van hedendaagse muziek en een rusteloos verlangen om naar het nieuwe in het oude te zoeken, staan op het programma. Les Kapsber’girls zijn Albane Imbs, aartsluit, theorbe, barokgitaar, tiorbino & directie, Alice Duport-Percier, sopraan, Axelle Verner, mezzo-sopraan en Barbara Hünninger, basse de violon. De mooie, rustiek landelijke teksten kan u volgen in het bijbehorend boekje. Een hemels mooie cd. Top!

Les Kapsber’girls Kapsberger Che fai tu ? VILLANELLES cd muso mu-037