Andreas Böhlen (°1983) docent blokfluit aan de Universität für Musik und darstellende Kunst in Graz en sedert 2017, ook aan de Hochschule der Künste in Zürich, presenteert met zijn ensemble „Theatrum affectum“ een opname van werken van Nicola Matteis.
Als Italiaan in het 17de -eeuws Londen, componeerde Matteis diverse werken met invloeden uit Italië, Frankrijk en Engeland, bestemd voor het Londens muziekleven. Nicola Matteis (ca. 1670 – na 1713) was nl. de eerste opmerkelijke, Italiaanse barokviolist in Londen en een componist met een grote populariteit. Helaas bleef hij tot het einde van de 20ste eeuw volkomen vergeten. Er is heel weinig bekend over zijn vroege leven, hoewel Matteis waarschijnlijk in Napels werd geboren daar hij zichzelf in verschillende van zijn werken, omschreef als ‘Napolitano’. Hij kwam begin 1670 naar Londen en had volgens de Engelse advocaat, biograaf en amateur musicus, Roger North (1653-1734), de auteur van “Lives of the Norths”, een stadshandelaar als sponsor, die hem leerde hoe hij, door hen toe te staan hem te begeleiden in recitals in de woonkamer en in andere kleine uitvoeringen, de gunst van de adel kon afdwingen.
Matteis had veel artistiek en commercieel succes met zijn gepubliceerde muziek, met name met zijn vier boeken “Ayres” (1676, 1685). Hij trouwde in 1700 met een rijke weduwe en trok zich terug uit de Londense muziekscene. Desondanks zijn huwelijk en de wijdverbreide populariteit van zijn muziek, beëindigde hij zijn dagen in slechte gezondheid en armoede. Matteis veranderde de Engelse smaak voor vioolspel, van de Franse stijl naar een nieuwere, Italiaanse. Tijdgenoten beschreven hem als een langere boog met een nieuwe booggreep (dichter bij die van moderne spelers). Zijn reputatie groeide tijdens zijn leven en resulteerde in veel lof voor zijn live optredens. Als hij speelde dacht het publiek tijdens zijn concerten, vaak meer dan één viool te horen. Wetende dat veel van zijn klanten amateurs waren, gaf Matteis de neiging om nauwkeurige instructies te geven in de inleiding van zijn gepubliceerde Ayres, met gedetailleerde aantekeningen over boogstreken, uitleg over ornamenten, tempi e.a. Deze aantekeningen zijn waardevolle bronnen gebleken voor wetenschappers die de uitvoeringspraktijken van die tijd reconstrueren.
Het ensemble “Theatrum affectuum” presenteert de grotendeels korte stukken uit Matteis’ “Books of Ayres” sprankelend en veelzijdig, virtuoos en intiem, schunnig en elegant, intellectueel en nuchter. Theatrum affectuum heeft voor de latere versies van de stukken gekozen met een tweede bovenste partij, en speelt ze met viool en blokfluit. De continuo bestaat uit cello, luit en klavecimbel of orgel. Theatrum affectuum treedt sinds 2003 op in Europa en Japan. Het ensemble heeft een internationale samenstelling, met musici uit Duitsland, Japan, Frankrijk en Italië. Meestal onder leiding van blokfluit en viool, wijdt het ensemble zich aan de instrumentale muziek van de 17de – en 18de eeuw, waarbij kennis van barokke expressievormen en improvisatie, een belangrijke rol speelt. Theatrum affectuum bestaat uit Andreas Böhlen, blokfluit, Ayako Matsunaga, viool, Pierre-Augustin Lay, cello, Giangiacomo Pinardi, luit en theorbe, Takashi Watanabe, klavecimbel en orgel. Warm aanbevolen.
Nicola Matteis Most ravishing things Theatrum affectuum cd Aeolus AE 10226