“Pioneers, Piano Works by Female Composers”, door Hiroko Ishimoto, op het label Grand Piano.

Hiroko Ishimoto bracht een opmerkelijk gevarieerd programma samen met werken van o.a. Ana Bon die ‘kamermuziekvirtuosa’ was aan het Pruisische hof van koning Frederik de Grote, de gedurfde harmonieën van Vítĕzslava Kaprálová (een leerling van Martinů), en stukken van Amy Beach, gebaseerd op de oproepen van de heremietlijster. Deze fascinerende verzameling zeldzame pianowerken, van de 18deeeuw tot heden, is geïnspireerd door verhalen over hoe vrouwelijke componisten muziek maakten terwijl ze voldeden aan de verwachtingen van het gezin en de samenleving.Op de cd staat werk van Agathe Backer-Grøndahl (1847-1907) (foto), Tekla Badarzewska-Baranowska (1838-61), Amy Beach (1867-1944), Lili Boulanger(1893-1918), Cécile Chaminade, (1857-1944), Kapralova, Vitezslava (1915-40), Emma Kodály (1863-1958), Tatiana Nikolayeva (°1924), Dora Pejačević (1885-1923), Florence Price (1888-1953) en Clara Schumann (1819-96).

Agathe Backer Grøndahl (foto) was een pianiste en componiste van internationale allure. Ze werd geboren in Holmestrand, Noorwegen, en volgde lessen bij Hans von Bülow in Florence en Franz Liszt in Weimar. Haar oeuvre bevat meer dan 400 liederen, pianostukken en arrangementen van Noorse volksliederen. De vlotte Humoresque in G minor uit 3 Morceaux, Op. 15 (1882) is ritmisch geestig, met natuurlijke charme en vitaliteit. De Poolse amateurcomponiste, Tekla Bądarzewska-Baranowska, wordt herinnerd voor één compositie, “The Maiden’s Prayer”. Dit werd wereldwijd populair na de publicatie in Warschau in 1856, hoewel het een salonstuk is van een soort dat in de 19de eeuw gebruikelijk was. Het verscheen vervolgens in arrangement na arrangement en won een succes dat de componist nooit meer kon heroveren.Anna Bon (foto) werd omstreeks 1739 geboren in Venetië. Op vierjarige leeftijd werd ze toegelaten tot het Ospedale della Pietà in Venetië. Twaalf jaar later werd ze benoemd tot ‘kamermuziekvirtuosa’ aan het hof van Frederik de Grote van Pruisen. Geboren in Parijs in 1857, bevatten de composities van Cécile Chaminade een aantal pianostukken die in de smaak vielen in de salons van de latere 19de– en vroege 20ste eeuw. Onder deze genoot “Automne” een bijzondere populariteit.Cécile Chaminade (1857-1944) (foto) was ooit een gevierd pianiste en componiste. Ze studeerde bij Félix Le Couppey, Marie Gabriel Augustin Savard, de Belgische violist Martin Pierre Marsick en bij Benjamin Godard. Ze werd aangemoedigd door Camille Saint-Saëns, Emmanuel Chabrier, Ambroise Thomas, Georges Bizet en door de legendarische pianist en pedagoog Isidore Philipp (1863-1958). Daarna  begon haar carrière in Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten. Hoewel ze ook symfonische werken componeerde, was ze vooral bekend voor haar pianocomposities en Mélodies. Cécile huwde in 1901 de aanzienlijk oudere muziekuitgever uit Marseille, Louis-Mathieu Carbonel. Die overleed in 1907 waarna Cécile dan maar naar de Var trok. Vanaf 1925 woonde ze in Monte-Carlo waar ze op 87-jarige leeftijd overleed. Haar zuster Henriette werd in 1897 de tweede vrouw van de beroemde pianist, Moritz Moszkowski (1854-1925) (foto). Cécile componeerde twee pianotrio’s. Het Trio op deze cd was haar tweede. Ze componeerde het in 1887 en droeg het op aan de cellist Jules Delsart (1844-1900) die een Stradivarius bespeelde, cellist was van het Quatuor Marsick en bekend is gebleven door het arrangement dat hij maakte voor cello en piano van de vioolsonate van César Franck. Het Lento uit het trio van Chaminade is van een ongekende schoonheid en de overige twee bewegingen steken vol gepassioneerde melodieën en karaktervol temperament. Dit trio zou veel meer op concerten gespeeld moeten worden.Francisca ‘Chiquinha’ Gonzaga (foto), geboren in Rio de Janeiro, studeerde piano in haar geboortestad bij José de Sousa Lobo en de Portugese pianist Arthur Napoleão dos Santos. Haar eerste succes als componiste was de publicatie in 1877 van de polka Atraente. Beroemd om walsen, polka’s, marsen en tango’s, componeerde ze ook operettes.De piano was goed vertegenwoordigd in de ongeveer vijftig composities van Vítězslava Kaprálová (foto). De piano speelde overigens ook een cruciale rol als een compositorisch instrument waarmee ze experimenteerde in zowel kleinere als grotere vormen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat haar meest originele en verfijnde werken voor dit instrument zijn, van haar Sonata appassionata en Pianoconcerto in re klein, tot Preludes, de “Variations sur le carillon de l’église St.-Etienne-du-Mont” en de door Martinu beïnvloede, neoklassieke Partita waarin piano ook een belangrijke percussieve rol speelt. Pianocomposities vertegenwoordigen misschien wel het beste van Kaprálová’s muziek die rijk is aan frisse en gedurfde ideeën, humor, passie en tederheid, en doordrenkt is met jeugdige energie.Emma Kodály (foto) werd in 1863 als Emma Schlesinger geboren in Baja, een kleine Zuid-Hongaarse stad. Ze studeerde piano en zang en begon al op jonge leeftijd met componeren. In 1905 werd Zoltán Kodály haar muziekleraar. en ze werden al snel verliefd en trouwden. Tot haar dood in 1958 was Emma toegewijd aan haar man en zijn muziek. Liederen en pianostukken vormen de basis van haar eigen composities.Miyake Haruna (foto) werd geboren in 1942 in Tokio, waar ze muziek studeerde en debuteerde als pianist op 14-jarige leeftijd. Ze vervolgde haar studie aan The Juilliard School of Music in New York bij Vincent Persichetti. Onder haar vele composities bevinden zich een pianoconcerto en Why Not, My Baby? voor sopraan, piano en trompet. Miyake werkt regelmatig samen met pianist-componist Yuji Takahashi en combineert Japanse en westerse idiomen en gebruikt vaak traditionele Japanse instrumenten in haar partituren.Tatyana Nikolayeva (foto) werd beroemd als onderdeel van een formidabel getalenteerde groep Russische pianisten, waaronder Sviatoslav Richter en Emil Gilels. In 1947 voltooide ze compositiestudies aan het conservatorium van Moskou met een pianoconcert, dat een staatsprijs won. Haar composities bevatten symfonieën, een pianokwintet en de liederencyclus Islandiya (‘IJsland’).

Dora Pejačević (1885-1923) (foto) werd geboren in Boedapest en groeide op in het paleis van haar familie in Našice, Slavonië. Ze studeerde in Dresden bij Percy Sherwood en in München bij Walter Courvoisier. Haar oevre omvat liederen, een pianoconcerto en een symfonie.Florence Beatrice Price (foto) werd in 1887 geboren in een middenklasse gezin in Little Rock, Arkansas, en kreeg een gedegen muzikale opleiding van haar moeder nadat de vooraanstaande blanke instructeurs van de stad weigerden haar les te geven. Aangezien zwarte vrouwen in het Zuiden grotendeels geen mogelijkheden hadden voor meer gevorderde muzikale opleiding, schreef haar moeder haar in aan het New England Conservatory nadat ze de middelbare school in 1903 had afgerond. Daar volgde ze cursussen in orgel- en pianopedagogiek terwijl ze alle muzikale disciplines van de conservatoriumfaculteit, inclusief directie bij George Whitefield Chadwick volgde. Op het concert in 1933, waarin haar Symfonie nr. 1 in mi klein in première ging, was het de eerste keer dat een groot Amerikaans orkest, het (blank) Chicago Symphony Orchestra o.l.v. Frederick Stock, een compositie speelde van een Afro-Amerikaanse vrouw. Deze nieuwste Naxos-release van Fort Smith Symphony bevat dit iconisch werk, naast de wereldpremière-opname van haar symfonie nr. 4 in re Klein.ookClara Schumann (foto), de dochter van Friedrich Wieck, haar leraar en mentor tot haar huwelijk met Robert Schumann, was begonnen aan een succesvolle carrière als pianist voor ze contact kreeg met Schumann, wat in 1840 leidde tot hun huwelijk. Ze zette haar internationale carrière voort als uitvoerend artieste en steunde haar gezin na de laatste waanzin en dood van haar man in 1856. Ze werd daarna geholpen door Brahms, aan wie Schumann aanzienlijke aanmoediging had gegeven.

De Amerikaanse componiste en pianiste van Schotse afkomst, Amy Beach (1867-1944) (foto)  foto), geboren als Amy Marcy Cheney, was een wonderkind. Ze leerde zichzelf op driejarige leeftijd lezen en componeerde reeds eenvoudige walsen toen ze vier was. Van haar moeder kreeg ze haar eerste lessen toen ze zes was, en een jaar daarna gaf ze haar eerste recitals. Ze speelde werken van Händel, Beethoven, Chopin, en eigen werk. In 1875 verhuisden haar ouders naar Boston. Toen ze veertien was, kreeg Amy haar enige officiële compositietraining van Junius W. Hill, bij wie ze een jaar lang harmonieleer en contrapunt studeerde. De eerste Amerikaanse vrouwelijke componiste die succesvol bleek in grotere orkestvormen, Amy Beach, beperkte na haar huwelijk haar concertoptredens als pianiste om te voldoen aan de wens van haar man om zich te concentreren op compositie. Na het overlijden van haar man hervatte ze haar succesvolle carrière als performance. Clara Schumann en Amy Beach kwamen allen uit gezinnen die hun muzikale interesses wel aanmoedigden, maar in verschillende mate, een professionele carrière afwezen.De naam van de opmerkelijke lerares en dirigente Nadia Boulanger is beroemd in de muziekwereld, maar haar zes jaar jongere, fenomenaal begaafde zuster Lili (foto), was de eerste vrouw die de Premier Prix de Rome won. Reeds als kind had Lili een delicate gezondheid die leidde tot een ernstige ziekte. Haar overlijden op de leeftijd van 24! was een tragedie voor de muziek. Afgezien van werken geschreven in haar vroege tienerjaren, die ze later vernietigde, duurde haa carrière als componiste  slechts zeven jaar.Geboren in Sapporo in Japan, studeerde Hiroko Ishimoto (foto), aan de Toho Gakuen School of Music in Tokio en aan de Juilliard School in New York, waar haar professor György Sándor was, de grote Hongaars-Amerikaanse pianist en leidende leerling van Béla Bartók. Ishimoto werd en wordt alom geprezen door The New York Times en het Japans tijdschrift “The World of Music”. Het Cultureel Ministerie van Japan nodigde Ishimoto uit om concerten te spelen voor kinderen die getroffen waren door de tsunami in Fukushima van 2011 tot 2015, en ze is een actief lid van het “Women’s Action Network” (WAN) in Japan. Haar serie essays en optredens op YouTube van “Women Composers in the Shadows of Men”, heeft wereldwijde aandacht getrokken en ze gaf in 2017 en 2018, Japanse concertreizen van deze werken, georganiseerd door WAN. Ze geeft trouwens regelmatig uitvoeringen van dit project in Hongarije en Japan. Ishimoto heeft twee albums uitgebracht in Japan, “My Favorites” en “Hungary and Beyond”. Het Japans radiostation NHK FM zond Hiroko’s uitvoering van werken van Amy Beach landelijk uit en ze werd geïnterviewd door grote Japanse kranten als Yomiuri Shimbun en Asahi Shimbun.Pioneers Piano works by Female Composers Hiroko Ishimoto cd Grand Piano GP844

https://www.stretto.be/2021/09/28/first-ladies-three-romantic-violin-sonatas-by-elfrida-andree-mel-bonis-and-ethel-smyth-door-annette-barbara-vogel-viool-en-durval-cesetti-piano-op-het-label-toccata-classics/