“John Adams, My Father Knew Charles Ives – Harmonielehre” door Nashville Symphony o.l.v. Giancarlo Guerrero, op het label Naxos. Magistraal!

De Pulitzer- en Erasmusprijs winnende componist John Adams neemt een unieke positie in in de wereld van de Amerikaanse muziek. Zijn werken vallen op tussen hedendaagse klassieke composities vanwege hun diepte van expressie, briljante klank en de diep humanistische aard van hun thema’s.John Adams (°1947) beschrijft “My Father Knew Charles Ives als” een eerbetoon en een eerbetoon aan de componist (foto) wiens invloed op hem enorm was. “Harmonielehre” was een opzettelijke zet van Adams om zijn muzikale taal buiten het minimalisme uit te breiden, zijn energetische polsslag te behouden maar de rijke tonale bronnen van het verleden te omarmen om een werk te creëren dat een aura van tijdloosheid heeft opgebouwd. Toen Adams in 1981 “Harmonium” voltooide voor de San Francisco Symphony and Chorus, beschreef Adams zichzelf als “een minimalist die zich verveelt met het minimalisme”. Hij was een kunstenaar die creatief verder moest gaan, maar niet zeker wist hoe. Een heel jaar lang hield hij niets over van wat hij componeerde. Toen hij begon te werken aan zijn volgende San Francisco Symphony-commissie, Harmonielehre”, was het zijn bedoeling om zijn taal uit te breiden en meer voort te bouwen op de rijke tonale bronnen uit het verleden, maar hij besteedde acht maanden aan een reeks valse starts. Toen de inspiratie eenmaal toesloeg, merkte hij dat hij werkte als een bezetene. Het was “bijna alsof de sluizen waren geopend en er bijna twee jaar van opgekropte energie en ideeën naar voren kwamen”, zegt Adams. Hij beschrijft de 40 minuten durende symfonie-in-alles-behalve-naam als “een verklaring van geloof in de kracht van tonaliteit in een tijd dat ik onzeker was over de toekomst ervan”.In tegenstelling tot veel van zijn tijdgenoten, had Adams het verleden nooit afgewezen, en in dit nieuw meesterwerk omarmde hij het van ganser harte. “Harmonielehre”, bestaande uit de bewegingen, I. — II. The Anfortas Wound en III. het magistrale “Meister Eckhardt (foto) and Quackie”, is, zoals “My Father Knew Charles Ives”, een opzettelijk suggestieve titel. De titel herinnert veel musici aan het gelijknamig theorieboek van Arnold Schönberg, opgedragen aan Mahler. Maar Adams wees er snel op dat er geen didactische bedoeling achter zijn muziek zat en zei in 1995: “Ik probeer niemand harmonie te leren. Dit is het hoogtepunt – tot dusverre – van mijn lessen over harmonie”. En zijn relatie met het verleden is er een van liefde: “Tijdens het schrijven van het stuk”, zegt hij, “had ik het gevoel dat ik de gevoeligheden van die componisten waar ik van hield, kon analyseren en een eigentijdse vorm vond voor hun speciale harmonische werelden”. Edo de Waart bracht het werk met de San Francisco Symphony in maart 1985 in première.“My Father Knew Charles Ives” bestaande uit I. Concord II. The Lake en III. The Mountain, is een intrigerende, zinspelende titel. Maar, zoals Adams vrijelijk toegeeft, zijn vader heeft de iconoclastische componist uit New England nooit ontmoet, laat staan hem persoonlijk gekend. In zijn memoires, “Hallelujah Junction: Composing an American Life” (Farrar, Straus & Giroux, 2008), merkt hij overeenkomsten op tussen zijn vader en George Ives, kapelmeester uit Connecticut en vader van Charles: “Beide vaders waren artistiek en niet bijzonder succesvol in hun conventionele zakenlevens. Beiden waren dromers, misschien niet volledig gedisciplineerd of gemotiveerd, maar in staat hun zoons te inspireren. Beiden hielden van het leven in een kleine stad in New England en sloten zich aan bij de individualistische, sceptische filosofie van Thoreau”. In zijn officiële programma-aantekening beschrijft de componist het werk als ‘een stuk muzikale autobiografie, een eerbetoon en een eerbetoon aan een componist wiens invloed op mij enorm was”. Het volgde op een van zijn belangrijkste en meest populaire opdrachten, “On the Transmigration of Souls”, geschreven in 2002 voor de New York Philharmonic om de tragedie van 9/11 te herdenken, waarin hij werd geïnspireerd door wat hij Ives ” mixing board’-techniek noemt van het omgaan met het orkest. De titel zelf heeft iets te danken aan het stuk van Morton Feldman, “I Met Heine at the Rue Fürstenberg, for voice and instruments” uit 1971, door Adams beschreven als “op dezelfde manier uitgedaagde authenticiteit” Het werk ging in april 2003 in première door de San Francisco Symphony onder leiding van Michael Tilson Thomas.Giancarlo Guerrero (foto) is een Costa Ricaanse, maar in de VS gevestigde dirigent. Hij is de muzikale leider van de Nashville Symphony in Nashville, Tennessee, muziekdirecteur van het Wrocław Philharmonic bij het National Forum of Music in Wrocław, Polen en gastdirigent van het Gulbenkian Orchestra in Lissabon. Hij was voorheen de adjunct-dirigent van het Minnesota Orchestra en de muziekdirecteur van de Eugene Symphony. Hij heeft zes Grammy Awards gewonnen. Guerrero werd geboren in Managua in Nicaragua. Hij emigreerde naar Costa Rica, waar hij zich aansloot bij de Costa Rica Youth Symphony en het Costa Rican National Symphony Orchestra. Hij studeerde af aan de Baylor University, waar hij in 1991 een bachelordiploma behaalde, en een masterdiploma aan de Northwestern University. Guerrero was muzikaal leider van het Táchira Symfonie Orkest in Venezuela. Van 1999 tot 2004 was hij de adjunct-dirigent van het Minnesota Orchestra, waar hij in maart 2000 zijn debuut maakte en de wereldpremière leidde van John Corigliano’s “Phantasmagoria on the Ghosts of Versailles”.Hij was de muziekdirecteur van de Eugene Symphony van 2001 tot 2008. Hij werd de zevende muziekdirecteur van de Nashville Symphony aan het begin van het seizoen 2009–2010. Hij is tevens vaste gastdirigent van het Gulbenkian Orchestra in Lissabon. Hij is de muziekdirecteur van het Wroclaw Philharmonic bij het National Forum of Music. Van 2011 tot 2016 was hij de vaste gastdirigent van The Cleveland Orchestra Miami Residency. Guerrero, een voorstander van nieuwe muziek en hedendaagse componisten, heeft samengewerkt met en verdedigd het werk van Amerikaanse componisten, waaronder John Adams, John Corigliano, Osvaldo Golijov, Roberto Sierra, Jennifer Higdon, Aaron Jay Kernis, Michael Daugherty en Roberto Sierra. Zijn eerste opname met de Nashville Symphony, op Naxos, van Michael Daugherty’s Metropolis Symphony en Deux Ex Machina, won drie Grammy Awards 2011, waaronder de categorie Best Orchestral Performance. In 2018 won Guerrero zijn zesde GRAMMY Award voor een opname van muziek van Jennifer Higdon.John Adams My Father Knew Charles Ives Harmonielehre Nashville Symphony Giancarlo Guerrero cd Naxos 8.559854

https://www.stretto.be/2020/03/29/knotsgekke-en-potsierlijke-ernst-charles-ives-incomplete-universe-door-christoph-marthaler-titus-engel-en-anna-viebrock-the-unanswered-ives-a-documentary-by-anne-kathrin-peitz/