“Sainte-Colombe – Marin Marais, Suites a deux Violes esgales”, door Myriam Rignol en Mathilde Vialle, op het label Château de versailles Spectacles. Subliem!

Er is weinig bekend over het leven van Monsieur de Sainte-Colombe (ca. 1640-ca. 1686-1700). De naam van zijn ouders, noch zijn exacte geboorte- en overlijdensdatum zijn zelfs niet bekend, er bestaat geen portret van hem, maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat zijn naam Jean was. Andere bronnen vermelden weliswaar de naam van Augustin d’Autrecourt, Sieur de Sainte-Colombe, maar die zou dan weer verwijzen naar Monsieur Dandricourt, die het pseudoniem, “de Sainte Colombe” gebruikte. Zijn leraar zou de theorbe speler en violist, Nicolas Hotman (foto) geweest zijn.Dankzij zijn leerlingen, onder wie Le Sieur de Danoville (in zijn “L’Art de toucher le dessus et le basse de viole”) (1687), Jean Desfontaines, Marin Marais, Pierre Méliton, (de organist van de verdwenen kerk, Saint-Jean-en-Grève in Parijs), Jean Rousseau, en twee juffrouwen, bekend als Mlle Rougevillle en Mlle Vignon, is er wel enigszins informatie over het talent van Monsieur de Sainte-Colombe als gambist. De Parijzenaar, Jean Rousseau, vermeldde hem in zijn “Traité de la viole” (1687), alsook Le Sieur de Machy uit Abbeville, (een andere leerling van Nicolas Hotman), in het voorwoord van zijn “Pièces de Viole en Musique et en Tablature” (1685), en Le Sieur de Danoville noemde hem trouwens “l’Orphée de notre temps”.In de film, “Tous les matins du monde” (foto) uit 1991, van Alain Corneau, naar het magnifiek, gelijknamig boek van Pascal Quignard (°1948), wordt Monsieur de Sainte-Colombe, als de leraar van Marin Marais, voorgesteld als een sobere en sombere weduwnaar. Hij was een Jansenist die met Racine en Pascal, behoorde tot het gedachtegoed van de cisterciënzerklooster, “Port-Royal des Champs” (foto), en behoorde oorspronkelijk waarschijnlijk tot de protestantse adel rond Pau in de Pyrénées-Atlantiques. Naar verluidt gaf hij bij hem thuis, rue de Betizy (vandaag rue de Rivoli) in wat toen het quartier de Saint-Germain-l’Auxerrois was in Parijs, concerten, “concerts de ruelle, destinées aux plaisirs serieux et tranquiles”, voor een gamba consort, bestaande uit hemzelf, zijn leerlingen, en zijn twee dochters.Tussen 1680 en 1728 bracht Marin Marais (1656-1728) (foto) het pièce de viole naar het toppunt van perfectie. Hij was een gedreven leraar, was ook de uitgever van zijn eigen muziek, en bedacht speciale tekens om bepaalde ornamenten voor het spel op de gamba aan te duiden. Marin Marais werkte het grootste deel van zijn leven aan het hof in Versailles en componeerde hoofdzakelijk voor zijn instrument, de viola da gamba (viole), en basso continuo. Hij begon zijn loopbaan als zanger in het koor van de Saint-Chapelle en leerde gamba spelen bij Nicolas Hotman en Monsieur de Sainte-Colombe. Hij bekwaamde zich verder bij Lully en speelde in het orkest van de Académie Royale de Musique, dat onder leiding stond van Lully.In 1676 kwam hij als musicus in dienst van het koninklijk hof, werd drie jaar later ‘Ordinaire de la chambre du roy pour la viole’, en in 1685 volgde zijn benoeming tot solist. Tot 1715 diende hij onder de Zonnekoning en tot 1725 onder Louis XV. Marin Marais componeerde tussen 1686 en 1725, vijf boeken, getiteld “Pièces de Violes”, een verzameling van wel meer dan 550 stukken, de meeste voor zijn eigen instrument. De “Pièces en trios pour les flûtes, violons et dessus de viole avec la basse continue” (1692) stellen een totaal andere zijde van het werk van Marin Marais voor. Hij componeerde ze niet voor zichzelf en zijn eigen basgamba, maar eerder voor zijn collega’s, de musici van de “Chambre du Roi”. Marais baande met deze Trio’s, de weg naar een nieuw instrumentaal genre in Frankrijk. Samen met Lully was Marin Marais één van de eersten in Frankrijk die stukken voor een trio van twee dessus en een bas heeft gecomponeerd.Twee viola da gambaspelers, twee bevlogen solisten, twee grote componisten uit de eeuw van Louis XIV, Marais en Sainte Colombe. Wat is er sensueler Frans? Toen Sainte Colombe zijn Concerts à deux violes esgales publiceerde, liet hij bijna 2 menselijke stemmen samen zingen. Hun klachten waren bijna religieus, en hij raakte hij het hart met zijn poëzie en perfectie. Zijn leerling Marin Marais, vond nieuwe kleuren in zijn gambaduetten en een meer dramatisch discours. De herfst van het leven van de Zonnekoning werd ondergedompeld in deze weelderige muziek, zo nauw verbonden met de geest van het Franse hof. Om dit intiem Versailles weer tot leven te brengen, nemen Mathilde Vialle en Myriam Rignol u o.a. mee naar de mysterieuze harmonieën van de beroemde Couplets de Folies voor twee violes esgales.De muziek is intens, dramatisch en mooi. Het omvat zowel een contemplatieve als een gepassioneerde, rustieke gemoedstoestand. Op twee uitzonderingen na zijn de 67 Concerts a deux violes esgales van Sainte-Colombe, zijn enige bewaard gebleven werken en deze werden pas in 1966 ontdekt. De prachtige klank van twee gamba’s, muziek van twee van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Franse barokmuziek voor viola da gamba, gespeeld door twee uitstekende solisten van onze tijd, vormt de perfecte drie-eenheid van deze prachtige productie op het label Château de Versailles. Of het nu Sainte-Colombe’s ongeëvenaard vermogen is om het instrument te laten spreken als een menselijke stem, of de nieuwe kleuren en het dramatisch virtuoos discours in de muziek van zijn leerling Marais, Mathilde Vialle en Myriam Rignol bieden hier perfect samenspel, welsprekende expressie en de juiste toon. Naast Suites en Pièces à une et deux violes van Sainte-Colombe en Marais, staan op de cd 2 preludes van Etienne Lemoyne (1640-1715) en Louis Marchand (1669-1732).Myriam Rignol (°1988), uit Perpignan, was zeven jaar toen ze in Perpignan, viola da gamba leerde bij Christian Sala. Ze behaalde haar diploma in 2004. Toen ze zestien werd ging ze in Lyon studeren bij Marianne Muller, bij wie ze in 2010 haar masterdiploma behaalde. Met het Europese Erasmusprogramma studeerde ze een jaar bij Rainer Zipperling aan de Hochschule für Musik und Tanz Keulen. Ze volgde ook meestercursussen onder de leiding van Jordi Savall, Wieland Kuijken, Philippe Pierlot en Emmanuel Balssa. Samen met de violiste, Yoko Kawakubo, en de klavecimbelspeler, Julien Wolfs, richtte ze Les Timbres op. Ze wonnen in 2009, de eerste prijs op de Internationale Wedstrijd voor ensembles in Brugge, alsook op de wedstrijd voor Oude Muziek in Yamanashi (Japan). Myriam Rignol is lid van verschillende ensembles, onder meer Pygmalion (Raphaël Pichon), Correspondances (Sébastien Daucé) en Musicall Humors (Julien Léonard).
Ze speelde ook al samen met Les Inventions (Patrick Ayrton), Il Delirio Fantastico (Vincent Bernhardt), Le Concert Lorrain (Stephan Schultz), Harmonie Universelle (Florian Deuter), en The Consort Project, en ze speelt ook in consort met Marianne Muller, Pau Marcos Vicens en Christian Sala. In juni 2009 won ze Tweede prijs op de Internationale Wedstrijd voor viola da gamba ‘Bach-Abel’ in Köthen.Mathilde Vialle (°1988), geboren in het zuidwesten van Frankrijk, begon haar muzikale opleiding aan de piano op 5-jarige leeftijd. Kort daarna begon ze met de viola da gamba en studeerde ze aan het CNR in Bordeaux in de klas van Paul Rousseau. Na twee jaar bij Matthieu Lusson te hebben gewerkt aan het CNR in Poitiers, waar ze haar DEM (diploma muziekwetenschappen) behaalde, trad ze toe tot het CNSM in Lyon in de klas van Marianne Muller. Ze vervolgde haar studie bij Philippe Pierlot en Mieneke Van der Velden aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, waar ze een Master behaalde met onderscheiding.Ze trad op met verschillende ensembles en formaties in Frankrijk, België en Nederland zoals met het Ricercar Consort (Philippe Pierlot), het Correspondances-ensemble (Sébastien Daucé), Le Poème Harmonique (Vincent Dumestre), Animaccordo (Ryo Terakado), Diabolus in Musica (Antoine Guerber), Capriola di Gioia (Bart Naessens), Amsterdam Baroque Orchestra (Ton Koopman) of het ensemble Les Timbres. Samen met Myriam Rignol wijdt ze zich grotendeels aan het repertoire voor twee gamba’s. Ze werkt ook zeer regelmatig samen met de violiste Alice Julien-Laferrière, met wie ze optreedt in de oorspronkelijke formatie van het duo viool/viola de gamba (Duo Coloquintes), evenals binnen het door haar opgericht ensemble Artifices. Met de Koreaanse klavecinist Sungyun Cho, speelt ze concerten, gewijd aan Bach-sonates voor viola da gamba en klavecimbel.Sainte-Colombe Marin Marais Suites a deux Violes esgales Myriam Rignol, Mathilde Vialle violes de gambe cd Château de versailles Spectacles CVS 043