“Palais Garnier, Building the Paris Opera House – Un Opéra pour un empire”, een dvd uitgegeven door BelAir classiques. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Ervaar met deze dvd het spannend verhaal van de bouw van het Palais Garnier in Parijs, een totaalkunstwerk gebouwd door de briljante architect Charles Garnier die het zijn naam gaf, tijdens een tumultueus project van vijftien jaar. Door middel van ongepubliceerde archiefbeelden, adembenemende uitzichten, reconstructies en getuigenissen van historici, herbeleeft u het ontstaan en de bouw van dit buitengewoon theater, waar de grootste artiesten, van Maria Callas tot Rudolf Nureyev, te gast waren.De Opéra Garnier werd in 1861 ontworpen door de architect Charles Garnier (1825-1898) in opdracht van Napoleon III. De bouw werd begonnen in januari 1862, maar werd van oktober 1870 tot november 1873, als gevolg van de Frans-Duitse Oorlog, nagenoeg stilgelegd. De officiële opening vond pas plaats op 5 januari 1875. Het interieur werd rijkelijk voorzien van bladgoud, fresco’s en marmer in een neobarokke, eclectische stijl. Net als het Grand Palais, het Petit Palais en de Pont Alexandre-III in Parijs, behoorde de Opéra Garnier tot de “Beaux-arts”, een historische ontwerp- en stijlstroming uit het eind van de 19^de- eeuw en het begin van de 20^ste eeuw, die aansloot bij het neoclassicisme, neobarok en neorenaissance. Ook de concertzaal (“Opéra” of “Salle Garnier”) (foto) van het Casino van Monaco, gebouwd door architect Gobineau de la Bretonnerie, (die er ook het naastgelegen Hotel de Paris ontwierp), werd van 1878 tot 1879, ontworpen en gebouwd door Charles Garnier in beaux-arts stijl. Op de vraag van L’impératrice Eugénie, “Qu’est-ce que c’est que ce style-là ? Ce n’est pas un style !… Ce n’est ni du grec, ni du Louis XV, pas même du Louis XVI.”, antwoordde Garnier, “Non, c’est du Napoléon III !”. De uiteindelijke kosten van de bouw van de nieuwe, Parijse Opéra, bedroegen 35 miljoen francs, wat vier à vijf maal zoveel was als van de Eiffeltoren.Tot de opening van de twee maal zo grote Opéra Bastille in 1989, was de Opéra Garnier het grootste operagebouw in Europa met een oppervlakte van ruim 11.000 m². Het gebouw is 125 meter breed, 173 meter lang en 73,6 meter hoog. De operazaal biedt plaats aan 2131 toeschouwers en de scène, zo’n 1200 m², kan 450 artiesten bevatten. De kroonluchter die in de centrale zaal hangt weegt 6 ton en werd door Garnier zelf ontworpen. Het weelderig interieur heeft een grote foyer, een trapopgang (“Grand escalier”) met diverse marmersoorten en 2 bronzen “statues-torchères” van Albert-Ernest Carrier de Belleuse, een door Isidore Pils (1815-1875) (bekend van het schilderij, “Rouget de l’Isle chantant La Marseillaise” (1849)), gedecoreerd gewelf, en een plafond met “Le grand lustre”, oorspronkelijk gedecoreerd met “Les Muses et les Heures du jour et de la nuit” (foto), van Jules-Eugène Lenepveu (1819-1898). Deze werd in 1964, met een door Marc Chagall, in opdracht van André Malraux beschilderd doek, overspannen, voorstellende een soort Olympus, waarmee hij eer betoonde aan 14 componisten “des arts lyriques et chorégraphiques du répertoire”, en hun respectievelijke werken.De mythe van de “Phantom of the Opera” of “Le Fantôme de l’Opéra”, naar de roman uit 1910 van de Franse journalist en schrijver, Gaston Leroux (1868-1927) (foto), draagt vandaag nog steeds bij aan de reputatie van Palais Garnier. Maar buiten de legende, heeft dit uitzonderlijk mooi gebouw nog veel geheimen. Gebouwd in opdracht van Napoleon III was het Palais Garnier als hét symbool van het Tweede Keizerrijk, een uitzonderlijk monument vanwege zijn technische en artistieke ambities. Het was weliswaar vooral de vrucht van een gigantisch project van vijftien jaar en de meedogenloze wil van een jonge, destijds nog onbekende maar visionaire architect, Charles Garnier.Het verhaal begint in Parijs, 1858. Na te zijn ontsnapt aan een aanval voor de opera Le Peletier, besloot Napoleon III om zijn hoofdstad een veiliger en prestigieuzer decor te geven. Tegen alle verwachtingen in won een jonge onbekende, de architect Charles Garnier, de wedstrijd en versloeg hij beroemdheden als Eugène Viollet-le-Duc. Deze winnaar van de Prix de Rome had nog niet veel gebouwd, maar was begaafd en wist zichzelf goed te omringen. Hij rekruteerde zijn ex-kameraden van de Beaux-Arts en de Villa Médicis en onder zijn leiding ontwierpen ze een gebouw bouwen dat een revolutie teweeg bracht in het ontwerp van het operagebouw. Charles Garnier zag zijn theater nl. als een totaalkunstwerk, waarin schilderkunst, beeldhouwkunst en de wetenschap van volumes samenkwamen.Contrasten van goud en schaduwen, cascades van ornamenten, opstelling van kamers, zonnepalet van kleuren, er werd alles aan gedaan om het publiek meteen onder te dompelen in een magische sfeer. Als vernieuwing ondersteunde de architect dit gigantisch theater met een metalen frame, een materiaal dat destijds nog weinig werd gebruikt. Het bood eersteklas loges voor abonnees en een beveiligde privé ingang voor de keizer. Gehinderd door een reeks obstakels, schermutselingen met baron Haussmann, de kelder vol water, de schipbreuk van het Tweede Keizerrijk en aanvallen vanuit het Republikeins kamp, dat het ganse project te duur vond, duurde de bouw van dit faraonisch project vijftien jaar.Na twee onderbrekingen als gevolg van de oorlog van 1870 en de Commune, besloot de Derde Republiek dan toch om het werk te hervatten, om Parijs een operahuis te geven, gesierd met de unieke, keizerlijke pracht en praal. In 1966 verstopte Gérard Oury in zijn film, “La Grande Vadrouille”, de Engelse vliegenier, Alan MacIntosch, in de kleedkamer van Stanislas Lefort (Louis de Funès), de dirigent van de Opéra Garnier, die op dat moment de marche hongroise of Marche de Rakoczy uit “La Damnation de Faust” van Berlioz repeteerde…“Palais Garnier” van Patrick Cabouat (foto), in samenwerking met Stéphane Landowski, is een combinatie van een docudrama en een documentaire, met Damien Roussineau in de rol van Charles Garnier en met gesproken bijdragen van Mathias Auclair, Bertrand Lemoine, Xavier Mauduit, Isabelle Morin Loutrel, Paul Perrin, Timothée Picard en Alice Thomine-Berrada. Deze sprekers (historici, architecten, museumconservatoren) verweven de biografie van Charles Garnier, een fragiele maar vasthoudende visionair, verstrikt in een project waarvan de mediterrane esthetiek in strijd was met de Haussmann-stijl, met de geschiedenis van de Parijse stadsplanning in en na het Tweede Keizerrijk. Het onthult ook de gekwelde psyche van onderdrukte demonen, zoals deze van het spook, die Gaston Leroux in zijn roman tot leven bracht. Niet te missen!Beeldformaat: NTSC 16:9