“Haydn, L’isola disabitata”, door Akademie für Alte Musik Berlin, op het label Pentatone. Een ontdekking!

Na hun veelgeprezen opname van Telemanns “Miriways”, over de emir, Mirwais (1673-1715) van Pashtūnistān, keert de Akademie für Alte Musik Berlin, samen met een uitstekend kwartet van vocalisten, terug naar Pentattone, met Joseph Haydns opera “L’isola disabitata”, een opname gerealiseerd door Deutschlandfunk Kultur in de Jesus-Christus-Kirche in Berlijn.“L’isola disabitata” uit 1779, is een opera over liefde, verlies en onbegrip met een happy end, die zich afspeelt op een exotisch onbewoond eiland. Bijzonder aan deze opera is dat Haydn voor het hele werk orkestbegeleiding koos, met kleurrijke en dramatische begeleidende recitatieven, orkestrale recitativo accompagnato overal. In Haydns gedrukte partituur werden veel van de uitgebreide instrumentale secties opzettelijk weggelaten, omdat hij vreesde dat ze te veel van de spelers eisten en dat een bepaald publiek misschien niet ontwikkeld genoeg was om ze ten volle te waarderen. Bijzonder aan deze opname is dat deze delen allemaal in ere zijn hersteld, aan de hand van een recente uitgave van Thomas Busse. De topmusici van de Akademie für Alte Musik Berlin, onder leiding van Bernhard Forck, spelen deze uitbundige partituur met ijver en swing, terwijl Anett Fritsch (Costanza), Sunhae Im (Silvia), Krystian Adam (Gernando) en André Morsch (Enrico), virtuoze vocale prestaties leveren.De azione per musica in due parti, “L’isola disabitata” of “Die wüste Insel“ (“Het onbewoond eiland”), Hob. 28/9, Haydns tiende opera, gecomponeerd voor het hof van Eszterházy, ging er op 6 december 1779 in première. Het libretto van Metastasio, het enige van die auteur voor Haydn, werd door wel 40 componisten getoonzet, o.a. door Jommelli, Giuseppe Bonno, Paisiello en door Manuel García. Ook Nino Rota heeft in 1932, fragmenten op muziek gezet, “musiche di scena“ Le prime battute di 6 canzoni e un coro per „L’isola disabitata“. Het werk van Haydn stond al lang bekend om zijn dramatische Sturm und Drang-ouverture, maar de rest van de opera werd pas in 1976, gedrukt in de uitgave van HC Robbins Landon. Een nieuwe editie van Thomas J Busse werd in 2007 voorbereid en staat nu online. Er is ook een libretto met dezelfde titel van Carlo Goldoni (onder het het pseudoniem, Polisseno Fegeio), getoonzet door Giuseppe Scarlatti (ca. 1718/1723-1777) in 1757, als dramma giocoso per musica. Bij Goldoni betrof het een verhaal over een Chinese vrouw en Nederlandse zeelieden, dat in 1760 en opnieuw in Wenen in 1773, nieuw leven ingeblazen werd onder de titel, “La Cinese smarrita”.De jonge Gernando ging met zijn jonge vrouw Costanza en haar zus Silvia, die nog een kind was, op een schip, zijn vader in West-Indië bezoeken, die een deel ervan als gouverneur voorzat, maar werd door een aanhoudende en gevaarlijke storm gedwongen om aan land te gaan op een onbewoond eiland. Ondertussen, terwijl ze genoten van een zachte rust in een verborgen grot, die hun een comfortabel en gemakkelijk verblijf bood, werd Gernando, samen met enkele van zijn gevolg, aangevallen en ontvoerd door slavendrijvers. Zijn metgezellen, die de aanloop van het schip zagen, zij het onduidelijk, en niet anders geloofden dan dat met Gernando tegelijkertijd ook kind en vrouw waren ontvoerd, jaagden op de rovers, maar verloren ze al snel uit het zicht. Toen de ongelukkige Constanza wakker werd en lang tevergeefs naar haar man had gezocht en naar het schip dat haar daarheen bracht, geloofde ze dat ze, net als Ariadne, verraden en verlaten was door hem. Toen de eerste intensiteit van haar hopeloze pijn plaats begon te maken voor de natuurlijke liefde voor het leven, besloot ze, volgens haar voorzichtigheid, alle middelen te zoeken om haar leven te redden. Lange tijd leefden zij en haar zus van de kruiden en vruchten die het land voortbracht, maar ademde terzelfdertijd alle haat en afkeer in voor de mensen. Na dertien jaar slavernij wist Gernando zichzelf te bevrijden. Zijn eerste zorg was om terug te keren naar het eiland waar hij zijn Constanza tegen zijn wil had achtergelaten.

Rolverdeling :

Costanza:  Sunhae Im, sopraan          

Silvia: Anett Fritsch, sopraan

Enrico: Christian Adam, tenor           

Gernando: André Morsch, baritonDe Akademie für Alte Musik Berlin wordt algemeen gezien als een van de beste ensembles met historische instrumenten van dit moment, en heeft een substantiële Pentatone-discografie, waaronder Telemanns “Miriways “(2020), “Cantata” met Bejun Mehta (2018), evenals Händels Messiah (2020 ) en Concerti grossi Op. 6 (uitgebracht in 2019 en 2020) en Op. 3 (2020). Annet Fritsch en André Morsch zongen reeds in Telemanns Miriways, terwijl Sunhae Im en Krystian Adam hier hun Pentatone-debuut maken.De concertmeester van de Akademie, Bernhard Forck, wijdt zijn leven sinds zijn vijfde aan de viool. Na zijn studie in 1986 aan de Hochschule für Musik Hanns Eisler in Berlijn bij Eberhard Feltz te hebben afgerond, werd hij lid van de Berliner Symphoniker. Tegelijkertijd raakte hij geïnteresseerd in historische uitvoeringspraktijken en studeerde hij bij verschillende vooraanstaande autoriteiten, onder wie Nikolaus Harnoncourt aan het Mozarteum in Salzburg. Bernhard Forck is lid van de Akademie für Alte Musik Berlin sinds de oprichting van het ensemble in 1982. Zijn betrokkenheid als een van de concertmeesters van het ensemble is het resultaat van zijn intensief werk met historische uitvoeringspraktijk en heeft een sleutelrol gespeeld bij het vestigen van het succes van het ondertussen, legendarisch, Berlijns historisch instrumentensemble. Samen met de Akademie trad Bernhard Forck regelmatig op in de muzikale metropolen van Europa en toerde hij door het Midden-Oosten, Japan, Zuidoost-Azië, Australië en Noord- en Zuid-Amerika.Zijn professionele carrière als violist is ook tot bloei gekomen door zijn werk bij de Berliner Barock Solisten, waar hij ook lid van is. Talrijke cd-producties en optredens in het buitenland getuigen van zijn artistieke bekwaamheid, en is ook te zien in zijn werk als leraar aan de Hochschule für Musik Hanns Eisler in Berlijn. Bovendien richtte hij als moderne violist in 1995, het Manon Quartet Berlin op, een ensemble dat zich toelegde op de muziek van de Tweede Weense School en deel uitmaakte van het Tanglewood’s Quartet in Residence-programma. Van 2007-2019 was Forck ook muzikaal leider van het Händel Festivalorkest in Halle en artistiek leider van de concertreeks Händel zu Hause.Haydn L’isola disabitata Akademie für Alte Musik Berlin cd Pentatone PTC5186275