Sami Zemni, “Vrijheid, gelijkheid, solidariteit Een overzicht van de belangrijkste sociale en politieke ideologieën”, een uitgave van Owl Press.

Sinds de Verlichting streeft de mens steeds sterker naar emancipatie. Die emancipatiestrijd was én is een proces vol spanningen en klassenconflicten: waar de ene groep verandering eist, pleiten anderen voor behoud. Daarom is de geschiedenis van de emancipatie onlosmakelijk verbonden met machtsstrijd en ideologische geschillen. Eindigt dat streven naar meer vrijheid ook met gelijkheid in de werkelijkheid? En zo ja, hoe moet die gelijkheid dan tot stand komen?De uitvinding van moderne vrijheid, het gelijkstellen van vrijheid aan beperkingen van de staatsmacht, was niet het natuurlijk resultaat van seculiere westerse trends als de groei van religieuze tolerantie of de oprichting van marktsamenlevingen. Het werd eerder voortgestuwd door een antidemocratische reactie na de Atlantische revoluties. We hebben de neiging om vrijheid te beschouwen als iets dat het beste wordt beschermd door de grenzen van legitieme staatsactiviteiten. Maar wie heeft dit begrip van vrijheid bedacht, en voor welke doeleinden?Het boek van Sami Zemni laat de lezer op kritische wijze kennismaken met de ideeën waarop onze politieke moderniteit stoelt, vrijheid, gelijkheid en solidariteit, en licht toe hoe verschillende ideologieën vorm gaven aan die ideeën. Daarvoor neemt de auteur u mee op een fascinerende tijdreis die begint met de ontrafeling van de middeleeuwse orde en u langs de Verlichting, de moderniteit en de wereldoorlogen weer naar het heden brengt. Onderweg ontdekt u de geschiedenis van alle belangrijke ideologieën, van (neo)conservatisme tot anarchisme, van nazisme tot feminisme. Telkens stellen we ons de vraag welke visies op vrijheid, gelijkheid en solidariteit er binnen en tussen die ideologieën voorkomen. Daarbij komen ook relevante hedendaagse onderwerpen zoals alt-right, ecologie en multiculturalisme aan bod. Dat alles maakt Vrijheid, gelijkheid, solidariteit een razend actueel boek. Ideologieën zijn immers terug van nooit weggeweest.Het boek is onderverdeeld in 6 chronologisch geordende hoofdstukken. In het voorwoord lezen we dat het boek een hertekening en verdere uitwerking is van het boek “Vrijheid en gelijkheid, Geschiedenis van de emancipatorische gedachte in Europa” uit 1992, van de Belgische professor (emeritus) politicologie aan de Universiteit Gent, Ruddy Doom (°1947). Diens voornaamste onderzoeksgebied, was de conflictontwikkeling in de derde wereld was. Prof. Doom poogde nl. met de Dienst Studie van de Derde Wereld, nu “Vakgroep voor Conflict en Ontwikkeling”, een andere methodologische en inhoudelijke invalshoek op de kaart te zetten inzake de problemen van het Globale Zuiden, weg van de kennis waarop het Westen een monopolie claimt.In de eerste 2 hoofdstukken, “De ontrafeling van de middeleeuwse orde (1450-1650)” en “De Europese Verlichting en het tijdperk van revoluties (1650-1800)”, heeft de auteur het o.a. over Reformatie en contrareformatie, De glorieuze revolutie en de Franse en Haïtiaanse Revoluties In de hoofdstukken 3 en 4, “Het ontstaan van de moderne politiek: industriële revolutie en expansie van het kapitalisme (1800-1914)” en “Van crisis naar de wereldoorlogen (1900-1945)”, komen o.a. idealisme en de burgerlijke maatschappij, Marx en het ontstaan van het socialisme, imperialisme en kolonialisme, de Latijns-Amerikaanse bevrijding, Japan en China, de Russische en Chinese Revoluties, en fascisme en nazisme aan bod. In de hoofdstukken 5 en 6, “Na de Tweede Wereldoorlog: heropbouw, vertwijfeling en revolutionaire idealen” en “Het einde van de Koude Oorlog en de ideologische verwarring”, heeft Sami Zemni het o.a. over mensenrechten en de sixties, feminisme, burgerrechtenbeweging en dekolonisatie, multiculturalisme, apartheid en de islam, het vooruitgangsoptimisme, en ecologie, klimaat en natuur. Tot besluit, de postwesterse wereld.De Belgisch-Tunesische politicoloog, Sami Zemni (°1972), hoogleraar politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit Gent en verbonden aan de vakgroep Conflict- en Ontwikkelingsstudies, is gespecialiseerd in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, in het bijzonder Tunesië, Marokko en Egypte, met bijzondere aandacht voor de politieke islam. Als voormalig directeur van het Centrum voor Islam in Europa, heeft hij ook geschreven over migratie, integratie, racisme en islamofobie.

Sami Zemni Vrijheid, gelijkheid, solidariteit Een overzicht van de belangrijkste sociale en politieke ideologieën 376 bladz. uitg. Owl Press ISBN 9789463934411