“Sibelius, Works for Violin & Piano” door Fenella Humphreys (viool) en Joseph Tong (piano), op het label Resonus Classics. Een ontdekking.

De veelgeprezen violiste Fenella Humphreys en de gevierde pianist Joseph Tong, verkennen op deze cd een onbekend programma van Sibelius’ muziek, van een jeugdig Andante cantabile in G, gecomponeerd in 1887 en Opp. 78 en 81, gecomponeerd in het midden van de Eerste Wereldoorlog, tot zijn laatste werken voor het instrument, Vier stukken op. 115 en Drie Stukken op. 116, beide uit 1929. Op het programma staan ook Sibelius’ 5 Danses champêtres, op. 106, uit 1924-1925.

Janne (later Jean) Sibelius (1865-1957) foto) werd ontzettend beïnvloed en zelfs grotendeels gevormd door de heel intellectuele en artistieke familie waarmee hij door zijn huwelijk in contact kwam. Op 10 juni 1892 huwde hij nl. met Aino Järnefelt (1871-1969) uit Helsinki, de dochter van generaal Alexander Järnefelt en zijn vrouw Elisabeth Clodt von Jürgensburg. Haar broers waren de schrijver Arvid Järnefelt, de schilder Eero Järnefelt en de componist en dirigent, Armas Järnefelt. Hun huis, naar haar, “Ainola” (foto’s) genaamd, werd in 1903 gebouwd aan het Tuusula meer in Järvenpää. Ze kregen zes dochters, Eva, Ruth, Kirsti (die op zeer jonge leeftijd aan tyfus overleed), Katarina, Margareta en Heidi. Eva trouwde met de industrieel Arvi Paloheimo en werd later zelf CEO van de Paloheimo Corporation. Ruth Snellman werd een prominente actrice, Katarina werd de vrouw van een bankier, en Heidi Blomstedt een ontwerpster, haar man Aulis Blomstedt was architect. Margareta trouwde met de dirigent Jussi Jalas. In Ainola, het huis waarin Jean Sibelius woonde tot aan zijn overlijden in 1957, componeerde hij meer dan 300 werken. Het huis is nu een museum. Eén van de meest gekoesterde objecten is de Steinway piano die Sibelius in 1915 cadeau kreeg voor zijn vijftigste verjaardag.

In zijn vroegste creatieve periode voelde Sibelius zich sterk aangetrokken tot kamermuziek. De lijst van zijn juvenilia omvat een pianokwintet, vier pianotrio’s en een twintigtal werken voor strijkkwartet, waarvan sommige onvolledig zijn. Des te verrassender is het daarom dat hij in zijn volwassenheid slechts één strijkkwartet componeerde. Sibelius componeerde zijn enige grote strijkkwartet, getiteld “Voces Intimae”, tussen eind 1908 en april 1909, hoewel zijn eerste schetsen al dateerden van 1899-1903. De viool stond centraal in de carrière van Sibelius, en zijn werken voor het instrument besloegen een groot deel van zijn lang leven. De eerste werken voor viool en piano ontstonden halverwege de jaren 1880, sommige al voor de verhuizing naar Helsinki in 1885. Tijdens zijn studententijd in Helsinki, Berlijn en Wenen (1885-1891) componeerde hij in totaal wel 40 werken voor zijn eigen instrument. Naast karakterstukken en miniaturen, geïnspireerd door dansen, bevatten ze o.a. twee sonates en twee suites.De Engelse violiste, Fenella Humphreys, studeerde bij Sidney Griller, Itzhak Rashkovsky, Ida Bieler en David Takeno aan de Purcell School, Guildhall School of Music and Drama en de Robert-Schumann-Hochschule in Düsseldorf. Een aantal eminente componisten hebben werken voor Humphreys geschreven, waaronder Sir Peter Maxwell Davies, Sally Beamish, Cheryl Frances-Hoad, Gordon Crosse, Adrian Sutton en Piers Hellawell. Ze voert standaard repertoire en hedendaagse vioolconcerten uit, waaronder Concentric Paths van Thomas Adès, Vientuļais eņģelis ( Lonely Angel) van Pēteris Vasks en Recomposed: Vivaldi – The Four Seasons van Max Richter, die ze in 2019 opnam voor Rubicon Classics. In 2018 won ze de BBC Music Magazine Instrumental Award voor haar solo-cd Bach 2 the Future, vol.II Haar opname van Jean Sibelius’ Violin Concerto and Humoresques met het BBC National Orchestra of Wales werd uitgebracht in 2021. Ze bespeelt een viool van Pietro Guarneri uit Venetië.Joseph Tong studeerde eerst bij Hilary Coates in Wells en daarna bij Christopher Elton aan de Royal Academy of Music, en muziek aan Christ’s College, Cambridge. Zijn recent Sibelius-opnameproject heeft geleid tot twee cd’s die zijn uitgebracht op het Quartz-label, die uitstekende recensies kreeg in onder meer de Sunday Times, International Piano, Fanfare Magazine (VS). Joseph heeft concerttournees gegeven in Finland, waaronder recitals in Sibelius’ huis Ainola op de originele Steinway van de componist, in het Sibelius Museum in Turku, het Helsinki Music Centre en het stadhuis van Hämeenlinna. Joseph Tong heeft ook altijd al een grote interesse gehad in het uitvoeren van nieuwe muziek en bracht nieuwe werken van Cydonie Banting en Gareth Moorcraft in première op het Presteigne Festival. Met zijn pianoduo-partner Waka Hasegawa heeft hij opdracht gegeven voor nieuwe werken voor pianoduet en twee piano’s aan toonaangevende componisten als David Matthews, Daniel Kidane, Dai Fujikura, Nicola LeFanu, Edwin Roxburgh en wijlen John McCabe, die hun eerste uitvoeringen hebben ontvangen op het Cheltenham Music Festival en locaties, waaronder Wigmore Hall en de Purcell Room in Londen. Tracklist:

Four Pieces, Op. 78 (1915-1917)

Andante cantabile in G major (1887)

Five Pieces, Op. 81 (1915-1918)

Danses champêtres Op. 106 (1924)

Four Pieces, Op. 115 (1929)

Three Pieces, Op. 116 (1929)

Jean Sibelius Works for Violin & Piano Fenella Humphreys, violin, Joseph Tong, piano cd Resonus Classics RES10294