“Adonia, 16th Century Italian Music To Lament a Fallen God”, door het ensemble Phaedrus, op het label Passacaille. Schitterend!

Het ritueel rond de mythe van Venus en Adonis in het oude Athene, een klaagzang van liefde en een koortsachtige, laatste dans rond de kortstondige genoegens en verlangens van het leven, fascineerde een aantal Italiaanse dichters tijdens de Renaissance. Op deze cd brengt Phaedrus een experimentele, doch authentieke, muzikale enscenering van de Venus- en Adonis-mythe, zoals gebracht tijdens de Italiaanse Renaissance. Ze kozen frottola’s op teksten uit “L’Adone” uit 1623, van Giambattista Marino en uit “La favola d’Adone” van Girolamo Parabosco, gepubliceerd in 1545.De naam van Adonis wordt vandaag nog wel eens gebruikt voor een mooie jongeman. De jonge Adonis werd kort na zijn bijzondere geboorte gevonden door de liefdesgodin Aphrodite die hem in een kist verstopte en hem naar Persephone, de godin van het dodenrijk, bracht. Het was de bedoeling dat Persephone de kist gesloten hield. Persephone kon zich mettertijd echter niet beheersen en opende de kist. Bij het zien van Adonis werd ze onmiddellijk getroffen door diens schoonheid en besloot hem voor zich te houden. De twee godinnen, die Adonis allebei voor zichzelf wilden, richtten zich tot de oppergod, Zeus. Die bepaalde dat de mooie jongeling voortaan een deel van het jaar bij hem zou blijven, een deel van het jaar bij Aphrodite, en een deel van het jaar bij Persephone. Daardoor werd Adonis een godheid die symbool stond voor de seizoenen winter en lente. Aphrodite werd weliswaar almaar meer en meer verliefd op Adonis, maar op een dag sloeg het noodlot toe. Tijdens een jachtpartij wordt Adonis gedood door een everzwijn. Aphrodite was ontroostbaar en verklaarde tegenover de schikgodinnen, dat haar verdriet voortaan een jaarlijks eerbetoon zou zijn aan Adonis. Uit het bloed van haar geliefde liet ze een bloem ontluiken, de anemoon.

Phaedrus omringde de nieuw gearrangeerde frottola’s met instrumentale muziek, geïnspireerd op het tragisch leven van Adonis. Door de magnifieke stem van Miriam Trevisan te combineren met een traverso-consort en luit, streeft “Adonia” naar overeenkomsten tussen de historische Renaissance esthetiek en hedendaagse ervaringen van liefde, extase en verlies. Het leven van Adonis werd op de cd onderverdeeld in een “Invocation” als introductie, gevolgd door 4 levensfasen, eindigend met een Lamentatie. Na een deels door Mirjam Trevisan, a capella gezongen “Invocation”, volgen de geboorte van Adonis, zijn tocht naar de onderwereld met Persephone, de liefde tussen Aphrodite en Adonis, en de dood van Adonis. Tot slot, “Adonia: Ecstatic Lamentation” met muziek van Tromboncino en Mainerio.Op de cd staat werk van Angelo Poliziano (1454-1494) Philippe Verdelot (1475-1552), Francesco Bendusi (16de eeuw), Jacques Arcadelt (1507-1568), Joan Ambrosio Dalza (15de eeuw), Giovanni Giacomo Gastoldi (1550-1622), Alessandro Demophon (15de eeuw), Cipriano de Rore (1515-1565), Adrian Willaert (ca. 1490-1562), Bartolomeo Tromboncino (1470-1535), Giorgio Mainerio (1535-1582), en 4 anonieme composities, en van Bor Zuljan (°1969) en Mara Winter zelf. De teksten, voorbeelden van het poëtisch Italiaans maniërisme, een heerlijk zinnelijke, beeldrijke taal met extravagante metaforen, (te volgen in het bijbehorend boekje), zijn van Giambattista Marino (1569-1625), Girolamo Parabosco (ca.1524-1557), Francesco Petrarca (1304-1374) en Giovanni Guidiccioni (1480-1541). Eén en al muzikale en literaireontdekkingen!Het traverso-consort, “Phaedrus”, gevestigd in Bazel, werd gevormd tijdens de studie van de 4 leden aan de Schola Cantorum Basiliensis. De leden komen uit Italië, Rusland, Slovenië, Spanje, Zwitserland en de Verenigde Staten. De uitvoerders hier zijn Miriam Trevisan, zang en percussie, Darina Ablogina, Luis Martinez Pueyo, Charlotte Schneider en Mara Winter, renaissance traverso, (gebouwd door Giovanni Tardino (foto’s) in Bazel, naar een origineel fluit consort uit Verona), Bor Zuljan, (6- en 7- snarige Renaissance luit, gebouwd door Gottlieb en Arias (naar H. Frei uit ca. 1520)), en Clara de Asís, percussie. 

Mara Winter begon haar studie aan het Cornish College of the Arts in Seattle bij de barokfluitiste, Janet See (foto). Ze studeerde verder Middeleeuwse en Renaissance traverso, aan de Schola Cantorum Basiliensis in Bazel, waar ze met een Specialized Master’s degree, exclusief gericht op Renaissance traverso, afstudeerde. Haar belangrijkste leraren aan de Schola waren Johanna Bartz, Norbert Rodenkirchen, Crawford Young, Marc Lewon, Baptiste Romain en Kate Dineen. Ze dirigeert haar ensemble Phaedrus, leidt samen met Hanna Marti (middeleeuwse harp), het ensemble “Moirai”, en is lid van het ensemble “Rumorum”, alle gevestigd in Bazel. Ze trad en nam op met internationaal erkende oude-muziekensembles, waaronder Ensemble Leones, Le Miroir de Musique, Ensemble Peregrina, JS Bach-Stiftung, La Scintilla (Zurich Opera), Il Gusto Barocco, Les Passions de L’Ame, Capriccio Barockorchester, Pacific Muziekwerken. Ze is ook gastdocente Middeleeuwse traverso aan de Schola Cantorum Basiliensis in Bazel.

Mara Winter (foto) heeft een unieke specialisatie gevolgd in de uitvoering van traverso’s uit de Middeleeuwen en Renaissance. Haar betrokkenheid bij experimentele, geïmproviseerde en elektronische muziekgenres heeft haar een boeiend perspectief gegeven op de interpretatie van vroeg-westerse kunstmuziek. Aan de andere kant heeft haar opleiding als historisch fluitiste een technische basis gelegd voor haar eigen composities, die mediteren op de talloze klankmogelijkheden van historische instrumenten, opgesteld in een hedendaagse ruimte. In maart 2020 richtte ze samen met de Spaanse componiste en performer, Clara de Asís, in Bazel, het platenlabel Discreet Editions op. Het label combineert oude muziek met hedendaagse, experimentele composities door middel van samenwerkingen, commissies, gestructureerde improvisatie en andere uitvoeringspraktijken.

Tracklist:

1.Marino, Poliziano: Se tu sapesti el duol che Vahna acquista (From “Ms Modena, Biblioteca Estense e Universitaria, α.F.9.9, f. 27v-28” – Alternative Text from Marino’s “L’Adone”, “Io chiamo te per cui”)

2.Bendusi: Opera nova de balli: No. 22. Il ben ti vegna – No. 19. Bandera – No. 9. La falilela

3.Anonymous: Viva viva li galanti li amorosi tucti quanti che non (From the “Manuscript No. I-PEc MS 431”)

4.Marino, Anonymous: Se per fedel servir morte patisco (From “Ms Modena, Biblioteca Estense e Universitaria, α.F.9.9, f. 42v-43” – Alternative Text from Marino’s “L’Adone”, “Là nella region ricca e felice”)

5.Verdelot: Madrigali, Libro 3: No. 6. O dolce nocte, “O dolce nocte, o sanct’Hore nocturn’et quete” (Instrumental Version with 4 Flutes)

6.Marino, Anonymous: Sine nomine (From “Ms Modena, Biblioteca Estense e Universitaria, α.F.9.9, f. 24v-25” – Alternative Text from Marino’s “L’Adone”, “In una parte del superbo e bello uscio”)

7.Winter, Arcadelt: Il vero secondo libro de madrigali: No. 24. Donna, quando pietosa, “Donna, quando pietosa ver me gli occhi volgete” (Consort Diminutions in the Style of Sylvestro Ganassi by Mara Winter)

8.Parabosco, Anonymous: Poi che la lingua mia tacendo dice (From “Ms Modena, Biblioteca Estense e Universitaria, α.F.9.9, f. 28v–29” – Alternative Text from Marino’s “L’Adone”, “Co I bianchi cigni”)

9.Dalza: Intabulatura de Lauto, Libro 4: No. 23. Calata de strambotti – No. 17. Pavana alla Ferrarese (II. Saltarello – III. Piva) (Versions for Consort of Traversos by Mara Winter)

10.Guidiccioni, Arcadelt: Il primo libro de’ madrigali a 4 voci: No. 1. Il bianco e dolce cigno, “Il bianco e dolce cigno cantando more”

11.Zuljan: Lute Improvisation on “Se lieta e grata morte”

12.Winter, Verdelot: Madrigali a 4 voci, Libro 1: No. 15. Se lieta e grata morte, “Se lieta e grata morte da gli occhi di madonna” (Diminutions for Solo Flute in the Style of Sylvestro Ganassi by Mara Winter)

13.Anonymous, Gastoldi: Balletti a cinque voci: No. 14. Caccia d’amore, “Queste correnti linfe”

14.Marino, Demophon: O del mondo Tiranno (Alternative Text for “Vidi hor cogliendo rose”, No. 61 from “Frottole, Libro 7 – Ottaviano Petrucci, Venice, 1507”)

15.Winter, Rore: Tutti i madrigali a quattro voci, libro 2: No. 28. Mia benigna fortuna (Pt. 1) – Crudele accerba (Pt. 2) (Versions for Consort of Traversos by Mara Winter)

16.Petrarca, Willaert: Musica Nova – Madrigal a 4 voci: No. 30. Questa anima gentil, “Questa anima gentil che si diparte”

17.Anonymous, Tromboncino: Non val acqua al mio gran fuoco (No. 20 from “Frottole, Libro 1 – Venice, 1504”)

18.Mainerio: Il primo libro de balli: No. 13. Tedescha

19.Marino, Mainerio: Il primo libro de balli: No. 12. Schiarazula Marazula, “Son due fiaccole ardenti” (Vocal Version with Giambattista Marino’s Text).

Adonia 16th Century Italian Music To Lament a Fallen God Phaedrus cd Passacaille PAS 1112