“Brahms, String Sextets”, door het Belcea Quartet, Tabea Zimmermann en Jean-Guihen Queyras, op het label Alpha. Top!

Johannes Brahms was een van de eersten die voor 2 violen, 2 altviolen en 2 celli, componeerde. Daarmee baande hij de weg voor Dvořák, Tsjaikofski, Korngold en Schönberg. Na een concerttour langs enkele van Europa’s belangrijkste podia, schakelde het Belcea Quartet, de altvioliste, Tabea Zimmermann, en de cellist, Jean-Guihen Queyras in, om deze meesterwerken van het kamerrepertoire op te nemen. Het Strijk Sextet nr. 1 op.18 voor twee violen, twee altviolen en twee celli, werd gecomponeerd in 1860 en in première gespeeld in Hannover door een ensemble onder leiding van Joseph Joachim. Het werd in 1862 uitgegeven door Fritz Simrock. De contouren van de hoofdthema’s van de eerste beweging en de finale zijn vergelijkbaar. De eerste vier tonen van het cello-thema van de eerste beweging bv. zijn bijna identiek aan die van de noten twee tot vijf van de finale .In hetzelfde jaar van zijn compositie, transcribeerde Brahms de tweede beweging voor piano solo, opgedragen aan Clara Schumann.

Het ‘Strijk Sextet nr.2 in G, op.36 werd gecomponeerd in de jaren 1864-1865 en werd voor het eerst uitgevoerd in Boston, Massachusetts op 11 oktober 1866. Brahms componeerde het grootste deel van deze compositie in de landelijke omgeving van Lichtental, in de buurt van Baden-Baden. Volgens de Brahms biograaf Karl Geiringer verbergt het in het eerste deel, met de tonen a-g-a-h-e, een verwijzing naar de voornaam van Agathe von Siebold, op wie Brahms toen verliefd was. Het werk wordt gekenmerkt door zijn exotisch klinkende opening van het eerste deel, innovatieve akkoordstructuren en de vele contrasten, zowel harmonisch als melodisch. Brahms schreef aan zijn uitgever dat de tweede in ‘dezelfde vreugdevolle geest’ was als de eerste. Toch was het leven van de componist in die tijd somber: zijn moeder stierf plotseling en zijn romantische relatie met de sopraan Agathe von Siebold liep op een mislukking uit.

De belangrijkste mentoren van het het Belcea Quartet, opgericht in 1994, door de violiste Corina Belcea, waren de leden van het Alban Berg Quartett en het Amadeus Quartet. Het repertoire van het Belcea Quartet is zeer veelzijdig. Regelmatig speelt Belcea wereldcreaties – zoals Mark-Anthony Turnage’s kwartetten ‘Twisted Blues with Twisted Ballad’ in 2010, ‘Contusion’ in 2014, en Thomas Larchers ‘Lucid dreams’ in 2015, Penderecki’s Vierde Strijkkwartet en het Derde Kwartet van Joseph Phibbs in 2016, naast het grote klassieke en romantische repertoire. Regelmatige partners waarmee het Belcea Quartet speelt zijn Pjotr Anderszewski, Till Fellner en Antoine Tamestit. Sinds het seizoen 2017-2018 is het Belcea Quartet artist-in-residence in de Pierre Boulez Saal in Berlijn. De discografie van het kwartet is uitgebreid.

Op het label EMI Classics verschenen de integrale kwartetten van Britten en Bartók en werken van o.a. Schubert, Brahms, Mozart, Debussy, Ravel en Dutilleux. In 2012 en 2013 nam Belcea de integrale kwartetten van Beethoven op, live in de Benjamin Britten Studio in Snape, voor het label ZigZag Territories, wat werd bekroond met onder meer een Gramophone Award. Vervolgens werden nog opnamen uitgebracht met werken van Webern, Berg en Schoenberg en de integrale kwartetten en het Pianokwintet van Brahms, wat werd bekroond met de Diapason d’or 2016. In 2018 verscheen een cd met het Derde Strijkkwartet en het Pianokwintet. De huidige leden zijn Corina Belcea-Fisher, viool, Axel Schacher, viool, sinds 2010, Krzysztof Chorzelski, altviool en Antoine Lederlin, cello, sinds 2006.

De Duitse altvioliste, Tabea Zimmermann (1966), begon met altviool spelen toen ze 3 jaar oud was en begon met pianospelen toen ze vijf was. Toen ze 13 was, studeerde ze altviool bij Ulrich Koch aan het Conservatorium van Freiburg, waarna ze verder studeerde bij Sándor Végh aan het Mozarteum, Salzburg. Ze won eerste prijzen op internationale concoursen in Genève (1982), Boedapest (1984), en het “Maurice Vieux”-altvioolconcours te Parijs (1983). Hier won ze ook een excellent instrument, gebouwd door de hedendaagse vioolbouwer Étienne Vatelot (1980), waarop ze sindsdien speelt. Als soliste speelde ze met orkesten als het Gewandhausorchester in Leipzig, de Berliner Philharmoniker, de BBC Philharmonic, het Orchestre de la Suisse Romande, onder leiding van dirigenten als Bernard Haitink, Kurt Masur, Christoph Eschenbach en Nikolaus Harnoncourt. Zimmermann is ook actief in de kamermuziek, waarbij ze speelde met Gidon Kremer (violist), Heinz Holliger (hoboïst en componist), Hartmut Höll (pianist), Steven Isserlis (cellist) en Pamela Frank (violiste). Veel tijd besteedt ze aan haar strijkkwartet, het Arcanto Quartet, naast Zimmermann bestaande uit Antje Weithaas en Daniel Sepec (viool), en Jean-Guihen Queyras (cello).

Ze voelt zich verbonden van het hedendaagse repertoire en oogstte succes met de Sonate for solo altviool die György Ligeti voor haar schreef in 1994. Andere componisten die voor haar schreven zijn Heinz Holliger, Sally Beamish (haar Altvioolconcert nr. 2), Wolfgang Rihm, Georges Lentz, Josef Tal en Menachem Wiesenberg. Sinds 2002 is Zimmermann hoofdvakdocente altviool en kamermuziek aan de Hochschule für Musik “Hanns Eisler” in Berlijn. Daarvoor gaf ze les aan de muziekacademie van Saarbrücken (1987-1989) en de Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Frankfurt am Main (1994-2002). Ze kreeg onder andere de muziekprijs van Frankfurt, de Hesse-staatsprijs voor cultuur en de internationale prijs van de Accademia Chigiana in Sienna toegewezen.Jean-Guihen Queyras werd in 1967 in Montréal geboren maar verhuisde met zijn ouders naar Frankrijk. Na zijn studie aan het conservatorium in Lyon vervolmaakte hij zich in Duitsland. Vervolgens studeerde hij bij Timothy Eddy in de Verenigde Staten. Bij zijn terugkeer naar Frankrijk vervoegde hij zich bij het “Ensemble InterContemporain” van Pierre Boulez en onderhield contacten met Luciano Berio, György Ligeti, György Kurtág en Karlheinz Stockhausen. Queyras is docent aan de Musikhochschule Stuttgart en artistiek directeur van de “Rencontres Musicales” van de Haute-Provence. Zijn opname voor harmonia mundi van de zes suites voor cello solo van Bach (foto), werd door BBC Music Magazine bekroond als “Top cd”, en kreeg een Diapason d’or, CHOC du Monde de la Musique en 10 op Classica/Répertoire. Sinds november 2005 bespeelt Queyras een cello van Gioffredo Cappa (1696), uitgeleend door het Mécénat Musical Société Générale.

Brahms String Sextets Belcea Quartet, Tabea Zimmermann Jean-Guihen Queyras cd ALPHA792