Jordi Savall, door de UNESCO uitgeroepen tot Artist for Peace voor de interculturele dialoog, promoot met de uitgave van Pro Pacem, een benefietactie voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne, een project om te streven naar een wereld zonder oorlog of terrorisme en totale nucleaire ontwapening.

Jordi Savall produceerde deze heel bijzondere uitgave met de medewerking van zijn vaste ensembles, Hespèrion XXI en La Capella Reial de Catalunya, met gastmusici op oude, oosterse instrumenten, en met de buitengewone deelname van humanisten Fatema Mernissi, Edgar Morin, Raimon Panikkar en Antoni Tàpies. Naast anonieme composities uit de Codex Las Huelgas en gregoriaans, staat er op de SACD (stereo/multichannel (Hybrid), werk van Arvo Pärt (1935), Josquin Desprez (1440-1521), Gilles Binchois (1400-1460), Marcabru (periode 1130-1150), Girolamo Parabosco (1524-1557), Orlando di Lasso (Lassus) (1532-1594), Francisco Guerrero (1528-1599), Henry Purcell (1659-1695) en Christopher Tye (1498-1573).

De SACD opent met Da pacem van Gilles Binchois (14^de eeuw), gevolgd door een in het Grieks gezongen orakel (3de-2de eeuw v C) van de sibillen, op Aramese traditionele muziek over de grote vrede die ooit komt. Na een Turks instrumentaal intermezzo en de reciet van koran 1.2-7, volgt het 8^ste-eeuwse, Byzantijns gezang, “En to stavro pares tosa”. Na een traditionele Hebreeuwse invocatie, een prachtige lied uit de 13de-eeuw uit de Codex de Las Huelgas en een instrumentale improvisatie, volgen het Da Pacem van zowel Josquin des Près (ca.1455-1521), Hieronimus Parabosco als Orlando di Lasso(beiden 16^de eeuw), afgewisseld met instrumentale nummers, een villancico over Maria, een anoniem Sefardisch lied en zelfs een Chinees Ave Maria. De SACD bevat ook de opname van “Da pacem Domine” van Arvo Pärt, een opdracht van Jordi Savall om de slachtoffers van 11 maart 2004 in Madrid te herdenken, een compositie die hij dirigeerde tijdens het Vredesconcert van 30 maart in L’Auditori van Barcelona. Het werk wordt trouwens sindsdien, jaarlijks gezongen in Spanje, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de aanslag.

Da pacem Domine (Geef vrede, Heer) is het incipit van twee verschillende Latijnse teksten, een hymne en een introïtus. De Duitse versie van de hymne, “Verleih uns Frieden”, werd in 1524 door Maarten Luther gemaakt en de Engelse versie van de hymne “Give peace in our time, O Lord”, is opgenomen in het liturgieboek The Book of Common Prayer. De tekst is een 6de- of 7de-eeuwse hymne, gebaseerd op de Bijbelverzen 2 Koningen 20:19, 2 Kronieken 20:12, 15 en Psalm 72:6-7.

“Da pacem, Domine, in diebus nostris Quia non est alius. Qui pugnet pro nobis Nisi tu Deus noster. Propter fratres meos et proximos meos Loquebar pacem de te”. (“Geef vrede in onze tijd, o Heer Omdat er geen ander is. Wie vecht er voor ons Tenzij u onze God bent. In het belang van mijn broers en mijn buren, Ik had het over vrede met jou.”)

Het bijbehorend boek (1192 bladz. op bijbelpapier) bevat de kopieën in kleur van drie werken, “Per la pau”, op postkaartformaat, van de Catalaanse kunstenaar, Antoni Tàpies (1923-2012), een kleurenfotokatern van de musici, en de essays (in het Frans, Engels, Spaans, Catalaans, Duits, Italiaans, Arabisch & Hebreeuws), “Pro Pacem – Texts, Art & Music for Peace” van Jordi Savall, “Art and Society” van Antoni Tàpies (foto), “Les savoirs nécessaires à l’éducation du futur” van de Franse socioloog en filosoof, Edgar Morin (°1921) (foto), “Peace and Interculturality” van de Spaanse priester, Raimon Panikkar (1918-2010) (foto), “The Cowboy of Sinbad” van de Marokkaanse feministische sociologe, Fatima Mernissi (1940-2015) (foto), “New Challenges in Connection with the Refugee Question” van de Portugese politicus en secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres (°1949) (foto). Het boek bevat ook angstaanjagende, statistische gegevens over de oorlogen in de 20^ste eeuw, van de Eerste Wereldoorlog tot de Burgeroorlog in Zaïre (1998-2000), over militaire uitgaven, het aantal slachtoffers en het aantal vluchtelingen. Niet te missen!

Tracklist:

I.

1 Gilles Binchois. Da pacem (La Capella Reial de Catalunya)

2 Oracles Sibyllins (M. Figueras / La Capella Reial de Catalunya)

3 Taksim (impro.) (Lire turque)

4 Le Coran: Bismi Alah ar Rahman (M.S. Khalil)

5 En to stavro pares tosa (Planctus de la Vierge) (M. Mauillon/ La Capella Reial de Catalunya)

6 Invocation Hébraïque (L. Elmaleh)

7 Prosa: Flavit auster. Codex Las Huelgas. (M. Figueras)

8 Marcabru. Planctus: Pax ! In nomini Domini ! (instr.)

II.

9 Josquin des Près: Da pacem à 4 & à 6 (La Capella Reial de Catalunya)

10 O Mater Mundy (instr.)

11 Anonyme. Senhora del mundo (M. Figueras)

12 Hieronimus Parabosco. Da Pacem (Ricercare XIV) La Capella Reial de Catalunya

13 Christopher Tye. Lawdes Deo à 5 (instr.)

14 Anon. Sépharade. El pan de l’aflición (LCR)

15 Francisco Guerrero. O Domine Jesu Christe (M. Figueras & Hespèrion XX)

III.

16 Orlando di Lassus. Da pacem à 5 (La Capella Reial de Catalunya)

17 Lachrime Caravaggio. Deploratio IV (F. Savall)

18 Lachrime Caravaggio. Planctus Caravaggio II

19 Ave Maria. Anonyme Chine (La Capella Reial de Catalunya)

20 Henry Purcell. In Nomine in 7 parts

21 Da Pacem (Chant grégorien)

22 Arvo Part. Da Pacem Domine (La Capella Reial de Catalunya)

23 Plainte En Sarer (traditionnel d’Arménie)

PRO.PACEM Jordi Savall, Textes, Art & musique pour la paix Fatema Mernissi, Edgar Morin, Raimon Panikkar & Antoni Tàpies Hespèrion XXI en La Capella Reial de Catalunya  Montserrat Figueras Jordi Savall SACD + boek AliaVox, DDD, 1997-2010 AVSA9894