Deze fascinerende cd, een heruitgave van opnames uit de late jaren ‘90 voor Orfeo, brengt twee werken van de enigmatische joods-Tsjechische componist, Erwin Schulhoff (1894-1942). Alweer een ontdekking van de internationaal bekende pianist, Michael Rische, waarmee hij de muzikale discografie aanzienlijk verrijkt.
Antonin Dvorak raadde de zevenjarige Erwin Schulhoff aan om naar het conservatorium van zijn geboortestad Praag te gaan. Op 12-jarige leeftijd, ging hij naar Wenen er aan het Horák-Muziekinstituut, bij Willy Thern te studeren. Twee jaar later studeerde hij piano bij Robert Teichmüller en compositie bij Stephan Krohl en Max Reger, aan de Felix Mendelssohnschool voor muziek en theater, in Leipzig. Vanaf 1913 studeerde hij aan de Rheinische Musikhochschule in Keulen, piano bij Lazzaro Uzielli en Carl Friedberg, contrapunt bij Franz Bölsche, instrumentatie bij Ewald Strasser, en orkestdirectie en compositie bij Fritz Steinbach. Van 1914 tot 1918, in de Eerste Wereldoorlog, was hij soldaat in het Oostenrijkse leger. Hij raakte gewond en werd pacifist.
Eind 1920 vertrok hij naar Saarbrücken, waar hij docent piano werd aan het Dornschein conservatorium. Schulhoff was nl. bekend als een pianovirtuoos met een briljante techniek, ritmische pregnantie en krachtige aanslag. Via Berlijn kwam hij in 1923 terug naar Praag, waar hij pianist werd van de jazzband van Jaroslav Ježek in het Bevrijde theater in Praag, medewerker werd bij de Praagse omroep, en muziekcriticus werd van het Praags Avondblad en van het tijdschrift “Auftakt”.
Zijn harder wordende kritiek op de maatschappij voerde hem in de kring van de Dadaïsten. De enthousiaste, dynamische, originele en fantasierijke Schulhoff was rusteloos op zoek naar nieuwe inzichten, technieken, stijlen en mogelijkheden. Schulhoff werd een fervente communist, die zelfs in 1932, “Het Communistisch Manifest” van Marx en Engels op muziek zette, een cantate voor sopraan, alt, tenor, bariton, kinderkoor, gemengd dubbelkoor en orkest, (op. 82), met o.a. een ongewone opdeling van het orkest, wandelende luisteraars en lichteffecten. In 1941, diende hij een verzoek in om het staatsburgerschap van de Sovjet-Unie te verkrijgen. In juni van dat jaar werd hij in Praag opgepakt en naar het Internierungslager, Festung Wülzburg, (nu deel van de gemeente Weißenburg) in Beieren, gedeporteerd, waar hij aan tuberculose overleed.
Op de cd staan zijn Pianoconcerto, tonale muziek met een modernistische inslag, niet te verwarren met zijn Concerto voor piano en klein orkest, uit 1923, gecomponeerd toen hij nog maar 19 jaar oud, en zijn meer volwassen orkestsuite, “Der Bürger als Edelmann”, uit 1926, gecomponeerd toen hij 32 was. Schulhoff componeerde “Der Bürger als Edelmann”, een fantasierijk georkestreerde, briljante, “Konzertsuite für Klavier, sieben Bläser und Schlagzeug”, in opdracht van het Nationaal Theater van Praag. Daar wilde men Molière’s “Le bourgeois gentilhomme” opvoeren, maar niet met de muziek van Lully, maar met muziek van een eigentijdse componist, die moderne ritmes gebruikte om de personages uit te drukken. Tegen die tijd was Schulhoff reeds als een typische, moderne componist van het midden van de jaren ’20, gebeten door de pittige ragtime-ritmes, de zogenaamde “Jazz” van toen, en door de Amerikaanse dansmuziek. De première was een succes. De muziekrecensenten noemden hem een “immens talent voor muziek die met de tijd meeging”.
De Duitse pianist, Michael Rische (°1962), geboren in Leverkusen, groeide vanaf zijn eerste jaar op in Düsseldorf, waar zijn vader de bibliotheek van de gemeentelijke kunstcollecties in de Ehrenhof beheerde. Vanwege zijn muzikaal talent werd hij op 14-jarige leeftijd aangenomen als jonge student aan de Robert Schumann Hochschule in Düsseldorf, waar hij zijn pianistische opleiding kreeg, eerst bij Max Martin Stein, die hij later verdiepte bij Rudolf Buchbinder in Wenen. Daarnaast volgde Rische compositielessen bij Jürg Baur en Milko Kelemen. In 1990, toen hij nog maar 28 was, benoemde de afdeling Aken van de muziekuniversiteit van Keulen hem tot hun docent piano. Rische heeft zijn klas in Aken opgegeven en in plaats daarvan een nieuw specialistisch seminarie opgezet aan de Universiteit voor Muziek en Dans in Keulen, dat zich bezighoudt met de organisatorische randgebieden van een professionele musicus. In dit drukbezocht seminarie geeft hij aankomende musici van alle genres, les over repertoireplanning, communicatie, media en marketing.
Erwin Schulhoff Konzert für Klavier und orchesterp.11 & Der Buerger Als Edelmann Michael Rische (piano), WDR Sinfonieorchester Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Israel Yinon Gerd Albrecht cd Hänssler HC21042