Bernard Mandeville (1670-1733) is vooral bekend van zijn Fabel van de bijen”, een gedicht, gevolgd door een opmerkelijk essay. In dit vlot geschreven boek rekende hij af met het verzengend moralisme van zijn tijd en legde hij de basis voor een nieuwe economische theorie. “Niet de deugd maar de ondeugd, het eigenbelang, zet mensen aan tot actie”, zo schreef hij.
Bernard Mandeville (foto) schreef tijdschriftartikelen, essays, pamfletten, verhandelingen en boeken. Hij werd geboren in Rotterdam, maar overleed in Hackney (Londen). In 1691 studeerde hij af als arts aan de universiteit van Leiden, maar verhuisde naar Engeland. In deze eerste grote biografie beschrijft Renatus Willemsen zijn jeugd in Rotterdam, zijn artsenpraktijk als “the Dutch doctor” in Londen, zijn theorieën over ethiek, de staat en economie, en Mandeville als feminist. Zo leren we Mandeville kennen als een veelzijdig en scherp denker met een gouden pen.
Openhartig vertelde Mandeville bv. in “Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Passions/Diseases”, over zaken als seksualiteit en psychische ziekten. Ook zijn pleidooi voor vrouwenemancipatie was vernieuwend. Denkers als David Hume, Adam Smith en Charles Darwin gaven toe dat ze schatplichtig waren aan deze grote Rotterdammer. Adam Smith (foto) bv., meer in het bijzonder, door “private vices, publick benefits” (“particuliere ondeugden, publieke voordelen”), de zogenaamde economische paradox van Mandeville uit zijn “The Fable of The Bees: or, Private Vices, Publick Benefits” (1714-1729).
Renatus Willemsen schreef een schitterend boek over een sprankelend, geestig en scherpzinnig denker, die in het Engels, en vaak in de vorm van dialogen of satires, luchtige stukjes proza schreef voor tijdschriften, humoristisch, direct en soms grof, en zo de vernieuwende ideeën uit de Republiek over de mens, de economie, de staat en de filosofie, introduceerde in de Engelstalige wereld. Dit is een boek over een van de markantste personen uit het begin van de 18de eeuw, dit is een boek dat u zeker moet lezen!
Dr. Renatus Willemsen studeerde economische geschiedenis, bedrijfskunde en filantropie. Hij was directeur/eigenaar van IBS Vermogensbeheer.
Renatus Willemsen Bernard Mandeville Een ondeugende denker? 320 bladz. uitg. Noordboek ISBN 9789056159085