“An Unexpected Mozart”, door Louis-Noël Bestion de Camboulas en het Ensemble Les Surprises, Marie Perbost & Marc Mauillon, op het label harmonia mundi. Een verrassende, originele en frisse ontdekking.

Altijd nieuwsgierig naar onterecht verwaarloosde repertoires, nodigt Louis-Noël Bestion de Camboulas u hier uit om een Mozart buiten de gebaande paden te ontdekken. Op deze dubbel cd worden nl. Mozarts kerksonates en enkele van zijn onbekende, kleine werken, gespeeld op orgel, klavecimbel en zelfs glasharmonica, afgewisseld met een aantal al even bescheiden, vocale werkjes van Carl Philipp Emanuel Bach en 2 Flötenuhrstücke Hob. XIX van Joseph Haydn.

Mozarts 17 kerksonates worden afgewisseld met een Romance, bestaande uit Variaties voor sopraan en klavecimbel en een Fantasia voor bariton en klavecimbel van Carl Philipp Emanuel Bach, en met 2 stukken (de nrs. 13 en 27) uit de 32 “Flötenuhrstücke”, gespeeld op orgel, van Joseph Haydn. Daarnaast ontdekt u o.a. Mozarts Adagio K. 356 voor glasharmonica, een Kirchenlied, 2 Franse Ariettes en 2 liederen, waaronder het lied “Komm, liebe Zither”, voor bariton en … mandoline, gespeeld op een instrument van Lorenzo Lippi, gebouwd naar een 18de eeuws instrument van Carlo Bergonzi. Met uitzondering van de kerksonaten nrs. 12 en 13, voor een uitgebreide bezetting met hobo’s, koperblazers en pauken, en de kerksonate nr. 10, voor trompetten, violen, bas en orgel, werden alle overige kerksonates gecomponeerd voor de bezetting van 2 violen, bas en orgel.

De “Sonate all’epistola” (Kerksonates) die Mozart tijdens vieringen in de Salzburger Dom met een klein instrumentaal ensemble uitvoerde, lijken zo een beetje in de vergetelheid geraakt. Mozart componeerde zijn zeventien kerksonates (Sonata da chiesa), ook bekend als “Epistle Sonatas”, tussen 1772 en 1780. Het waren korte stukken in één beweging, bedoeld om in de Dom in Salzburg (foto), gespeeld te worden tijdens de mis, meer bepaald tussen het epistel en het evangelie. De sonates waren kort omdat de toenmalige aartsbisschop Colloredo (foto) niet wou dat de mis in zijn totaliteit, langer dan 45 min. duurde.

Drie van de sonates bevatten een meer uitgebreide bezetting met hobo’s, hoorns, trompetten en pauken, en de andere werden gecomponeerd voor orgel en strijkers zonder altviolen. In acht van de sonates heeft het orgel een obbligato solopartij, maar in de andere negen heeft het orgel, als becijferde bas of continuo, een begeleidingspartij. Kort nadat Mozart Salzburg verliet, gaf de aartsbisschop het mandaat op om op dat moment in de liturgie, een passend koormotet of een hymne te zingen. Daardoor raakte ook de ‘epistle sonata’ in onbruik. Alle minder dan vijf minuten lang durend, zijn het prachtige stukken, variërend van kamermuziek voor twee violen en continuo (de meerderheid) tot meer orkestrale bewegingen en een klein concert allegro voor orgel. Deze laatste heeft, samen met drie andere waarin een uitgeschreven orgelpartij is, er vaak toe geleid dat deze werken werden beschouwd als het territorium van de organist, als orgelsonates, maar in de meeste van de sonates komt het orgel zelden boven de continuo rol uit. De echte solisten in de kerksonates zijn de 2 solo-violisten.

“Ein Orgelstück für eine Uhr”, “Phantasie für eine Orgelwalze” of “Fantasie für flötenuhr” KV.608 in f klein (cd 2), werd voltooid in maart 1791, kort na Adagio & Allegro f-moll fur ein Orgelwerk KV 594 (cd 2), op een ogenblik dat Mozart verschillende stukken in hetzelfde genre componeerde. KV 608 was complexer dan KV 594, en was buitengewoon persoonlijk door zijn ritmische en melodische thema’s. Als contrapuntisch meesterwerk construeerde Mozart een nogal pathetisch Allegro met gepunte ritmen en snelle harmonische verschuivingen, een fuga, gevolgd door de herhaling van het allegro, modulerend naar do klein en eindigend met twee stijgende toonladders, een andante in As en een allegro in dezelfde toonaard, en ten slotte, een dubbelfuga in f, waarbij het thema van de eerste fuga wordt herhaald met zijn omkering, als contrast met een tweede, ritmisch en vloeiend thema. Heel bijzonder.

De solisten en uitvoerders zijn Marie Perbost, sopraan, Marc Mauillon, bariton, Anna Schivazappa, mandoline, Thomas Bloch, glasharmonica, Ensemble Les Surprises en Louis-Noël Bestion de Camboulas, orgel, klavecimbel, pianoforte en directie.

In 2010 opgericht door Juliette Guignard, viola da gamba, en Louis-Noël Bestion de Camboulas (foto), orgel, klavecimbel en directie, brengt het ensemble “Les Surprises”, via gevarieerde en originele programma’s, zijn passie voor muziek uit de 17de– en 18de eeuw over. In 2014 ontving het ensemble de prijs “Musical Revelation”, uitgereikt door de Beroepsvereniging van Muziek- en Danstheatercritici, een prijs die voor het eerst in vijftig jaar werd uitgereikt aan een barokmuziekensemble. Hun vijf cd’s, opgenomen voor het label Ambronay Éditions, hebben alle veel lof ontvangen van de nationale en internationale pers. De laatste release was de pastorale héroïque, “Issé”, een ongepubliceerde opera van Destouches, opgenomen in de Opéra Royal de Versailles.

Daarnaast werkt het ensemble samen met het Alpha-label, “Bach Inspiration” met de fluitiste Juliette Hurel, en een cd rond Lully en zijn leerlingen, met de sopraan, Véronique Gens. Sinds zijn oprichting heeft het ensemble opgetreden op vele locaties en festivals, in Koninklijke Opera van Versailles, Opera van Massy, Auditorium van Radio France, Opera van Montpellier, Ambronay-festival, Sinfonia-festival in Périgord, festival van Saintes, Rencontres Musicales de Vézelay, Sanssouci festival (Potsdam – Duitsland), Bozar-seizoen (Brussel – België), Saint John’s Smith Square (Londen – VK), Salle Bourgie (Montreal), Beirut Chants Festival (Beiroet – Libanon), Singapore … In 2020 begon het ensemble Les Surprises een tripartiete residentie met het Sinfonia en Périgord-festival en het Baroque Music Centre van Versailles, als onderdeel van het cross-residency-systeem dat over het hele Frans grondgebied is opgezet door het Centre de musique baroque de Versailles.

Tracklist:

CD 1

Wolfgang Amadeus MOZART (1756-1791)

1 Church Sonata no. 13 in C major K. 329

2 Church Sonata no. 1 in E-flat major K. 67

3 Church Sonata no. 14 in C major K. 328

4 Fragment eines Präludiums K. 624

5 Ariette Oiseaux si tous les ansˮ K. 307

6 Gigue in G major K. 574

Carl Philipp Emanuel BACH (1714-1788)

7 Romance : 12 variations on Colin à peine à seize ansˮ H. 226 (Wq. 118/6)

Wolfgang Amadeus MOZART

8 Church Sonata no. 8 in F major K. 244

Joseph HAYDN (1732-1809)

9 Flötenuhrstücke Hob. XIX (extraits)

Wolfgang Amadeus MOZART

10 Church Sonata no. 10 in C major K. 263

11 Solfeggio No.2 in F major K. 393

12 Kirchenlied O Gottes Lammˮ K. 343/1

13 Ouverture from the Suite for keyboard K. 399

14 Kleiner Trauermarsch in C minor K. 453a

Joseph HAYDN

15 Flötenuhrstücke Hob. XIX (extraits)

Wolfgang Amadeus MOZART

16 Church Sonata no. 4 in D major K. 144

17 Andante in F major K. 616

18 Church Sonata no. 15 in F major K. 224

CD 2

Wolfgang Amadeus MOZART

1 Adagio in C major K.356

2 Church Sonata no. 3 in D major K. 69

3 Adagio and Allegro in F minor K. 594

4 Church Sonata no. 17 in C major K. 336

5 Adagio K. 546 (arr. L.N. Bestion de Camboulas) and Fugue K. 426 in C minor

Carl Philipp Emanuel BACH

6 Fantasia ‘Sein oder nicht sein’ Wq. 202

Wolfgang Amadeus MOZART

7 Lied ‘Komm, liebe Zither’ K. 351

8 Fantasia in F minor K. 608

9 Church Sonata no. 2 in B flat major K. 68

10 Ariette ‘Dans un bois solitaire’ K. 308

11 Lied Die Zufriedenheit ‘Was frag’ ich viel nach Geld und Gut’ K. 349

12 Adagio K. 593a and Fugue arr. from the Requiem K. 626

13 Church Sonata no. 11 in G major K. 274

14 Church Sonata no. 12 in C major K. 278

An Unexpected Mozart Louis-Noël Bestion de Camboulas Ensemble Les Surprises Marie Perbost Marc Mauillon 2 cd harmonia mundi HMM90239697