De oude Grieken streefden ernaar om tijdens het drinken een perfect evenwicht te vinden tussen het apollinische (de ratio) en dionysische (de roes). In het tijdperk van Socrates en Plato was het symposium een centraal onderdeel van de Griekse cultuur: een bijeenkomst waar mannen vrijelijk wijn dronken en debatteerden over de waan van de dag. “Vinosofie” biedt een speels fris, inzichtelijk perspectief op de filosofische dimensies van wijn en wijnwaardering. Dit origineel en onderhoudend boek concentreert zich op kwesties in de metafysica, de filosofie van de geest en de esthetiek en biedt een verrijkende discussie over de filosofische betekenis van wijn.

We zijn vertrouwd met de medische mening dat een dagelijks glas wijn goed is voor de gezondheid, en ook met de mening van de rivalen dat meer dan een glas wijn ons op de weg naar de ondergang zal brengen. Of het nu wel of niet goed is voor het lichaam, wijn, gedronken in de juiste gemoedstoestand, is beslist goed voor de ziel. En er is geen betere begeleiding bij wijn dan filosofie. Door met wijn te denken, kun je niet alleen leren in gedachten te drinken, maar ook in teugjes te denken.

Praten over ‘de zin van het leven’ onder het genot van een glas wijn. Dit is het beeld dat veel mensen van filosofie hebben. In werkelijkheid is filosoferen een pittige denkinspanning die niet altijd goed verenigbaar is met de roes van het drinken. Jacqueline Duurland, een filosoof die van een goed glas wijn houdt, vindt dit wankele evenwicht al belicht door grote filosofen in de oudheid, en heeft zich verdiept in wijnwijsheid in al haar facetten. In het hoogst originele Vinosofie laat ze zien hoe wijn inspireert tot filosoferen. Ze neemt bekende thema’s uit de wijnwereld als vloeiende ingang tot een praktische levensfilosofie: van wijntranen en ouderen tot troostdrinken en zielenroerselen.

“Het boek ontstond vanwege een fascinatie voor Dionysos (misschien beter bekend als Bacchus) en een liefde voor wijn”, schrijft Jacqueline Duurland. “In het kader van een onderzoek voor een filosofische lezing over Dionysos”, zo vervolgt ze, “verzamelde ik veel materiaal over het onderwerp. In de loop van de jaren die volgden bedacht ik, geïnspireerd door filosofen, tal van associatieve bruggetjes tussen filosofie en wijn. In dit boek heb ik twintig verschillende ingangen genomen naar deze boeiende cross-over.” Doorheen het boek ontmoet u Aeschylus, Aristoteles, Marcus Aurelius, Cicero, Heraclitus, Michel Montaigne, Nietzsche, Plato, Schopenhauer en Seneca, maar ook 20st eeuwse denkers als Marguerite Duras, Michel Foucault, Maurice Merleau-Ponty, Ludwig Wittgenstein.

De twintig hoofdstukken kunnen na elkaar, maar ook los van elkaar, in een zelf te bepalen volgorde worden gelezen. In sommige hoofdstukken komen mythologische verhalen over Dionysos ter sprake. Deze figuur, door Nietzsche bewonderd en door tal van andere filosofen geduid, kennen velen van ons over Bacchus, de wijngod. Hij staat echter voor zoveel meer dan wijn en roes alleen. Al in de Griekse tijd was Bakchos (de razende) één van de bijnamen van Dionysos, maar de Romeinen gaven hem definitief de naam Bacchus. Vinosofie, fraai geïllustreerd (foto’s) door David Mulder, de zoon van de auteur, is soepel en toegankelijk geschreven en is uitermate geschikt voor de beginnende denker en wijndrinker. Zeker lezen!

Jacqueline Duurland is tekstschrijver en filosoof en combineert beide door in heldere, toegankelijke taal te spreken en te filosoferen. Juist haar ervaring als copywriter voor de zakelijke markt maakt dat zij zich goed in doelgroepen kan verplaatsen en van communiceren haar vak weet te maken. Dat laatste is zeker niet voor alle filosofen weggelegd. Jacqueline Duurland schreef voor diverse media en was als docent verbonden aan de UvA. Zij geeft lezingen en colleges voor de Filosofiefabriek en de Vrije Academie, en zet zich in om filosofische inzichten toegankelijk te maken voor een groter publiek. Na haar werkzaamheden aan de UvA en het bedrijfsleven heeft zij de Filosofiefabriek opgericht en geeft zij lezingen en cursussen door het hele land, ook voor de Vrije Academie. Jacqueline Duurland is op een heel pragmatische manier met filosofie bezig. “Vandaag de dag interesseren veel mensen zich voor filosofie, maar zij hebben veelal niet de tijd om zich in de academische filosofie te verdiepen. Ik vind het een uitdaging om op een laagdrempelige manier duidelijk te maken wat je aan filosofische inzichten kunt hebben als je bijvoorbeeld de krant leest”.

Jacqueline Duurland Vinosofie Een proeve van denken en drinken  175 bladz. geïllustreerd Boom ISBN 9789024445646