Na vijf jaar studie bij David Levine aan het Robert Schumann-instituut in Düsseldorf en verdere studies aan het Conservatorium van Berlijn werd de Turkse pianist Fazil Say (°1970) internationaal bekend in 1994, toen hij winnaar werd van de Young Concert Artists International Auditions. Sindsdien speelt hij met de New York Philharmonic, de Israël Philharmonic, de Baltimore Symphony, het Sint Petersburg-filharmonisch Orkest, het Concertgebouworkest Amsterdam, het Weens Symfonieorkest, de BBC Philharmonic en het Orchestre National de France.
Say heeft Mozarts Sonaten in detail bestudeerd en heeft daardoor een heel persoonlijke kijk ontwikkeld op deze ogenschijnlijk eenvoudige muziek. Mozarts Sonate nr. 12 in F, KV 332, is voor Say bv. één van de rijkste melodische, harmonische en ritmisch interessantste sonaten van Mozart. Uitermate goed geschreven voor piano ligt ze voor hem stilistisch dicht bij de middelste periode van Beethovens pianosonaten. De eerste beweging is voor Say operamuziek, de tweede beweging is een nachtelijke aria en de derde beweging is een fantastische Finale. Mozarts bekende Sonate nr. 11 speelde hij voor de eerste keer toen hij 7 jaar oud was. Het overbekend Turks Rondo “alla turca” er uit is een favoriet. Mozart componeerde het beïnvloed door de Turkse militaire muziek uit de Turks-Oostenrijkse Oorlog voor de poorten van Wenen.
De sonaten werden door Say per toonaard gegroepeerd, waardoor Mozarts unieke benadering van tonaliteiten wordt onthuld. Elke van de zes cd’s is gewijd aan een bepaalde toonaard, la klein, do groot, fa groot, re groot, Bes groot en do klein. Say gaf elke sonate ook een bijnaam die volgens hem bepaalde beelden, ideeën, herinneringen of verhalen verklankt. Hij deed dit uiteraard niet met de beroemde Sonate ‘Alla Turca’, maar enkele andere noemde hij “Twee zusters”, “Scarlatti”; “Boven de wolken”, “Beethoven”, “Opera orkest”, “Erlkönig” en “Märchenbilder”. Naast de 18 sonaten bevat de box ook Mozarts Fantasia in do klein K475 uit 1785, een compositie vol interessante, typisch Mozartiaanse modulaties, magnifiek gespeeld.
Fazıl Say biedt een persoonlijke, zangerige visie op de 18 sonaten van Mozart die speels, dynamisch, subtiel en sprankelend zijn. Het is één van de beste moderne interpretaties op een moderne Steinway vleugel, opgenomen in drie keer vier dagen, 12 à14 uur per dag, in de grote, magische concertzaal met de schitterende akoestiek van het Mozarteum in Salzburg. Says pianospel is dat van Géza Anda waardig. De Hongaarse pianist en Mozart specialist Géza Anda (1921-1976) gaf midden jaren ‘50 masterclasses aan het Mozarteum in Salzburg.
In een interview stelde Say dat deze opname voor hem het belangrijkste werk was dat hij tot dan toe in zijn leven als uitvoerder had ondernomen. “De gevoelens die tijdens deze opnamen tot stand zijn gekomen, zijn van de bijzonderste die ik in mijn leven heb meegemaakt”, vertrouwde hij ons toe. En inderdaad, zijn uiterst subtiele uitvoering van deze spontane, direct herkenbare, pure, onschuldig mooie muziek mag u voor geen geld ter wereld missen. Dit is een sublieme uitgave!
Mozart Complete Piano Sonatas Fazil Say 6 cd Warner Classics 2564694206
https://www.stretto.be/2017/12/03/4-cities-de-nieuwe-cd-van-nicolas-altstaedt-en-fazil-say-prachtig/