Uitgeverij “Omniboek” geeft boeken uit op het gebied van actualiteit en geschiedenis. Het fonds van “Omniboek” bestaat voornamelijk uit diepgaande en gespecialiseerde titels van internationaal vooraanstaande historici. “Noormannen” van John Haywood is het eerste complete boek over de rijke cultuur van de Vikingen. Dit indrukwekkend boek volgt de weg van de Vikingen van hun Noorse godenwereld in de 8ste eeuw tot hun plek in het christelijk Europa in de 13de eeuw. Het vertelt over de taal, de kunst en de technologie, de wetten en gebruiken en het belang van de Noorse mythologie. Het verhaal van de Noormannen als ontdekkingsreizigers, veroveraars en kruisvaarders.
Haywood plaatst de cultuur van de Vikingen duidelijk in een verruimend, historisch en geopolitiek perspectief. Zijn uitgangspunt is dat de Vikingen vanwege hun verre horizonten, een fenomeen waren zonder weerga in de Europese geschiedenis. Vóór de Vikingen, zo lezen we, waren er geen Europeanen die zo veel van de wereld gezien hadden als zij. Vanuit hun Scandinavische thuislanden voeren de Vikingen oostelijk, langs de grote rivieren van Rusland, waarbij ze de Zwarte Zee naar Constantinopel overstaken en de Kaspische Zee om Bagdad te bereiken. In het Westen waren de Vikingen actief langs de hele kustlijn van West-Europa. Ze stichtten nederzettingen in Schotland, Engeland, Ierland en Frankrijk. Vikingen drongen zelfs door in het Middellandse Zeegebied om Italië en Noord-Afrika aan te vallen, lezen we. Andere Vikingen staken de Atlantische Oceaan over en stichtten onderweg nederzettingen op de Faeröer-eilanden, IJsland en Groenland. Zij werden, voor zover bekend, de eerste Europeanen die voet aan wal zetten in Noord-Amerika. Hun handel werd van brandstof voorzien door hun oorlogsbuit-met name hun slavenhandel-en hun vreedzame nederzettingen werden voorafgegaan door bloedige veroveringen.
In de Engelssprekende wereld wordt het Vikingtijdperk van oudsher gedateerd van ongeveer 793 (de plundering van Lindisfarne) tot ongeveer 1066 (de slag bij Stamford Bridge). Maar de geschiedenis is niet echt zo keurig, schrijft Haywood. In Scandinavië en het gebied rondom de Oostzee begon het Vikingtijdperk ruim een eeuw eerder. In veel opzichten was het daar een eeuw na afloop nog steeds niet geëindigd. Op de Schotse eilanden vond de laatste vastgelegde plundertocht van de Vikingen pas in 1240 plaats. In de Scandinavische kolonies IJsland en Groenland bleven regeringsinstellingen en sociale structuren uit het Vikingtijdperk bestaan tot in de 13de eeuw. De Vikingen doken niet zomaar uit het niets op en hun nadagen duurden lang. Het is een lange reis die begint in Asgard bij het ontstaan van de wereld en eindigt bij een huwelijk in het 15de-eeuwse Groenland. Verdeeld over 12 hoofdstukken bezoekt Haywood 34 belangrijke plaatsen, van Thule en Nydam, over Rouen en Orkney, tot Sevilla, Constantinopel, Palermo en Jeruzalem.
Vikingen werden tot het tijdperk van de Romantiek in de 19de eeuw gezien als barbaren, op hetzelfde niveau als de Vandalen en de Goten die het antieke Rome hadden geplunderd. Onder invloed van de nationalistische Romantiek werd ‘Viking’ synoniem voor ‘vroegmiddeleeuwse Scandinaviër’. In de 2de helft van de 20ste eeuw werd dit voornamelijk militaire beeld van de Vikingen steeds kritischer bekeken. Archeologisch onderzoek onthulde vreedzame Vikingondernemingen op het gebied van ambacht, handel, exploratie en nederzettingen.
Haywood vertelt dan ook over de taal, de kunst en de technologie, de wetten en gebruiken, en het belang van de Noorse mythologie. Haywood beschrijft de aanvallen in het noorden van Europa, de moord op de skald en over verhalenverteller Snorri Sturluson op IJsland, de Oostelijke expansie door de Zweden, de Zuidelijke expansie door de Denen en de Westelijke expansie door de Noren. Haywood laat de saga’s herleven en vertelt over historische plaatsen in Amerika, Azië en Europa, met de Noormannen als ontdekkingsreizigers, veroveraars en kruisvaarders. Haywood plaatst de Vikingen in hun ruimere geografische en historische context, en dit vanaf hun prehistorische heidense oorsprong tot hun transformatie in christelijke Europeanen. Kaarten, kleurfoto’s, een Tijdlijn, het overzicht van de Vikingen koningen, een literatuurlijst en het register vervolledigen dit boek. Een bijzonder interessante kijk, een uniek boek. Met een voorwoord van Luit van der Tuuk. Een heuse aanrader! Zeker lezen.
Dr. John Haywood is een autoriteit op het gebied van de geschiedenis van oude beschavingen en de vroege middeleeuwen. Hij studeerde in Lancaster, Cambridge en Kopenhagen en doceerde aan de universiteit van Lancaster. Haywood schreef bijna twintig historische werken, waaronder ‘De oude beschavingen’ en ‘Atlas van de wereldgeschiedenis’.
John Haywood Noormannen de Vikingsaga 793-1241 Nederlands 408 blz. geïllustreerd Uitg. Omniboek ISBN 9789401909983