Klimt en de antieke erotiek

De prestigieuze uitgeverij “Prestel” gaf het prachtig geïllustreerd boek/catalogus uit over en bij de Klimt tentoonstelling in Wenen. Plaats een bezoek aan Wenen meteen op uw agenda en lees vlug verder.

De tentoonstelling “Klimt und die Antike” is nl. gewijd aan de fascinerende dialoog tussen Gustav Klimts werk en de oude antieke kunst. Geselecteerde werken van de kunstenaar tonen zijn contact met de Oudheid. In zijn nog door het historisme beïnvloed vroeg werk, interesseerden hem vooral de motivische details. Na 1900 was het vooral de geest van de Oudheid, die hij in zijn eigen, nieuwe vormtaal weergaf. De tentoonstelling illustreert deze ontwikkeling in vergelijking met de antieke modellen, die Klimt van beschilderde vazen en afgietsels van antieke beeldhouwwerken kende.

Veel van de waardevolle antieke leningen die beschikbaar zijn gesteld, komen uit de grote Oostenrijkse, voormalige keizerlijke collecties die, vooral in de 19de eeuw, een enorme groei doormaakten. En dit, niet in het minst door de erkenning van de klassieke archeologie als wetenschap, de oprichting van het Oostenrijks Archeologisch Instituut in 1898, en de Oostenrijkse deelname aan de opgravingen in Efeze. Bovendien was de keizerlijke collectie van oudheden in het “Untere Belvedere” reeds vanaf 1845 voor het publiek te bezoeken. Ook het Basel Museum van Oudheden (“Antikenmuseum”), de Ludwig Verzameling en de Nationale Oudheden Collecties en “Glyptothek” van München, steunden met de lening van hun belangrijkste werken, deze meer dan bijzondere tentoonstelling.

Een hoogtepunt van het boek en de tentoonstelling zijn de tekeningen die Gustav Klimt in 1907 maakte voor de heruitgave van de “ Hetaerengesprekken” van Lucianos (ongeveer 120-185. Chr.). De Hetaerengesprekken waren 15 korte, fictieve gesprekken waarin prostituees (‘hetaere’) onderling, met klanten of met hun moeder, een gesprek aan gingen. In dit buitengewoon “Erotikon” verbonden zich de permissieve tekeningen van Klimt met de door Josef Hoffmann gevormde Wiener Werkstätte. Het was dan ook één van de mooiste boeken van de Europese jugendstil. Geselecteerde voorbeelden van Attische roodfigurige vaasbeschilderingen weerspiegelen in de tentoonstelling de werelden van het antieke Hellas met het Wenen van de Sezession. Ondanks de enorme temporele afstand van meer dan twee millennia, onthulde de interactie van oude vaas schilderkunst en Klimts sensuele lijntekeningen, verrassende gelijkenissen.

In het boek schrijft Tobias G. Natter over “Gustav Klimt und die Hetärengespräche des Lukian. Ein Erotikon, sein Bedeutungsraum und die griechische Antike.” Marian Bisanz-Prakken schrijft over Klimts “Zeichnungen für die Hetärengesprache und ihr Stellenwert im Werk des Künstlers”, Brigitte Borchhardt-Birbaumer heeft het over “ Eros statt stiller Grösse. Klimts unakademische Antikensehnsucht” en Georg Plattner beschrijft de “Linienkunst in der klassischen Antike. Die attische Vasenmalerei des 5. Jahrhunderts v. Chr.“. Florian S. Knauss schrijft  “Wein, Weib und Gesang. Das griechische Symposion”, Elke Hartmann beschrijft “Die Welt der Hetären im antiken Griechenland”, Kordula Schnegg vervolgt met “Lukians Hetärengespräche. Antike Dialoge über käufliche Gefährtinnen und deren Liebhaber” en Stephanie Auer besluit met “Die prominenten Erstbesitzerinnen und Erstbesitzer der Hetärengespräche”. Uitzonderlijk interessant.

Tussen ongeveer de 7de– en de 4de eeuw v.Chr. kwam in het Griekse Attica, met als hoofdstad Athene, het beschilderen van amfora’s, vazen en ceramiekschalen (de Attische stijl) tot bloei. De roodfigurige stijl (rode figuren op een zwarte achtergrond), één van de belangrijkste vormen van beschildering van Oudgrieks aardewerk, ontstond rond 530 v.Chr. in Athene en duurde tot de late 3de eeuw v.Chr. De stijl verving de vroegere zwartfigurige stijl. De belangrijkste plaatsen waar de vazen werden gemaakt waren Attica en Magna Graecia, het huidige Zuid-Italië. De afbeeldingen op de vazen waren treffende illustraties van het dagelijks leven, de iconografie en de mythologie van het Oude Griekenland.

De tentoonstelling in het “Untere Belvedere” in Wenen is een samenwerking met het “Kunsthistorisches Museum”, Wenen. De curator is Dr. Tobias G. Natter. Hij schreef eerder “Klimt und die Frauen” (2000) en “Oskar Kokoschka. Das moderne Bildnis” (2002). Geniet van de gelijkenis tussen Klimts gewaagde erotische posen en deze van de schilders op het prachtig gestileerd aardewerk. Het bladgoud, weerspiegeld door de zon, krijgt u er gratis bij. Mooier kunnen een boek en een tentoonstelling niet zijn. U mag beide voor geen geld ter wereld missen! Er is mogelijkheid tot combiticket voor de tentoonstelling en voor het “Kunsthistorisches Museum”.

Klimt und die Antike Erotische Begegnungen redactie Stella Rollig Tobias G. Natter Uitg. Prestel 255 bladz. geïllustreerd ISBN  9783791356983

Klimt und die Antike Erotische Begegnungen Untere Belvedere Wenen van 23 juni 2017 tot 08. oktober 2017