Rond 1490 creëerde Hans Memling zijn “Engelenconcert”. Het bestaat uit drie schilderijen voor de buitenkant van een altaar en toont God de Vader omringd door zingende en bespelende engelen. De schilder beeldde de instrumenten van zijn tijd af, gegroepeerd in de ‘alta’ en ‘bassa capella’ die typerend waren voor die periode. Maar, hoe zou de muziek hebben geklonken, die Memling tot dit schilderij inspireerde?
Samen met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, waar Memlings schilderijen vandaag hangen, startte Wim Becu een interdisciplinair project waarbij de afgebeelde instrumenten tot in detail werden nagebouwd door specialisten in instrumentenbouw en er werd onderzoek gedaan naar thematisch passende muziek. Het centraal thema van het oorspronkelijk altaar, waarvan alleen het Engelenconcert overblijft, was de Maria-Tenhemelopneming, en dus bepaalt “Paradisi porte” – ‘de deur naar het paradijs’ – ook de muziek op deze cd. Er klinkt gregoriaanse muziek uit liturgische boeken en polyfone composities uit de tijd rond 1500 in Brugge, hemelse muziek gespeeld door Wim Becu ’s Otremontano Antwerpen, samen met de zangers van het Tiburtina Ensemble.
Memlings “God de vader met zingende en musicerende engelen” maakt deel uit van de vaste collectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen (KMSKA). De prachtige weergave van dit hemelse concert werd gemaakt in opdracht van de abdij van Santa María la Real van Nájera in de Spaanse provincie en regio La Rioja. Het rond 1490 geschilderd retablo mayor, was deel van een reusachtig altaarstuk met als hoofdthema de hemelvaart van Maria.
Nájera en het klooster Santa María la Real, hadden hun bestaan nl. te danken aan een wonder. Koning Garcia el de Nájera (1016-1054) van het huis Jiménez, van 1035 tot 1054, koning van Navarra, was in 1052, in het dal van de Najerilla, op jacht naar patrijzen. In navolging van de Arabieren maakte hij hiervoor gebruik van valken. Een patrijs en een valk verdwenen in een grot in de steile rotsen aan de oever van de Najerilla. De koning ontdekte dat beide vogels vreedzaam aan de voet van een Madonnabeeld zaten. Na dit wonder, stichtte de koning het klooster Santa María la Real (foto’s).
De engelen, gekleed in fluweel en goudbrokaat, zingen en spelen lofliederen. Ze bespelen diverse instrumenten die typisch waren voor die periode, psalterium, tromba marina, luit, trompet, schalmei, rechte trompet, trompet in lusvorm, draagbaar orgeltje, harp en vedel.
De restauratie van de drie panelen door het team van het KMSKA maakte het mogelijk het schilderij in detail te bestuderen en vormde voor de aanleiding om tijd te besteden aan de “muzikale inhoud” en om de “muziek op zich” vanuit een ruimere context te benaderen. In deze context initieerde Wim Becu een multidisciplinair project om de verschillende gedetailleerd afgebeelde muziekinstrumenten minutieus na te bouwen en te laten klinken. Voor deze opname werkte Oltermontano Antwerpen samen met het Tsjechisch Tiburtina ensemble o.l.v. Barbora Kabátková.
Al ruim 25 jaar behoort Oltremontano o.l.v. de baroktrombonist, Wim Becu, tot de internationale top onder de ensembles met historische koperblaasinstrumenten. Dankzij onderzoek, technische verfijning en weergaloze interpretatie, werd het repertoire voor baroktrombone sinds de jaren ’90 bekend bij een breder publiek. In 1993 creëerde Wim Becu met de oprichting van Oltremontano zijn eigen platvorm voor de verdere ontwikkeling van historische trombones en het repertoire dat ervoor werd gecomponeerd. De naam Oltremontano verwijst naar de toonaangevende Vlaamse componisten die in de 15de- en 16de- eeuw het muziekleven in Europa bepaalden en in Italië bekend waren als “Oltremontani” (“die van over de bergen”). 
De kern van het ensemble bestaat uit eng-gemensureerde trombones (sackbuts) en cornetti. Dit komt overeen met de bezetting in navolging van de Noord- Italiaanse en Noord-Duitse muziekgroepen in de renaissance. Daarnaast doet de groep heel vaak een beroep op vocalisten, wat leidde tot samenwerkingsverbanden met o.a. Capilla Flamenca, Cinquecento, ensemble Pluto, Psallentes en Capella Cracoviensis of met topsolisten zoals o.a. Dorothee Mields, Charles Daniels en Harry van der Kamp.
Op de cd staat naast gregoriaans, werk van Gilles Binchois (ca.1400-60), Guillaume Dufay (ca.1400-74), John Dunstable (ca.1390-1453) en Jacob Obrecht (ca.1450-1505). De uitvoerders zijn Barbora Kabatkova en Hana Blažiková, sopraan, Andrew Lawrence-King, psalterium en harp, An Van Laethem (vedel), Wim Becu, trompet.
Het Tiburtina Ensemble is gevestigd in Praag en staat onder leiding van Barbora Kabátková. De groep bestaande uit vrouwelijke vocalisten, werd in 2008 gevormd door oud-leden van de Schola Benedicta. Het repertoire van het Tiburtina Ensemble bestaat voornamelijk uit gregoriaans en middeleeuwse polyfonie, maar ook hedendaagse muziek staat geregeld op het programma. Het Tiburtina Ensemble is vooral geïnteresseerd in een correcte tekstdeclamatie, die het baseert op onderzoek naar de contemporaine theorie en muziekpraktijk.
Wim Becu studeerde aan de Conservatoria van Antwerpen en Den Haag, en werd op jeugdige leeftijd geïntroduceerd in de op dat moment nog ontluikende oude muziekbeweging. In 1980 begon een duurzame samenwerking met het “Huelgas Ensemble” o.l.v. Paul Van Nevel en vanaf 1985 werd hij een vaste medespeler van “Concerto Palatino”. Als pedagoog is Wim Becu verbonden aan de Musikhochschule van Keulen en aan verschillende academies in België, geeft wereldwijd masterclasses, en begeleidt tal van projecten.
Tracklist:
Ave Maria gratia plena (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Dufay: Fuga duorum temporum (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Dufay: Proles de caelo (Arr. C. Vincens for Chamber Ensemble)
In excelso throno (Arr. for Voice & Psaltery)
(Barbora Kabátková (sopraan), Andrew Lawrence-King (psalterium))
Paradisi porte (Arr. A. Lawrence-King for Harp) (Andrew Lawrence-King (harp))
Alma cohors Domini (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Tollite portas
Dunstaple: Christe sanctorum – Tibi Christe (Arr. for Voice & Chamber Ensemble)
Hana Blažiková (soprano), An Van Laethem (fiddle), Wim Becu (trumpet))
Popule meus
Danse de cleves (Arr. A. Lawrence-King for Chamber Ensemble)
Dufay: Ad cenam agni providi (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Obrecht: Den haghel ende die calde snee (Arr. for Chamber Ensemble)
(Hana Blažiková (harp))
Ave mundi spes Maria (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Binchois: Virgo rosa (Arr. for Chamber Ensemble)
Paradisi porte (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Salve Regina (Arr. A. Bregman for Chamber Ensemble)
Dunstaple: Magnificat secundi toni (Arr. for Choir & Chamber Ensemble)
Paradisi Porte Hans Memling’s Angelic Concert Tiburtina Ensembl, Barbora Kabatkova Oltremontano Wim Becu cd Accent ACC24373