Het spectrum van het muziektheater is uniek en divers. Het combineert taalkundige, landschappelijke en compositorische niveaus en creëert iets ongelooflijk nieuws. De interdisciplinaire en transdisciplinaire benadering van de auteur van dit boek, de taalkundige, geschoolde zanger, essayist en muziekdramaturg, Oswald Panagl, correspondeert met de interactie van deze verschillende facetten.Het aanbod van de besproken werken strekt zich uit tot ca. 1950, tot opera’s van componisten als Kurt Weill (foto) en Britten. Richard Strauss, Hans Pfitzner, Puccini en Janáček. Het kader, dat is gebaseerd op stilistische en cultureel-nationale criteria, omvat ook theatermuziek van Schönberg, Schreker, Bartók, Prokofjev en Enescu.

Na beschouwingen over een esthetisch programma ”en“ literatuuropera: terminologische en semantische overwegingen van een taalkundige ”, volgen 12 hoofdstukken, Levenstrauma – droomwereld, Giacomo Puccini (foto), de progressieve, Ferruccio Busoni: musicus – denker – leraar, Richard Strauss: de Griekse Germaan, Hans Pfitzner: de laatromanticus, traditie en avant-garde, Leoš Janáček, modern muziektheater uit ‘Oost Europe’, Claude Debussy: Literair Symbolisme in een impressionistische taal, Kurt Weill en Benjamin Britten: Het lied van de straat en de kleuren van de zee, muzikale studiestudies en Uit de Nieuwe Wereld (“Pluralisme als esthetische norm” en “Gedachten over Amerikaanse muziek van de 20e eeuw”).Daarin leest u o.a. over Verlies van realiteit en de zoektocht naar betekenis in opera’s van Claude Debussy, Erich Wolfgang Korngold en Bohuslav Martinůn, La Bohème – “Een spel van temperamenten”, De muzikale structuur van Giacomo Puccini’s Tosca, Gedachten over de dramaturgie van Giacomo Puccini’s Turandot, Puccini’s La Rondine in de context van de Silver Vienna Operetta en in de historisch-politieke context van de Eerste Wereldoorlog, en gedachten over Doctor Faust door Ferruccio Busoni. Aangaande Richard Strauss (foto) leest u over de cabaretier als Librettist: Ernst von Wolzogen, “Bijbelse Oriënt – archaïsche oudheid. Van het tonaal idioom van Salome tot de muzikale taal van Elektra”, Hugo von Hofmannsthals Elektra-poëzie in het spanningsveld tussen oudheid en moderniteit, observaties over het ontstaan en de uitvoeringsgeschiedenis van de eerste versie van Ariadne auf Naxos, “Die Ägyptische Helena”, onderschat meesterwerk of mislukt probleemkind, relatiepatronen en taalspelletjes in het totaalkunstwerk “Der Rosenkavalier”, drie benaderingen van de lyrische komedie “Arabella”, en La Roche en “Die Welt als Wille zur Vorstellung”. De muziekesthetische casestudies gaan o.a. over Saul en David van Carl Nielsen, Schönbergiana. Miniaturen op muziek, Verklärte Nacht, Pierrot lunaire – Moses und Aron, een pleidooi voor de vernederde en beledigde, notities over Büchner-Berg Wozzeck, Alban Bergs Lulu, “Der König Kandaules” van Alexander Zemlinsky, en Eduard Künneke’s “Die große Sünderin”.Al deze essays, die in de loop der jaren zijn ontstaan, komen hier samen om een goed geïnformeerde, pretentieloze en sprankelende caleidoscoop van modern muziektheater te vormen, muziektheater dat begon met de componisten Puccini, Busoni en Debussy.Oswald Panagl (foto) werd in 1939 geboren in Wenen en is emeritus hoogleraar vergelijkende taalkunde aan de Universiteit van Salzburg en gastdocent aan de Universiteit Mozarteum Salzburg. Hij schrijft essays en verzorgt de dramaturgie voor verschillende operahuizen. Hij schreef samen met Gernot Gruber: “Richard Strauss en Hugo von Hofmannsthal. Mythos, Metamorphose, Metaphysik”, en samen met Arne Stolberg, “Julius Korngold – Atonale Götzendämmerung”.

Oswald Panagl Im Zeichen der Moderne, Musiktheater zwischen Fin de Siècle und Avantgarde 424 bladz. Duits Hollitzer Verlag ISBN 978-3-99012-902-9