In de 16de eeuw was Antwerpen een mondiaal handelscentrum, waarover de hele wereld sprak. Het was een centrum van handel, kennis en innovatie, maar ook van schandalen, moord, geheimen en intriges. Michael Pye vertelt over zijn opkomst en bloedige val. En hoe!
De stad die Antwerpen ooit geweest is, is vandaag de dag haast onherkenbaar. Verwoest door de vlammen en bombardementen van de wereldoorlogen, is haar geschiedenis goed verstopt achter een façade van herbouwde monumenten. Toch was de havenstad ooit het middelpunt van de wereld. Als handelscentrum kende Antwerpen in de 16de eeuw geen evenbeeld, en haar rijkdom en weelde leken ongeëvenaard. De stad van Plantijn en Brueghel stond bol van de bedrijvigheid. Bezoekers kwamen met hun koopwaar uit alle hoeken van de wereld naar de stad waar de geldhandel floreerde. Door de toenemende welvaart kende Antwerpen dan ook een ongekende, culturele bloei.
“Tot het eind van de vijftiende eeuw”, schrijft Pye, “was Antwerpen niet veel meer geweest dan een rivierhaven. Twee keer per jaar was er een handelsmarkt, maar er was geen koninklijk hof om de stad luister bij te zetten, er zat geen nationale regering, er was geen leger, er waren geen schepen voor handel of oorlog en er was zelfs geen bisschop. Het was geen stadstaat met een beroemde dynastie zoals Milaan of Florence. Het was Spaans gebied. Toch beschouwde de republiek Venetië, zelf een grootmacht, Antwerpen als de gelijke van “La Serenissima”. Antwerpen werd een wereldstad, het middelpunt van verhalen die in heel Europa de ronde deden, net als het 19de -eeuws Parijs of het New York van een eeuw later, een van de eerste steden waar je alles kon verwachten of in elk geval kon geloven.”
Het boek begint met de komst van de Portugese schepen met specerijen en eindigt met de beeldenstorm en de lange naweeën daarvan. “Halverwege de eeuw schreef de Venetiaanse ambassadeur Navagero naar huis, ‘Hier in Antwerpen drijft de hele wereld handel.’”, zo vertelt Pye in zijn boek. “In een brief aan de Venetiaanse Senaat, schetste zijn opvolger Marino Cavalli, het karakter van de steden in Vlaanderen en Brabant door ze te vergelijken met steden in Italië. Leuven was net zo geleerd als Padua, Gent was even groot als Verona en de ligging van Brussel was even gunstig als die van Brescia. Bij al deze vergelijkingen was Antwerpen ‘op handelsgebied, de evenknie van Venetië’. Cavalli verbaasde zich zeer over het aantal bedrijven dat in geld en alle mogelijke andere goederen handelde. Het leek wel of er ergens een enorme bron was waaruit zakelijke contacten voortkwamen. Er is geen man, ‘hoe armzalig van geboorte en hoe lui ook, die hier niet rijk kan worden van de handel in de haven van Antwerpen.”, zo lezen we nog.
Maar, tegelijkertijd kende Antwerpen ook een schaduwkant, rellen, muiterijen en de inquisitie, die als een donkere wolk boven de joodse en protestante inwoners hing, lieten de uitzonderlijke welvaart van korte duur zijn. Desalniettemin bleek de invloed van Antwerpen blijvend. Met “Antwerpen, de Gloriejaren”, ontsluit de bestsellerauteur Michael Pye, het verhaal van een stad die tegen alle verwachtingen in, opkwam als het kloppend hart van de 16de eeuw, en in korte tijd de wereld wist te veranderen. Eén ding is volgens Pye zeker, zonder de Antwerpse geschiedenis, zou vandaag niets hetzelfde zijn. Pye heeft talloze hedendaagse manuscripten, archieven en persoonlijke verslagen doorzocht en heeft op basis daarvan, zijn opmerkelijk, fascinerend verhaal over deze stad opgebouwd. Een meesterwerk. “Antwerp The Glory Years” werd vertaald door Pon Ruiter en Annemie de vries.
De Engelse romanschrijver, journalist, historicus en omroeper, Michael Pye (°1946), pendelde twintig jaar lang tussen New York en Europa als politiek en cultuur columnist voor verschillende Britse kranten. Hij heeft zowel non-fictieboeken als historische romans gepubliceerd, waaronder “Gestolen levens” (1999) en “Stukken uit Berlijn” (2002). In 2015 verscheen “Aan de rand van de wereld” (foto), over het leven aan de Noordzee in de middeleeuwen. Dit boek werd een wereldwijde bestseller.
Michael Pye Antwerpen De gloriejaren 352 bladz. geïllustreerd uitg. De Bezige Bij ISBN 9789403134215