“Andreas Hofer (1628/29-1684), Psalmen für den Salzburger Dom”, door Capella Spirensis en l’Arpa Festante o.l.v. Markus Melchiori, op het label Christophorus.

Andreas Hofer was dom- en hofkapelmeester in Salzburg in een tijd dat het prins-aartsbisdom een van de belangrijkste centra was van de westerse muziek. Hofer had de leiding over alle muziek van het prins-aartsbisdom, zowel in de grote barokke kathedraal als aan het hof, en hij bracht de meest talentvolle musici naar Salzburg.

Onder die musici waren Heinrich Ignaz Franz Biber (foto) als vice-kapelmeester en Georg Muffat als kathedraalorganist. De barokke Dom in Salzburg, ontworpen door Vincenzo Scamozzi en Santino Solari, werd in 1611 gewijd. Bibers monumentaalste werk, de 53-stemmige Missa Salisburgensis, componeerde hij in 1682 ter gelegenheid van het 1100-jarig bestaan van het aartsbisdom Salzburg. De Mis werd eerder toegeschreven aan Orazio Benevoli. In de jaren ‘70 werd vervolgens aangenomen dat de voorganger van Biber, Andreas Hofer, mogelijks de componist was, maar sinds 1975 wordt Biber beschouwd als de componist. Ook Georg Muffats prachtige “Missa in labore requies” is overweldigend van klank, diepgang en melodische vindingrijkheid. Door zijn meerkorigheid in de traditie van de Salzburgse missen, verklankt de buitengewoon muzikale weelde, de bijna grenzeloze materiële rijkdom van de prins-bisschoppen van weleer.

Andreas Hofer, geboren in Reichenhall, nu Bad Reichenhall, begon in 1643, theologie te studeren aan de Universiteit van Salzburg en ontving tegelijkertijd zijn muzikale opleiding, waarschijnlijk van de hofmuziekdirecteur, Abraham Megerle. In 1651 nam hij de functie van organist over in de benedictijnenabdij van St. Lambrecht (foto) in Stiermarken en werd in juni 1653, tot priester gewijd. Toen hij terugkeerde naar Salzburg, benoemde de aartsbisschop Max Gandolph, graaf van Kuenburg (foto’s), hem in 1654 tot vice-kapelmeester en koorvicaris.

In januari 1679, benoemde de aartsbisschop hem vervolgens tot hofkapelmeester. Hofer was als componist een belangrijke vertegenwoordiger van de meerkorige, vocaal-instrumentale stijl van de 17de eeuw. Met zijn werken kon hij de reputatie van het internationaal vermaard Salzburger hoforkest versterken. Samen met Megerle baande hij de weg voor de hoogtijdagen van de meerkorige muziekcultuur in de kathedraal van Salzburg. Andreas Hofer overleed in februari 1684 in Salzburg.

Dit programma presenteert zeven psalmconcerten van Hofer voor één of twee solostemmen, strijkers en basso continuo. Ze zijn gecomponeerd in de stijl van Monteverdi’s seconda prattica, virtuoos en vol melodische ideeën. Daarnaast tonen de verzameling van Psalmi brevi en zijn Missa Valete, voor vijf stemmen en strijkers, Hofers grote vaardigheid in vocale polyfonie.

De uitvoerders zijn het vocaal ensemble Capella Spirensis van de Dommusik Speyer en het orkest L’arpa festante onder leiding van de Domkapellmeister Markus Melchiori. “L’arpa festante” is een Duits kamerorkest, gespecialiseerd in de uitvoering van onbekende werken, vooral uit de barokperiode. Het werd in 1983 in München opgericht door de Oostenrijkse violist, Michi Gaigg (°1957), die het ensemble tot 1995, ook leidde als concertmeester. Samen met Carin van Heerden richtte Gaigg overigens aan de Anton Bruckner Privatuniversität, ook het ensemble “L’Orfeo Barockorchester” op. Het ensemble “L’arpa festante” dankt zijn naam aan Giovanni Battista Maccioni’s dramatische cantate “L’arpa festante”, die voor het eerst werd opgevoerd in 1653, voor de opening van wat de prestigieuze, Beierse Staatsopera zou worden. “L’arpa festante” speelt in wisselende bezettingen van maximaal 40 spelers, vaak met koren en solisten. Oude muziek wordt gespeeld op historische instrumenten in historisch verantwoorde uitvoeringen.

De focus van het orkest ligt op de revival van minder bekende werken van de barok in Zuid-Duitsland, muziek van leden van de familie Bach, en van oratoria van de barok en de klassieke periode. Zo speelde het orkest de h-moll Messe van Bach met de prestigieuze “Frankfurter Kantorei”, o.l.v. Winfried Toll (°1955), die eerder dirigent was van “Camerata Vocale Freiburg” en van het koor van de “Bach-Verein Köln”. Ze voerden het werk uit in de kathedraal van Trier met het kathedraalkoor, toen de kapelmeester van de Dom, Stephan Rommelspacher, na 13 jaar vertrok voor een nieuwe functie in Leipzig. Ook voerden ze de Mis uit in de hypermoderne katholische Pfarrkirche St. Martin in Idstein in Hessen.Tracklist:

Psalm concerti (uit Salmi con una voce e doi violini) (1654)

Cum iucunditate cantemus

Lauda Jerusalem

Confitebor tibi domine

Laudate dominum

Laudate pueri dominum

Beatus vir

Psalmi Brevi (ca. 1670)

Sonata

Dixit dominus

Confitebor tibi domine

Beatus vir

Laudate pueri dominum

Laudate dominum

Magnificat

Missa valete

Kyrie

Gloria

Credo

Sanctus

Benedictus

Agnus Dei

Andreas Hofer (1628/29-1684) Psalmen für den Salzburger Dom Capella Spirensis, l’Arpa Festante Markus Melchiori cd Christophorus CHR77461