Handel, “Amadigi”, door Early Opera Company op het label Chaconne. Alweer magistraal!

De bekroonde Early Opera Company o.l.v. oprichter Christian Curnyn vierde de 300ste verjaardag van de première van een van de meest sublieme creaties van Handel, “Acis en Galatea”. Deze unieke interpretatie werd uitgevoerd zoals Händel het zelf heeft gespecificeerd in het manuscript, solo zang en koren, ondersteund door veertien periode-instrumenten. Dit was Handel op zijn hoogste niveau van intimiteit en intensiteit. De muziek ondersteunde uitstekend de suggestieve weergave van het verhaal en het libretto. Nu is er hun opname van Handels “Amadigi”, waarbij (alweer) enkel superlatieven thuishoren.

De in 1785, in het Duits, Lutheraans Halle geboren Händel, woonde sinds 1712 in Londen, spelde er zijn naam zonder umlaut, en had er immens veel succes als componist van… Italiaanse opera’s. Na een eerste carrière in Italië, bracht de jonge en geniale Handel, in 1711, met zijn opera “Rinaldo”, voor het eerst een Italiaanse opera in Londen. Dit succes creëerde in Londen een rage voor de Italiaanse opera seria, een genre dat zich overwegend richtte op solo-aria’s voor virtuoze sterzangers. Händel (toen nog met umlaut gespeld) componeerde zijn eerste opera, “Almira”, als 20-jarige in 1705, voor de “Oper am Gänsemarkt” in Hamburg. Van de twee opera’s die hij in Italië componeerde, werd “Agrippina” in 1709 in het “Teatro San Giovanni Grisostomo” opgevoerd tijdens het carnaval in Venetië. In 1710 werd hij door bemiddeling van Ernst August II van Brunswijk-Lüneburg (foto), de jongste broer van de latere, Engelse koning George I, hofkapelmeester in Hannover. Aan het eind van dat jaar reisde hij voor de eerste keer naar Londen. Daar werd zijn speciaal voor Londen inderhaast gecomponeerde opera, “Rinaldo”, meteen een groot succes.

Met deze eerste opera voor Londen, “Rinaldo”, in 1711, voor “Queen’s Theatre”, had Handel danig veel succes, dat hij besloot van Hannover naar Londen te verhuizen. De keurvorst van Hannover werd immers koning van Engeland. Aanvankelijk woonde Handel in Barnes bij Mr Andrews, vervolgens bij Richard Boyle, de derde graaf van Burlington (foto), slechts 18 jaar oud en onvoorstelbaar rijk. Voor deze architect en kunstliefhebber componeerde Handel “Amadigi di Gaula”, een fascinerende, magische en intieme opera. Vervolgens werkte hij voor James Brydges, de hertog van Chandos, rijk geworden tijdens de Spaanse Successieoorlog. Tussen 1712 en 1741 componeerde Handel daar jaarlijks één tot drie opera’s. In 1719 werd Handel benoemd tot muziekdirecteur van de Royal Academy of Music, een bedrijf onder koninklijk handvest, om Italiaanse opera’s in Londen te produceren. Handel zou niet alleen opera’s voor het gezelschap componeren, maar ook de sterzangers inhuren, het orkest en de muzikanten begeleiden en opera’s uit Italië aanpassen voor Londense uitvoeringen. Binnen een jaar, 1724-1725, componeerde hij voor de Royal Academy of Music, drie grote opera’s na elkaar, “Giulio Cesare”, “Tamerlano” en “Rodelinda”, elk met de castraat Senesino (foto) en Francesca Cuzzoni (foto) als dé sterren.

“Amadigi di Gaula” ( HWV 11) een ‘magische’ opera in drie bedrijven, was de vijfde, Italiaanse opera die Handel componeerde voor een Engels theater en na “Teseo” (1713), de tweede die hij speciaal componeerde voor Richard Boyle, 3de graaf van Burlington (foto) in 1715. De opera over een jonkvrouw in nood was gebaseerd op “Amadis de Grèce” , een Franse tragédie-lyrique van André Cardinal Destouches en Antoine Houdar de la Motte (foto). In zijn “Amadigi”, gecomponeerd voor vier hoge stemmen, maakte Händel prominent gebruik van blaasinstrumenten (als Duitser was dat zijn specialiteit), waardoor de partituur ongewoon kleurrijk was, vergelijkbaar met zijn “Water Music”. De opera beleefde zijn eerste opvoering in Londen in het King’s Theatre in de Haymarket in 1715, in een uitbundige en succesvolle productie.

Het libretto was een bewerking van een anoniem middeleeuws, Spaans ridder-epos “Amadis de Gaula” door Garci Rodríguez de Montalvo uit het einde van de 14de eeuw, waarin de koning van Gallië, opgeleid in Schotland, verliefd wordt op en uiteindelijk trouwt met Oriana, de dochter van de koning van Engeland. Om haar bestrijdt hij monsters en betoveringen en verdedigt hij het koninkrijk van haar vader tegen een onderdrukker.

Het verhaal gaat over Amadigi, een paladijn, en Dardano, prins van Thracië, die allebei verliefd zijn op Oriana, de dochter van de koning van Eilanden van de Gezegenden. De heks Melissa voelt zich ook aangetrokken tot Amadigi. Zij probeert hem nl. te charmeren met verschillende spreuken, smeekbeden en zelfs bedreigingen. Amadigi wordt geconfronteerd met verschillende geesten en furies, maar een visioen van de “Fontein van Ware Liefde”, waaruit blijkt dat Oriana Dardagni het hof maakt, maakt hem zo van streek dat hij flauwvalt. Oriana ziet Amadigi op de grond liggen en staat op het punt zelfmoord te plegen met een zwaard als hij tot bezinning komt. Hij geeft haar de schuld van haar verraad aan hem en probeert op zijn beurt zichzelf neer te steken.

Nog steeds in leven, blijft Amadigi weliswaar de avances van Melissa weerstaan. De laatste geeft vervolgens Dardano het uiterlijk van Amadigi om Oriana te misbruiken. Dit volgt Dardano, die de kenmerken van Amadigi heeft ontvangen, om zijn vergiffenis af te smeken. Oriana’s aandacht ontsnapt aan Dardano die, in een opwelling, Amadigi uitdaagt tot een tweegevecht. Tijdens het duel doodt Amadigi Dardano. Melissa beschuldigt Orania van het stelen van Amadigi van haar en roept de geesten van de duisternis op om Oriana aan te vallen, die zich verzet tegen alle bezweringen van de heks, hier de fenomenale Mary Bevan.

De derde akte begint met Amadigi en Oriana die door Melissa worden opgesloten. De twee geliefden beloven zichzelf op te offeren aan elkaar. Hoewel ze wraak wil, kan Melissa zichzelf er nog niet toe brengen om Amadigi te doden, maar ze kwelt hem door zijn ketengevangenschap te verlengen. Amadigi en Oriana vragen Melissa om genade. Melissa roept Dardano’s geest op om haar te helpen bij haar wraak, maar het spook antwoordt dat de goden bereid zijn Amadigi en Oriana te beschermen en dat hun beproevingen tot een einde komen. Door iedereen verworpen, de goden, de geesten van onderwereld en Amadigi, verwijdert Melissa zichzelf nadat ze Amadigi heeft gesmeekt medelijden met haar te hebben. Zoals een Deus ex Machina, Orgando, Oriana’s oom en tovenaar zelf, daalt uit de hemel een strijdwagen neer en zegent de vereniging van Amadigi en Oriana. Een ballet van herders en herderinnen besluit de opera. Schitterend!

Rolverdeling:

Mary Bevan: Sopraan, Voice Melissa, sorceress, in love with Amadigi

Tim Mead: Contratenor, Voice Amadigi di Gaula, hero, lover of Oriana

Anna Dennis: Sopraan, Oriana, daughter of the King of the Fortunate Islands

Hilary Summers: Contralt, Dardano, Prince of Thrace

Patrick Terry: Contratenor, Orgando, sorcerer, uncle of Oriana

Early Opera Company Orchestra en Early Opera Company Chorus o.l.v. Christian Curnyn

Na de Universiteit van York, volgde de in Glasgow geboren Christian Curnyn (1971) een postdoctorale studie klavecimbel aan de Guildhall School of Music and Drama. Na zijn afstuderen aan de universiteit, richtte hij de hemelse Early Opera Company op. Christian Curnyn wordt dan ook terecht, algemeen erkend als een van de toonaangevende dirigenten van het Verenigd Koninkrijk, gespecialiseerd in barok en klassiek repertoire. In 1994 richtte hij de ondertussen legendarische Opera Company op, met wie hij het barokrepertoire nieuw leven inblies. Christian en de EOC treden regelmatig op in Wigmore Hall en St John’s Smith Square voor het London Festival of Baroque Music. Ze hebben ook opgetreden op de BBC Proms en op de Cheltenham, Spitalfields, York Early Music en Kilkenny Arts Festivals. Het EOC debuteerde in 2018 in het Concertgebouw in Amsterdam met een double bill van Dido en Aeneas en Blow’s Venus en Adonis.

Handel Amadigi Tim Mead Anna Dennis Mary bevan Hilary summers Early Opera Company Christian Curnyn 2 SACD Chaconne CHAN 0406(2)