Nils Büttner, “Vermeer De schilder die de tijd stilzet” en Aart Aarsbergen, “Het raadsel Vermeer, kroniek van een schildersleven”, 2 prachtuitgaven van Meulenhoff en Sterck & De Vreese. Niet te missen!

 

Johannes Vermeer (1632-1675) heeft als weinig andere kunstenaars onze visie op het 17de-eeuwse Nederland gevormd met zijn onvergetelijke portretten en prachtige interieurschilderijen. Wie kent Het melkmeisje en het Meisje met de parel niet? Nils Büttner en Aart Aarsbergen geven elk een heldere analyse van Vermeers schilderkunst en schetsen een rijk beeld van het 17de-eeuwse Delft waarin de schilder leefde.

De Hollandse Gouden eeuw was rijk aan historiestukken naar Italiaanse voorbeelden, unieke portretten, zowel individuele als groepsportretten, bv. schuttersstukken, heerlijk mooie landschappen (o.a. winterlandschappen), stadsgezichten en zeegezichten. Wetenschappers poseerden vaak gezeten tussen hun instrumentarium en studieobjecten en bestuursraden zagen zich graag afgebeeld rond een tafel. Daarnaast waren er innemende stillevens, vaak als allegorische voorstellingen, alledaagse taferelen als illustraties van oude spreekwoorden en gezegden met een moralistische boodschap, en intieme genrestukken. Vooral stillevens boden een schilder de gelegenheid om zijn kundigheid te etaleren in detail, met realistische lichteffecten, afbeelden van texturen en oppervlakken. Allerlei soorten drank en etenswaar, uitgestald op een tafel, zilveren bestek, fijn tafellinnen dat in plooien afhing, vormden daarbij een uitdaging voor fijnschilders. Rembrandt en Jan Steen waren de meest veelzijdigen, Bartholomeus van der Helst en Frans Hals waren de belangrijkste portretspecialisten, Johannes Vermeer (foto) en Gabriël Metsu, de grootste genreschilders, Caesar van Everdingen was dé classicist en Adriaen van der Werff was dé academist, en Hendrick Terbrugghen en Gerard van Honthorst waren Caravaggisten.

Johannes Vermeer vormde daarbij als weinig andere kunstenaars, onze visie op deze Nederlandse Gouden Eeuw. Vooral de onvergelijkbare genretaferelen waren typerend voor zijn werk. De beknopte en levendige inleiding van Nils Büttner schetst het leven van de schilder, presenteert zijn werk in zijn historische en sociale context en verklaart de symboliek van de afbeeldingen, die nog steeds raadselachtig zijn.  

In “Vermeer” kijkt u met bekende de kunstkenner Nils Büttner, mee naar de fascinerende schilderijen van deze wereldberoemde schilder. Naast een heldere uitleg van diens schilderkunst geeft Büttner ook een rijk beeld van de periode waarin Vermeer leefde. Tijdgenoten, o.a. Rembrandt, de thematiek in de schilderkunst van de 17de eeuw, de politiek-economische situatie van Nederland en de rol van Delft komen aan bod. Ook vertelt Büttner over de verhalen die op de schilderijen worden verbeeld en die voor een kijker, nog steeds moeilijk te doorgronden zijn. Maar, daarmee worden de schilderijen nog mooier en wordt het genie van Vermeer nog groter. “Vermeer” werd uit het Duits vertaald door Marten de Vries en Merel Leene.

Ondanks zijn vermaarde reputatie weten we zo goed als niets over de Delftse meester-schilder. Er is geen brief of ander schrijven van hem bewaard gebleven, alleen in notarisakten wordt zijn naam een enkele maal genoemd. Tekeningen, schetsen, voorstudies of andere artistieke uitingen ontbreken. Zijn biografie bestaat voor een groot deel uit vermoedens en veronderstellingen. We moeten het doen met de vijfendertig schilderijen die de tand des tijds hebben doorstaan.

Wat wilde Vermeer met zijn schilderijen zeggen, wat vertellen ze over zijn leven, wat weten we over zijn werkwijze, wie waren zijn modellen, wie zijn opdrachtgevers? Ook Aart Aarsbergen gaat in zijn boek op zoek naar de ‘man’ achter de schilder en plaatst hem in de turbulente wereld waarin hij leefde – de Gouden Eeuw. Hij brengt de schilder dichterbij door werkelijkheid, mythe en fantasie te scheiden. Achteraan zijn boek staat de stamboom van Johannes Vermeer en Catharina Bolnes en het overzicht van zijn schilderijen. Twee schitterende, onmisbare boeken.Prof. Dr. Nils Büttner - CODART

Nils Büttner (1967) is hoogleraar middeleeuwse- en moderne kunstgeschiedenis aan de Staatliche Akademie der Bildenden Künste in Stuttgart. Hij is gespecialiseerd in Duitse en Nederlandse vroege kunst- en cultuurgeschiedenis. Büttner schreef eerder o. a. boeken over Jeroen Bosch, Bruegel en Rembrandt.

Aart Aarsbergen (1953) studeerde geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij was van 2001 tot 2018 hoofdredacteur van de Nederlandse editie van National Geographic. Hij publiceert in diverse media over geschiedenis, politiek, sport en literatuur.Vermeer's mooiste schilderijen Door Herman Weijers — Delft.com

Nils Büttner Vermeer De schilder die de tijd stilzet 170 bladz. geïllustreerd uitg. Meulenhoff ISBN 9789029097000

Aart Aarsbergen Het raadsel Vermeer, kroniek van een schildersleven 240 bladz. geïllustreerd uitg. Sterck & De Vreese ISBN 9789056159689

https://www.stretto.be/2017/11/16/nils-buttner-over-rubens-als-schilder-van-mythen-en-goden/