De Engelse kunstenaar Henry Moore (1898-1986) was zonder twijfel een van de belangrijkste en bekendste beeldhouwers van de twintigste eeuw. Museum Beelden aan Zee organiseert een groots overzicht van zijn werk, waar dit boek bij verschijnt. Centraal staan Moore’s inspiratiebronnen en de wijze waarop hij zich liet leiden door de aard van de materialen die hij gebruikte. In het boek worden niet alleen topstukken uit zijn oeuvre getoond, maar ook door Moore in de natuur verzamelde voorwerpen en studies in klei en gips. Die vormden de aanzet tot zijn beroemde monumentale beelden in hout, steen of brons. Deze publicatie biedt daarmee een interessante blik op zijn werkwijze en ontwikkeling.
Deze heel bijzondere tentoonstelling kwam tot stand in nauwe samenwerking met de Henry Moore Foundation, opgericht in 1977 om zijn nalatenschap te beheren. De stichting conserveert niet alleen zijn sculpturen en tekeningen, maar beheert nl. ook zijn huis, ateliers, omvangrijke archief en omringende landerijen. De stichting is met de medewerking van Moore opgezet en ondersteunt veel projecten waaronder studiebeurzen, samenwerkingsverbanden voor kunstenaars en financiële giften aan verschillende kunstorganisaties. Er wordt gewerkt vanuit Perry Green (Much Hadham), Hertfordshire en het Henry Moore Institute in Leeds, Engeland. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met teksten van Joost Bergman, Sebastiano Barassi en Emanuela Varga, en onder meer een artikel van Dr. Hannah Higham, curator van de Henry Moore Foundation, over de werkwijze van de kunstenaar. Aan de hand van ca. 100 voorwerpen en sculpturen, direct afkomstig uit zijn ateliers, wordt duidelijk gemaakt hoe een van de belangrijkste vernieuwers van de beeldhouwkunst zijn modernistische sculpturen vormgaf.
Belangrijke thema’s in zijn oeuvre waren ‘moeder en kind’ en ‘liggende mensfiguren’ die beide door Moore uitgebreid werden onderzocht. Het werk van Henry Moore is in musea, parken en op stadspleinen over de hele wereld te bewonderen. Ook in Nederland is hij vertegenwoordigd in vooraanstaande museale collecties, waaronder die van het Stedelijk Museum Amsterdam, Kunstmuseum Den Haag, Museum Arnhem en Museum Kröller-Müller. Maar, hoe kwam Moore aan zijn unieke en direct herkenbare visuele vocabulaire, hoe kwam hij tot zijn zo herkenbare stijl waarin hij in grote abstracte bronzen en marmeren sculpturen, de abstracte beeldhouwkunst en het surrealisme zo treffend wist te combineren? Henry Moore – Form and Material toont niet alleen meesterwerken uit zijn oeuvre, maar besteedt ook aandacht aan de evolutie die hij doormaakte als beeldhouwer en de invloed die de natuur op zijn werk heeft gehad. Deze tientallen objecten en sculpturen die in deze publicatie zijn verzameld, onthullen de visie en het creatieve proces dat een van de belangrijkste vernieuwers van de moderne beeldhouwkunst vormde. De geselecteerde werken illustreren hoe de materiaalkeuze de vorm, afmetingen en onderwerpen van zijn sculpturen heeft gevormd.
Bekend zijn zijn ‘Reclining figures’. Beelden van liggende vrouwfiguren, vaak weergegeven als een vloeiende vorm met gaten, uitgevoerd in brons, hout of steen. Met dit onderwerp werd hij wereldberoemd en groeide hij uit tot een van de belangrijkste beeldhouwers van de vorige eeuw. Minder bekend is dat Moore veel van zijn ideeën opdeed tijdens wandelingen waarbij hij natuurlijke objecten verzamelde. Zo kon een eenvoudige schelp, een bot of een bijzonder gevormde steen de aanzet vormen tot een monumentaal, in brons uitgevoerde, modernistische sculptuur.
Museum Beelden aan Zee maakte in samenwerking met de Henry Moore Foundation een weloverwogen selectie uit zijn aanzienlijk oeuvre. Aan de hand daarvan, zo’n 70 sculpturen en objecten, wordt de artistieke visie en het maakproces zichtbaar van een van de belangrijkste vernieuwers van de moderne beeldhouwkunst. De tentoonstelling focust op de invloed van de natuur op zijn werk en de ontwikkeling die hij doormaakte als ambachtelijk beeldhouwer. Van ‘direct carving’ -het beeldhouwen zonder voorbereidende schetsen- tot in glasvezel uitgevoerde sculpturen en het experimenteren met het gieten van lood.
De geselecteerde werken tonen welk effect de materiaalkeuze had op de vorm, de maatvoering en het onderwerp van zijn beelden. Gedurende zijn carrière droeg het bij aan de ontwikkeling van enkele van zijn meest baanbrekende ideeën.
Moore nam vanaf de jaren twintig deel aan talloze tentoonstellingen, verkocht geregeld werk, kreeg opdrachten en verwierf op deze manier naam als belangrijk avant-garde beeldhouwer. De Tweede Wereldoorlog bracht deze positieve ontwikkelingen echter tijdelijk tot stilstand. Henry Moore werd gedwongen om een functie als oorlogskunstenaar te aanvaarden. In die hoedanigheid maakte hij aangrijpende tekeningen, zogenaamde ‘shelter drawings’, van Londenaren die in metrostations schuilden voor de bombardementen. In de jaren vijftig maakt hij grotere figuurgroepen. De prijzen voor zijn werk stegen aanzienlijk en zijn roem als internationale kunstenaar bleef toenemen. In latere jaren was hij commissaris van zowel de Tate Gallery als de National Gallery en mocht hij een groot aantal prijzen en eredoctoraten in ontvangst nemen.
Tentoonstelling nog t/m 22 oktober 2023 in Museum Beelden aan Zee, Scheveningen.
Henry Moore – Vorm en materiaal Nederlands/Engelstalig 128 pagina’s 100 illustraties Waanders ISBN 9789462624658