Deze meer dan opmerkelijke cd met meesterlijke Vioolconcerti van Katchaturian, Glazounov en Prokofiev, markeerde het opnamedebuut van de Duitse violiste, Julia Fischer en tevens het begin van haar buitengewone samenwerking met de in Rusland geboren dirigent, Yakov Kreizberg. De release was bedoeld om te resulteren in talloze releases voor Pentatone, voor de dirigent in 2011, vroegtijdig overleed. Deze 3 magistrale Concerti werpen een betoverend, adembenemend, sonoor licht op de herinnering aan de sublieme dirigent..!

Yakov Kreizberg (1959-2011) was een joods-Amerikaanse dirigent van Russische afkomst. Hij was onder meer chef-dirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerorkest, en de eerste gastdirigent van de Wiener Symphoniker. Kreizberg begon zijn opleiding in zijn geboortestad in de vakken piano, compositie en orkestdirectie. Toen hij 16 jaar oud was emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waar hij verder studeerde aan het Mannes College en in Ann Arbor. Kreizberg studeerde bij Ilya Musin, en later in Tanglewood en het Los Angeles Philharmonic Institute.

Eén van zijn belangrijkste docenten was… Leonard Bernstein (foto). Van 1994 tot 2001, was hij algeheel muzikaal leider (Generalmusikdirektor) van de Komische Oper Berlin, en daarnaast was hij van 1995 tot 2000, ook chef-dirigent van het Bournemouth Symphony Orchestra. In oktober 2007, werd bekend dat Kreizberg benoemd was (voor een periode van vijf jaar) als chef-dirigent van het Philharmonisch Orkest van Monte Carlo met ingang van september 2009. Hij overleed echter in maart 2011, na een slopende ziekte.

Aram Khachaturians Vioolconcerto in re klein, gecomponeerd in 1940, voor David Oistrakh (1908-1974), werd in november 1940, in première gespeeld door Oistrakh. In 1940 genoot Khachaturian nl. enorm professioneel succes en persoonlijke vreugde. Hij werkte aan het concerto in de rust van de retraite ten westen van Moskou. Hij zei over de compositie dat hij “er zonder moeite aan werkte… Thema’s kwamen in zo’n overvloed bij me op dat ik het moeilijk vond om ze op orde te krijgen”.

Veel momenten in het concerto doen denken aan de volksmuziek van Khachaturians geboorteland Armenië. Maar, hoewel hij nooit letterlijk een specifieke volksmelodie citeerde, waren de exotische oosterse smaak van Armeense toonladders en melodieën en de boeiende ritmische diversiteit van dansen overal in het concerto te horen. Het werk met zijn magistraal Andante sostenuto, wordt gekenmerkt door een opwindende ritmische drive en vitaliteit, en een voorliefde voor bedwelmende, zeer gearomatiseerde, smachtende melodieën, die grotendeels te danken waren aan verbuigingen van zijn inheemse Armeense volksmuziek.”

Het Vioolconcerto in la klein, op. 82, uit 1904 van Alexander Glazounov, werd opgedragen aan de violist Leopold Auer, die het in februari 1905, in première speelde tijdens een concert van de Russische Muziekvereniging in St. Petersburg. De Britse première van het concerto volgde iets meer dan een jaar later, onder leiding van Sir Henry Wood, met de toen amper 14-jarige!, legendarische, Joods-Oekraïense violist, Mischa Elman (1891-1967) (foto), als solist.

Het concerto is behoorlijk representatief voor de technisch briljante stijl van Glazunov. Er zijn nl. geen pauzes of genummerde secties. Niettemin wordt het vaak beschouwd als bestaande uit vier bewegingen, Moderato, Andante sostenuto, Cadenza (Più animato) en Allegro. De langzame beweging bv. werd naadloos ingevoegd in het midden van de eerste beweging, wat een originele en zeldzame structurele eigenaardigheid was. De beruchte cadens aan het einde van de eerste beweging werd door Glazunov zelf gecomponeerd. Het maakt uitgebreid gebruik van dubbelsnaren en wordt beschouwd als een van de moeilijkste passages van het concerto.

Sergei Prokofjev begon aan zijn Vioolconcert nr. 1 in D, op. 19, in 1915, als een concertino, maar legde het werk opzij om aan zijn opera, “De Speler” te werken . Hij werkte verder aan het concerto in de zomer van 1917, en het werd op 18 oktober 1923, in première gespeeld in de Opera van Parijs, door Marcel Darrieux (1891-1989) (foto) en het Parijs Opera Orkest o.l.v. Serge Koussevitzky. Igor Stravinsky maakte zijn debuut als dirigent op hetzelfde concert. Hij dirigeerde toen nl. de première van zijn eigen Octet voor blaasinstrumenten.

De violist, Joseph Szigeti (foto) zat in de zaal en was zo onder de indruk dat hij het Concerto op zijn repertoire zette. Het jaar daarop boekte Szigeti succes toen hij het Concerto in Praag speelde met Fritz Reiner als dirigent, waarna hij ermee toerde door Europa en de Verenigde Staten. De Amerikaanse première in april 1925, werd gespeeld door Richard Burgin, de concertmeester van het Boston Symphony Orchestra, opnieuw onder leiding van Koussevitzky. De legendarische première van het werk in de Sovjet-Unie was amper drie dagen na de première in Parijs. De uitvoerders waren toen twee 19-jarigen, Nathan Milstein en Vladimir Horowitz, die de orkestpartij op piano speelde.

De Duitse violiste en pianiste, Julia Fischer (1983), speelde al vanaf haar vierde! viool en piano. Op zesjarige leeftijd werd ze aangenomen aan het Leopold Mozart-conservatorium in Augsburg, waar ze vioolles kreeg van Lydia Dubrowskaya. Op achtjarige leeftijd gaf ze haar eerste concert. Een jaar later werd ze aangenomen aan de Hochschule für Musik und Theater in haar geboortestad, München, waar haar lerares Ana Chumachenco was, zelf een gewezen leerlinge van Yehudi Menuhin. Als tiener werd ze vooral geïnspireerd door de pianisten Glenn Gould en Jevgeni Kissin en de violist Maxim Vengerov. In 1995 won ze de Yehudi Menuhin-wedstrijd en in 1996, het Eurovisieconcours voor jonge instrumentalisten.

Sindsdien heeft ze een internationale concert carrière. In 2011, richtte ze met de altviolist Nils Mönkemeyer, de violist Alexander Sitkovetsky en de cellist Benjamin Nyffenegger, het Julia Fischer Quartett op. Het viertal had al verschillende keren samen gespeeld en dat beviel hen zo goed dat ze een samenwerkingsverband aangingen. Het strijkkwartet concerteerde reeds in Leipzig, Londen, Luxemburg, München, Zürich, Baden-Baden en in deSingel in Antwerpen.

Russian Violin Concertos Julia Fischer Russian National Orchestra Yakov Kreizberg cd Pentatone PTC5187110