Alles eindigt, ook al willen we dat vaak niet, een ademhaling eindigt, een dag, een ooit goede relatie en uiteindelijk eindigt ook het leven. Maar achter ieder einde schuilt een nieuw begin, hoe onzeker dat nieuwe begin ook is. In haar 85ste levensjaar deelt de boeddhistische non Pema Chödrön haar wijze woorden, die ons helpen mee te bewegen op de flow van het leven, zodat we met meer vreugde en compassie om kunnen gaan met onzekerheid en, ten laatste, met meer verwondering en minder angst de dood tegemoet mogen zien.
Boeddhisme is een filosofie over lijden en over hoe lijden op te heffen. Het is tijdloos en fascinerend in zijn geschiedenis en ideeënwereld, en toepasbaar op allerlei vlakken, ook in en op onze samenleving. Centraal in de mahayana-ideologie is het idee van de Bodhisattva: niet alleen de Boeddha, maar ieder mens kan de staat van Verlichting bereiken. Dit boek gaat vanuit de mahayana-traditie van het boeddhisme, over de angst voor de dood. Of nog preciezer: dit boek stelt een vraag, namelijk deze: hoe gaan we om met de meest fundamentele angst van allemaal, de angst voor de dood?
Leidraad in het boek zijn de 6 bardo’s uit het Tibetaans dodenboek (Bardo Thödol). Die worden nl. in de traditie gebruikt als een tekst, die luid opgezegd wordt in de aanwezigheid van een stervend of overleden persoon. De tekst beschrijft het proces van overlijden en wedergeboorte in termen van overgangsfasen of bardo’s (bar do betekent letterlijk “tussen twee”) in de betekenis van overgangstoestand, overgangsstadium, tussenstaat of tussentoestand.
“Hoe kunnen we aan de hand van onze eigen ervaring verifiëren wat er na onze dood gebeurt?”, vraagt de auteur zich af. “Hoe kunnen we nagaan of er wel een volgend leven is?” “In de volgende hoofdstukken”, zo lezen we, “vind je beschrijvingen van heldergekleurde lichten, oorverdovende geluiden, hongerige geesten en van vreedzame en wraakzuchtige goden. Hoe kunnen we deze leer onderzoeken zoals een goudsmid goud onderzoekt?”
“Op de volgende bladzijden”, zo vervolgt de auteur, “zal ik blijven herhalen dat de dood niet iets is dat je aan het eind van je leven overkomt. Sterven gebeurt ieder moment. We leven in een wonderlijke stroom van geboorte en dood, geboorte en dood. Het einde van de ene ervaring is het begin van de volgende ervaring, die ook weer snel eindigt, wat weer tot een nieuw begin leidt. Het is als een voortdurend stromende rivier.” “How We Live Is How We Die” werd vertaald door Ronald Hermsen.
Pema Chödrön (eigenl. Deirdre Blomfield-Brown, New York, 1936) is een boeddhistische non en docent in de Tibetaanse Vajrayana-traditie van Chögyam Trungpa Rinpoche en auteur. Ze probeert de oosterse kennis aansprekelijk te maken voor de westerse wereld. Pema Chödrön heeft vele lezingen en meditatiecursussen gegeven en geeft les aan de Gampo-abdij in Nova Scotia. Pema Chödrön studeerde aan de University of California in Berkeley. Zij werkte eerst op een basisschool voordat ze met het boeddhisme in aanraking kwam. Chödrön studeerde eerst bij Lama Chime Rinpoche in de Franse Alpen, en werd in 1974 in Londen als Tibetaanse non ingewijd. 
In 1972 kwam ze de Tibetaans geestelijke, kunstenaar en oprichter van de wereldwijde organisatie Shambhala-Boeddhistische traditie, Chögyam Trungpa (1939-1987) voor het eerst tegen aan de Naropa-universiteit in Boulder, Colorado. Op aanraden van Lama Chime Rinpoche ging ze bij hem studeren en met hem maakte ze haar sterkste verbinding. Vanaf 1974 studeerde ze onafgebroken met hem tot aan zijn overlijden in 1987. In 1984 verhuisde Chödrön naar Cape Bretoneiland (Nova Scotia) en werd ze directeur van de Gampo-abdij. Daar publiceerde ze haar boeken, waar ze in Europa veel bekendheid mee heeft verworven.
Pema Chödrön Elk einde een nieuw begin 204 bladz. uitg. Ten Have ISBN 9789025911492