Joachim Raff (1822-1882) componeerde zijn Symfonie nr. 5 in E (“Lenore”), op. 177, tussen 1870 en 1872. Hij werd geïnspireerd door de gelijknamige ballade, “Lenore” van Gottfried August Bürger, die zich afspeelt tijdens de Zevenjarige Oorlog (1756-1763). Ze wordt door haar imposant karakter en overweldigend expressief bereik, terecht beschouwd als zijn beste symfonieën en één van de hoogtepunten van de symfonie in de 19de eeuw in het algemeen!
De in het Zwitserse Lachen geboren componist en pianist, Joachim Raff (1822-1882) (foto), was pianoleraar in Wiesbaden en werd in 1877, directeur van het Dr. Hoch’s Konservatorium in Frankfurt. Hij behoorde in Weimar samen met Peter Cornelius, Alexander Ritter, Felix Draeseke en Wendelin Weißheimer, tot de “Neudeutsche Schule” rond Franz Liszt. Hij componeerde o.a. 11 opvallende, programmatische symfonieën, zes opera’s, twee cello- en twee vioolconcerti, koorwerken, kamermuziek en muziek voor piano solo.
De ondertitel van de symfonie, ‘Lenore’, verwijst naar een luguber en macaber gedicht van Gottfried August Bürger (1747-1794), in 1774, gepubliceerd in de “Göttinger Musenalmanach”, waarin de wanhopige heldin, God in de steek laat en samen met haar overleden minnaar een wilde rit maakt door de nacht. Deze ballade inspireerde overigens Edgar Allan Poe’s “The Raven”. Raff beschreef het programma van de symfonie: “Het geluk van twee geliefden wordt onderbroken door de oorlog. De tijd is gekomen dat hij met zijn medesoldaten moet vertrekken en zij alleen achterblijft. In deze eenzaamheid nemen kwade voorgevoelens bezit van haar; koorts, waarbij haar hallucinaties zich in werkelijkheid alleen op haar eigen dood voorbereiden”.
De Slag om Praag is voorbij, maar Lenore’s verloofde Wilhelm is nog steeds niet teruggekeerd. Omdat hij met koning Friedrich de Grote ten strijde trok naar Bohemen, maakt Lenore zich zorgen over hem en hoopt elke dag op zijn terugkeer, zonder van hem te horen. Ze begint te worstelen met God en zegt dat hij nooit iets goeds voor haar heeft gedaan. Haar moeder vraagt om vergeving voor haar dochter, omdat ze weet dat zoiets godslastering is en tot de hel leidt. Ten slotte verschijnt de dode Wilhelm als een geest en ontvoert Lenore voor een rit door de nacht. Uiteindelijk neemt hij haar mee naar het rijk van de doden.
De symfonie kwam in een tijd van groot succes voor Raff. Hij had al bekendheid verworven met zijn Derde (“Im Walde“) (1869) en Vierde symfonie (zijn enige zonder titel) (1871), evenals met zijn opera, “Dame Kobold” naar Calderón, uit 1870. De première van “Lenore” vond plaats in december 1872, tijdens een privéoptreden in Sondershausen, het voormalig Grafschaft Schwarzburg-Sondershausen, in Thüringen, voor een publiek van amper twintig personen…Het jaar daarop vond het eerste openbare optreden plaats in Berlijn en werd zeer goed ontvangen. 
Het werk werd vervolgens op andere plaatsen in Duitsland, maar ook in Engeland en Amerika uitgevoerd. Door zijn subtiel georkestreerde en ontroerende liefdesmuziek, gevierde mars (“Trennung”) en indrukwekkende finale (“Wiedervereinigung im Tode”), verwierf “Lenore” haar plaats tussen de meest gedenkwaardige symfonieën van de 19de eeuw. In zijn ouverture “Ein feste Burg ist unser Gott”, uit 1865, gebruikte Raff de beroemde melodie van Martin Luther om het drama van de Dertigjarige Oorlog te herdenken.
Urs Schneider (1939) werd geboren in St. Gallen, Zwitserland. Op 15-jarige leeftijd richtte hij zijn eigen orkest op, het 70 leden tellende Pro Musica Orchestra, dat tot 1963 regelmatig concerten gaf in Zwitserland. Urs Schneider studeerde aan het Conservatorium en de Academie van Zürich, concentreerde zich op de viool en behaalde zijn MA in 1961. Hij studeerde directie bij Rafael Kubelik in Luzern, bij Igor Markevitch in Madrid en bij Otto Klemperer in Londen en Zürich. In 1962 richtte hij het Ostschweizer Kammerorchester/Camerata Helvetica op, waarvan hij tot 2016, dirigent en muziekdirecteur was.
Tracklist:
Symphony No. 5 ‘Lenore’ Op. 177
- Liebesglück: Allegro
- Liebesglück: Andante quasi Larghetto
- Trennung: Marsch-Tempo
- Wiedervereinigung im Tode, Introduktion und Ballade (nach Bürgers Lenore): Allegro
Ein feste Burg ist unser Gott (Ouvertüre) op. 127
Joachim Raff Symphony No. 5 ‘Lenore’ & Ein Feste Burg Ist Unser Gott Overture Slovak State Philharmonic, Urs Schneider cd Naxos 8555541