Chopin, “Piano Concerto No. 1, Fantasy On Polish Airs & Andante Spianato and Grande Polonaise Brillante” door Abbey Simon (piano) en het Hamburg Symphony Orchestra o.l.v. Heribert Beissel op het label Vox. Schitterend!

Frédéric Chopin componeerde in totaal zes werken voor piano en orkest, waaronder twee concerti. De beide pianoconcerti zijn voldoende bekend, de andere werken helemaal niet. Op de cd staan naast het Pianoconcerto nr. 1, Andante Spianato & Grande Polonaise Brillante In Es op.22, en de Fantasie op Poolse melodieën in A op.13.

Hoewel Chopins pianoconcert nr. 1 in e mineur het eerste van zijn twee concerti was dat werd gepubliceerd, werd het feitelijk kort na nr. 2 gecomponeerd. Opzwepend, mooi en met een vurige Rondo-finale valt het concert vooral op door zijn stralende langzame beweging, waarvan Chopin zei dat het een ‘meditatie in prachtig lenteweer, maar bij maanlicht’ was. De andere twee werken op het programma zijn Fantasy on Polish Airs, door Chopin zijn ‘Potpourri on Polish Themes’ genoemd, en Andante spianato en Grande Polonaise brillante, een op dans geïnspireerd pronkstuk. Ze worden uitgevoerd in deze klassieke VOX-opname uit 1972 door Abbey Simon, de grote Amerikaanse pianist en welsprekende exponent van Chopins werken. De Elite Recordings for VOX van de legendarische producers Marc Aubort en Joanna Nickrenz worden door audiofielen beschouwd als een van de best klinkende voorbeelden van orkestopnames.

Chopin componeerde zijn “Andante spianato et grande polonaise brillante” in Es op. 22 tussen 1830 en 1834. De Grande polonaise brillante in Es, bestemd voor piano en orkest, werd eerst in 1830-1831 gecomponeerd. In 1834 componeerde Chopin een Andante Spianato in G voor piano solo, dat hij aan de Polonaise toevoegde en afrondde met een fanfare-achtige sequentie. Het gecombineerde werk werd gepubliceerd in 1836 en werd opgedragen aan zijn leerlinge Barones Frances Sarah d’Este. Aan haar droeg Chopin ook zijn Fantaisie-Impromptu op. 66 op. Deze maakte deel uit van een album voor de barones met werk van verschillende componisten, Cherubini, Rossini, Moscheles en Hiller.

De Grande Polonaise Brillante is een werk voor piano en orkest, hoewel de pianopartij vaak solo gespeeld wordt. Het Andante Spianato (“spianato” betekent vlak, symbolisch verwijzend naar de Poolse vlakte of Niż Polski), werd voor piano solo als inleiding tot de Polonaise gecomponeerd nadat Chopin een langverwachte uitnodiging ontving om op één van de conservatoriumconcerten van François Habeneck in Parijs te spelen. Het was de enige keer dat Chopin ooit de term “spianato” gebruikte als karakteraanduiding van een compositie.

Chopins eerste werk, gecomponeerd op zevenjarige! leeftijd, was een polonaise. De Grande Polonaise Brillante van 1830-31 was de laatste die hij voor vele jaren zou componeren. Chopin componeerde de Polonaise tijdens zijn laatste maanden in Warschau. Ze werd in 1831 in Wenen voltooid. Vanuit Wenen vertrok Chopin richting Parijs om nooit nog naar Polen terug te keren. De Grande Polonaise Brillante behoort zoals de naam laat vermoeden tot Chopins technisch meest veeleisende composities, snelle dalende tertsen, snelle en moeilijke octaaf- en akkoordsprongen, tremoli in tertsen, snelle toonladers en snelle arpeggio’s in beide handen, gebroken akkoorden en het gebruik van een breed scala aan toetsen.

De Fantasie op Poolse melodieën in A, op. 13, was het tweede van Chopins concertante werken, gecomponeerd in 1828-1830. De compositie wordt ook soms aangeduid als “Grande fantaisie” of “Fantaisie brillante”. Chopin zelf noemde het zijn “Potpourri op Poolse thema’s” en had het lange tijd op zijn repertoire. Na een Largo introductie volgt de episode gebaseerd op “Już miesiąc zaszedł psy się uśpiły” (“over maanlicht en slapende honden”). Dit populair Pools volkslied op tekst van Franciszek Karpiński’s idylle “Laura i Filon”, was het lievelingslied van Chopins moeder. Daarna komt een melodie in de stijl van een dumka misschien wel gebaseerd op de Oekraïense rondedans of kolomyjka van de Hoetsoelen, uit een opera van Chopins landgenoot Karol Kurpiński (1785-1857) waarmee in 1817 de dood van de Poolse held Tadeusz_Kościuszko werd herdacht. De compositie eindigt ten slotte met een levendige en briljante Kujawiak, “Jedzie Jasio od Torunia” (“Jedzie Jasio uit Torun”). De Fantasie werd in het Teatr Narodowy (Nationaal theater) op 17 maart 1830 op hetzelfde concert gespeeld als Chopins Pianoconcerto nr. 2 in f klein. Dirigent was Karol Kurpiński. Ze werd opnieuw gespeeld op 11 oktober van hetzelfde jaar op het concert waarbij dan Chopins 1ste Pianoconcerto in e klein werd gespeeld. Chopin droeg zijn Fantasie op aan de toen heel populaire Duitse pianist en componist Johann Peter Pixis (1788-1874) (foto). De Fantasie werd in 1834 gepubliceerd.

Abbey Henry Simon (1920-2019) was een Amerikaanse concertpianist, docent en artiest. Hij was een beschermeling van Josef Hofmann aan het Curtis Institute of Music en winnaar van de Naumburg International Piano Competition in 1940. Hij werd door The New York Times een ‘supervirtuoos’ genoemd. Abbey Simon gaf masterclasses aan de Royal Academy of Music in Londen, het Koninklijk Conservatorium van Den Haag en het Conservatorium van Genève. Van 1960 tot 1974 was hij lid van de faculteit aan de Universiteit van Indiana, waar hij samen met zijn Curtis-klasgenoten Bolet en Foster lesgaf. Hij was ook lid van de faculteiten van de Manhattan School of Music, Hunter College, de Moores School of Music in Houston en de Juilliard School of Music in New York City. Tot zijn studenten behoorde  Martha Argerich.

Naast optredens, lesgeven en opnemen als muzikaal artiest, was Abbey Simon jurylid van de Van Cliburn International Piano Competition, de Geneva International Music Competition, de Leeds International Piano Competition, de Clara Haskil International Piano Competition, de Sydney Internationale pianowedstrijd en de Zuid-Afrikaanse internationale pianowedstrijd. Simon woonde in Genève, Zwitserland . Hij had een huis in Houston, Texas, waar hij van 1977 tot zijn pensionering Cullen Distinguished Professor of Music was aan de Moores School of Music van de Universiteit van Houston. Simon stierf in Genève op 18 december 2019, een paar weken voor zijn 100ste verjaardag.

Heribert Beissel (1933-2021) was een Duitse dirigent. Terwijl hij decennialang in Bonn woonde, als dirigent bij de Opera van Bonn en als oprichter en dirigent van de Klassische Philharmonie Bonn, bekleedde hij na de Duitse hereniging ook leidende posities in Halle (Saale) en Frankfurt (Oder). Zijn discografie omvat componisten van Bach tot Debussy . Geboren in Wesel, bezocht Beissel het Collegium Augustinianum Gaesdonck, een humanistisch gymnasium. Hij studeerde piano en directie aan de Hochschule für Musik Köln, directie bij Günter Wand en compositie bij Frank Martin. Hij begon zijn carrière als dirigent als repetitor en al snel als kapelmeester bij de Opera van Bonn in 1955, waar hij bleef tot 1964. Beissel was van 1971 tot 1985 chef-dirigent van de Hamburger Symphoniker. Gedurende deze periode werkte hij ook samen met de Hamburgse Staatsopera en het Hamburg Ballet onder leiding van John Neumeier. Van 1979 tot 1984 was hij dirigent van het Folkwang Kammerorchester Essen aan de Folkwang Hochschule.  Van 2001 tot 2006 was hij Generalmusikdirektor van het Brandenburgisches Staatsorchester in Frankfurt (Oder)

Chopin Piano Concerto No. 1, Fantasy On Polish Airs & Andante Spianato and Grande Polonaise Brillante Abbey Simon Hamburg Symphony Orchestra Heribert Beissel Vox VOX-NX-3032CD