“Lodovico Viadana, Sacri concentus” door The Viadana Collective o.l.v. Maximilien Brisson, op het label Passacaille. Top!

De verzameling “Sacri Concentus” van Lodovico (Grossi) da Viadana (ca.1560-1627), gepubliceerd in 1614, was een monumentale bijdrage aan het repertoire van het motet met basso continuo. Het Viadana Collective presenteert deze vergeten motetten en onthult hun schoonheid door middel van tonaal diverse en rijk geornamenteerde interpretaties, die in het bijzonder profiteren van de prachtige akoestiek van de Basilica Palatina di Santa Barbara en het uitstekend 16de -eeuws Antegnati orgel.

Mantua had een bloeiende muziekcultuur. Componisten als Ludovico Viadana, Jacques de Wert, Giovanni Gastoldi en Claudio Monteverdi componeerden er naar de theoretische werken Ricercate, passagi et cadentie, Passaggi per potersi esercitare nel diminuire en Selva de varii passaggi van Giovanni Bassano en vader en zoon Rognoni. Giovanni Rovetta, mogelijk geboren in Venetië, was een Italiaanse componist, instrumentalist en zanger, die in de schaduw van Monteverdi werkte, van wie hij waarschijnlijk een leerling was. Net als zijn vader, Giacomo, die violist was, begon Giovanni’s carrière vanaf het einde van 1614, in de San Marco in Venetië. Daar volgde hij nl. in 1630, Alessandro Grandi op als assistent-maestro. Grandi was het slachtoffer geworden van de beruchte pestplaag. Na het overlijden van Claudio Monteverdi in 1643, werd hij benoemd tot maestro tot aan zijn overlijden in 1668. Zijn oeuvre bestond voornamelijk uit motetten, missen en psalmen met instrumenten (concertati), en drie boeken madrigalen voor verschillende bezettingen.

Lodovico da Viadana was als Italiaans componist en monnik, een van de eerste componisten van concerterende kerkmuziek. Viadana was een leerling van Porta. Hij werkte als kapelmeester aan de Dom van Mantua (tot 1609) en vervolgens in soortgelijke betrekkingen in Fano en Venetië. Ten slotte keerde hij naar Mantua terug. In 1596 werd hij Franciscaner monnik. In oude geschiedenisboeken schrijft men Viadana de ‘uitvinding’ van de basso continuo-praktijk toe. Volgens een 18e-eeuws document nam hij de naam Viadana toen hij bij de franciscanen intrad. Hij was maestro di cappella in Mantua en was later werkzaam in onder meer San Luca, Cremona en Concordia Sagittaria bij Venetië en Bologna waar hij als diffinitor aangesteld was. Later moest hij vanwege ruzie met andere kloosterleden, de franciscanen verlaten en vestigde zich eerst in Busseto en later in het klooster van San Andrea in Gualtieri, waar hij tot zijn overlijden verbleef.

Viadana was een vruchtbaar componist van kerkmuziek. Zijn Concerti ecclesiastici op.12 (1602) was de eerste publicatie van kerkmuziek met basso continuo. De concerten voor een, twee, drie of vier solozangers met basso continuo, werden zo geschreven dat ze ook uitgevoerd konden worden als een of meer van deze stemmen ontbraken. Bij de concerten voor drie stemmen was de basso continuo (met gedeeltelijk becijferde bas) noodzakelijk, maar die met vier solisten konden ook zonder basso continuo uitgevoerd worden. Zijn Salmi a 4 cori op.27 behoren tot zijn beste werken. De concertante stijl werd met name hier gebruikt voor contrast tussen de vijf solostemmen, drie vierstemmige koren en instrumenten (drie orgels, chitarrone, strijkers, cornetti, fagotten en trombones). Op deze cd staan de 24 composities (1598-1621) geordend bij 7 religieuze thema’s: Nativitas Domini, Currus et auriga, Susanna, Passio Christi, Corpus Christi, Sancta Maria en In aetenum.

Maximilien Brisson, gevestigd in Sion, Zwitserland, volgde aanvankelijk een opleiding tot moderne trombonist aan de Université de Montréal bij de beroemde performer en pedagoog David Martin, voor hij een graduate studie volgde met een specialisatie in historische uitvoering op historische instrumenten aan de McGill University, het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en de Schola Cantorum Basiliensis, waar hij studeert bij Catherine Motuz en Charles Toet. Hij treedt als freelancer op in Europa en Noord-Amerika op historische trombones, renaissance-diatrompet en ophicleide, en speelt regelmatig met vooraanstaande Canadese oudemuziek ensembles Sacabuche en La Rose des Vents, en trad op met onder meer het Freiburger Barockorchester, Collegium Vocale Gent, I Fedeli, Les Cornets Noirs en het Toronto Consort. Hij was met zijn ensemble het Consort Laurentien finalist bij de prestigieuze YorkComp in 2019.

De uitvoerders (The Viadana Collective) zijn:

Suzie LeBlanc, sopraan

Vicki St. Pierre, contralto

Charles Daniels, tenor

Roland Faust, bas

Bruce Dickey, cornet

Anne Noelle Amstutz, viool

Catherine Motuz, tenor trombone

Iason Marmaras, orgel

Christophe Gauthier, orgel

Maximilien Brisson, tenor- en bastrombone en directie.

Lodovico Viadana Sacri concentus The Viadana Collective Maximilien Brisson cd Passacaille PAS1142