Leuven en zijn colleges biedt een verrassend en vernieuwend beeld van meer dan drie eeuwen universiteit. De voor dit boek speciaal ontworpen kaarten laten je daar bij ronddwalen door de stad in het spoor van de student van toen.
Studenten komen al eeuwenlang uit alle windstreken van de lage landen naar de KU Leuven, gesticht in 1425 als Studium Generale Lovaniense. Willem Neve, magister in de Zeven vrije kunsten en baccalaureus in canoniek recht en scholaster van de Sint-Pieterskerk, werd de eerste rector. Van Artesië in het zuiden tot Friesland in het noorden. Filips-Willem, zoon van Willem van Oranje, Marnix van Sint-Aldegonde, Johan van Oldenbarnevelt, Erasmus, Dodoens, Vesalius, Mercator, zelfs paus Adrianus van Utrecht, zaten er op de studiebanken. Leuven was hèt trefpunt van het intellectueel leven in de Nederlanden.
De Faculteit Godgeleerdheid Leuven was er eeuwenlang de meest eerbiedwaardige van alle faculteiten. Onder inspiratie en leiding van de humanist Desiderius Erasmus, werd in 1518 in Leuven het ‘Collegium Trilingue’ (Drietalencollege) opgericht. Daar werden de drie ‘gewijde’ talen Latijn, Grieks en Hebreeuws bestudeerd. Tegelijk nam de universiteit het voortouw in het bestrijden van het protestantisme. In de 17de – en 18de eeuw, was de Leuvense Universiteit een centrum van het Jansenisme en het Gallicanisme van Bossuet in Europa. Een deel van de professoren bleef toen weliswaar trouw aan de paus van Rome en aan de ultramontanen onder de bisschoppen. In 1797 werd de soevereiniteit over de Zuidelijke Nederlanden door het Traktaat van Campo Formio officieel door de Heilige Roomse Keizer aan Frankrijk overgedragen. De Leuvense universiteit werd onder het Directoire afgeschaft, maar vanaf 1817, werd Leuven opnieuw een universitaire stad. Op 6 oktober 1817, werd door de regering van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, nl. de Rijksuniversiteit Leuven geopend.
Edward De Maesschalck geeft weliswaar een verrassend en vernieuwend beeld van een tot nu onderbelicht maar belangrijk facet van de universiteitsgeschiedenis: de colleges. Deze werden gesticht door weldoeners die hun bezittingen voorbestemden om tot ver na hun dood te voorzien in kost en inwoning voor familieleden, streekgenoten of gewoon voor arme studenten. Het was mecenaat avant-la-lettre, een zeldzame kans om de maatschappelijke ladder op te klimmen. Het boek bestaat uit 8 hoofdstukken, “Colleges, beurzen en studenten”, “Het begin van een collegetraditie” (1425-1500), “Hoogtij van de collegestichtingen” (1500-1578) en “De colleges van de Contrareformatie” (1578-1635), “De missiecolleges” (1560-1797), “De laatste collegestichtingen” (1635-1797), en “Dagelijks leven in de Leuvense colleges” en “De collegegebouwen”. Tot slot, een Collegewandeling.
Edward De Maesschalck, dr. in de middeleeuwse geschiedenis en alumnus van de universiteit publiceerde spraakmakende boeken over de Bourgondische vorsten, de graven van Vlaanderen en de Habsburgers.
Edward De Maesschalck Leuven en zijn colleges, trefpunt van intellectueel leven in de Nederlanden (1425-1797) 368 bladz. geïllustreerd Uitg. Sterck & De Vreese EAN 9789056157005
Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.
Michel Dutrieue.
