“Carl Loewe, Jan Hus, Oratorium, op. 82”, door Arcis-Vocalisten, het München Barockorchester en L’Arpa Festante o.l.v. Thomas Gropper, op het label Oehms. Een ontdekking!

Carl Loewe (1796-1869) componeerde wel 17 oratoria, waaronder 8 op tekst van zijn vriend, de dichter en historicus, Heinrich Ludwig Theodor Giesebrecht (1792-1873). In 1842, componeerde hij een oratorium over de Boheemse, protestantse theoloog, Jan Hus (ca. 1369/1370-1415), die nadat hij als tegenstander van de officiële kerk door het Concilie was veroordeeld, op 6 juli 1415, op de brandstapel in Konstanz werd verbrand.

Carl Loewe, bekend van zijn 400 Balladen, werd geboren in Löbejün/ Saksen-Anhalt. Daar kan u nu trouwens het Carl-Loewe-Museum (foto) bezoeken. Hij kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader en was koorknaap in Köthen en later in Halle, waar hij naar het gymnasium ging. De schoonheid van Loewe’s stem bracht hem onder de aandacht van Madame de Staël, die er voor zorgde dat Loewe financiële steun kreeg van Jérôme Bonaparte, de toenmalige koning van Westfalen, waardoor hij zijn muziekopleiding kon voortzetten en theologie kon studeren aan de universiteit van Halle. In 1810 volgde hij er les bij de organist en componist, Daniel Gottlob Türk (1750-1813) (foto).  

Omdat Carl Loewe in 1816, toen hij solliciteerde naar de functie van organist van de “Marktkirche Unser Lieben Frauen” (foto) in Halle, het niet haalde van zijn concurrent, Johann Friedrich Naue (1787-1858), eveneens een leerling van Türk, schreef hij zich een jaar later in als student protestantse theologie aan de Friedrichs-Universiteit van Halle. Tijdens zijn studie werd hij in 1817, lid van de plaatselijke Teutonia Halle-broederschap. In het openbaar muziekleven van de stad bewees Loewe bij optredens van de Singakademie o.l.v. Johann Friedrich Naue, dat hij een uitstekende tenor was.

In 1821 trouwde hij met Julie von Jacob, die echter reeds in 1823 overleed. Zijn tweede vrouw, Auguste Lange, was een ervaren zangeres met wie hij met groot succes, optrad in zijn oratoriumuitvoeringen. Hij was een gerespecteerd leraar, o.a. van Emilie Mayer (1812-1883) (foto), in haar tijd bekend als de “weibliche Beethoven”!

Het “Jistebnický Kancionál” is het grootst overgebleven compendium en de belangrijkste bron van Hussieten liturgie en zang in de Tsjechische landen. Het bevat Tsjechische vertalingen van de Latijnse liturgie, religieuze hymnen, liederen voor vespers en ook Tsjechische volkskerstliederen. Het manuscript is gedeponeerd in het Nationaal Museum van Praag, bevat een Latijnse hymne die in het Tsjechisch is vertaald, en originele muziek in Tsjechische teksten.

undefined

Tegenwoordig is het gezangboek vooral bekend vanwege het Hussietenkoorlied “Ktož jsú boží bojovníci” (“Ye Who Are Warriors of God and of his law”). Deze melodie is wereldwijd bekend geworden doordat ze is opgenomen in Smetana’s symfonische gedichten “Tábor” en “Blaník”, 2 delen van zijn cyclus “Ma Vlast” (“Mijn Vaderland”). “Tábor” beschrijft de gelijknamige stad in het zuiden van Bohemen, die een belangrijke rol speelde tijdens de Hussietenoorlogen, en ook het zesde en laatste symfonisch gedicht, “Blaník”, evoceert de oorlogen in de 15de eeuw, waarbij de Hussieten, de volgelingen van de kerkhervormer, Jan Hus, vochten voor hun religieuze overtuiging. Tussen 1419 en ongeveer 1434, vonden in het gebied van het toenmalig koninkrijk Bohemen (tegenwoordig Tsjechië), nl. een aantal Hussietenoorlogen plaats. In die periode voerden de Rooms-Duitse keizer en de Rooms-Katholieke Kerk militaire acties tegen de “ketterse”, protestantse hussieten, vernoemd naar Johannes Hus.

Gebaseerd op een libretto van Johann August Zeune (1778-1853) (foto), ging Carl Loewe’s “Jan Hus” in december 1842, in première in de Berliner Singakademie. Het libretto vertelt over de strijd van Jan Hus in Praag, zijn reis naar en zijn proces in Konstanz (“Auf dem Schloss zu Costnitz (Konstanz)”), toen Wenceslaus (Václav/Wenzel) IV, koning van Bohemen en zijn vrouw Sofia van Beieren, die hem goed gezind waren, hem desondanks niet langer konden beschermen. In 1404 werd Sofia nl. een aanhangster van Johannes Hus, die zijn leer, geïnspireerd door de theologie van John Wyclif (1330-1384), voortaan aan het hof verdedigde. Johannes Hus - Wikipedia

In 1410, moest zij zich tegenover de paus verdedigen op beschuldiging van… hekserij! Weet weliswaar dat dit alles zich afspeelde tijdens het Westers Schisma, toen er drie pausen en drie keizers waren! Aan het begin van het Concilie van Konstanz (van 1414 tot 1418) waren dat Gregorius XII in Rome, Benedictus XIII in Avignon en Johannes XXIII in Bologna. Alleen Johannes XXIII was trouwens op het concilie aanwezig. Na het overlijden van haar echtgenoot in 1419, volgden de gruwelijke Hussietenoorlogen (1419-1434).

Carl Loewe zette in zijn driedelig oratorium een tekst op muziek die laat zien dat Hus een godvrezende man was, die niet twijfelde aan de juistheid van zijn stelling, nl. dat alleen strikte naleving van de Heilige Schrift, de kerk en haar leer kon leiden. De muziek bevat veel koren (o.a. het zigeunerkoor in het 2de deel, “Die Reise”), aria’s en grote scènes met een operakarakter, waarmee Loewe vanuit zijn romantisch wereldbeeld, een indrukwekkend monument neerzette voor de Tsjechische hervormer. Zeker ontdekken!Trailer Carl Loewe: Jan Hus - Arcis-Vocalisten München, Barockorchester L'arpa  festante - YouTube

De vocale solisten:

Monika Mauch, sopraan: Sofia; Barbara

Ulrike Malotta, mezzosopraan: Zigeunerin

Georg Poplutz, tenor: Huss

Dominik Wörner, bariton : Wenzel; Chlum; Siegmund; Bischof von Lübeck; Bischof von Florenz, Hieronymus

Thomas Gropper, bas: HirteThomas Gropper » Biografie, Fotos, Konzerte

Sinds hun oprichting door hun koordirigent Thomas Gropper (foto) in 2005, hebben de Arcis-Vocalisten door hun kwaliteit en hun bijzondere programma’s, een vaste plaats verworven onder de bekende semiprofessionele koren van de hoogwaardige Münchense muziekscène. Het koor bestaat uit ongeveer 80 zangers, van wie de meesten een zangopleiding volgden. Afhankelijk van het uitgevoerd werk varieert hun bezetting tussen de 30 en 80 leden.

CD 1

Introduzione – Prolog

Erster Teil – In Prag

Zweiter Teil – Die Reise

CD 2

Dritter Teil – in Konztanz

Auf dem Schloss zu Costnitz (Konstanz)

Carl Loewe Jan Hus Oratorium, op. 82 Arcis-Vocalisten München Barockorchester L’Arpa Festante Thomas Gropper 2 cd Oehms OC1720

https://www.stretto.be/2022/06/04/emilie-mayer-symphonies-nos-6-3-door-het-philharmonisches-orchester-bremerhaven-o-l-v-marc-niemann-op-het-label-hanssler-classic-een-ontdekking/