“Ik ben in drie opzichten een vreemdeling: als Bohemer in Oostenrijk, als Oostenrijker in Duitsland en als Jood in de wereld”. De geniale componist en dirigent, Gustav Mahler (1860-1911) was Joods en zijn Joodse achtergrond bepaalde zijn leven in het door antisemitisme gekenmerkt tijdperk van het fin de siècle. In 1896 bekeerde hij zich weliswaar tot het katholicisme, maar bleef het virulent antisemitisme uit die tijd ervaren als een loden last. Door het antisemitisme werd zijn carrière belemmerd en werd zijn werk als minderwaardig beschouwd. Zoals Mahler vaak memoreerde, voelde hij zich overal een vreemdeling, nergens gewenst… Continue reading
“De Pelgrim Kunst en zingeving in een onttoverde wereld (1924-1931)”, alweer een heel bijzondere uitgave van Hannibal Books.
Om de pracht van kerkelijke kunst te moderniseren, stichtten Felix Timmermans, Ernest Van der Hallen, de bezieler van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond, en de architect en kunstschilder, Flor Van Reeth, in 1924, in het begijnhof in Lier, “De Pelgrim”. Deze beweging, die ijverde voor een wederopleving van de Vlaamse cultuur op basis van christelijke en humanitaire waarden, organiseerde in 1927, een eerste grote tentoonstelling in de Antwerpse Stadsfeestzaal. Inspirator was de Vlaamse schrijver en Jezuïet, Léonce Reypens (1884-1972), de medestichter van het Antwerps Ruusbroec genootschap. Continue reading
Piet Leupen, “Middeleeuws Koningschap. Op zoek naar de wortels van de West-Europese monarchie”, een prachtuitgave van Walburgpers.
Het christelijke koningschap heeft vanaf 754, zijn stempel gedrukt op de machtsverhoudingen in West-Europa en heeft het koningschap gelegitimeerd en gesanctioneerd. Piet Leupen gaat in zijn uiterst interessant boek op zoek naar de wortels van de West-Europese monarchie en schenkt daarbij speciale aandacht aan de Oranjemonarchie, die, hoewel van veel jongere datum (1815), eveneens uitging en nog steeds uitgaat van een christelijk gefundeerd koningschap.
Frits van Oostrom, “De Reynaert, Leven met een middeleeuws meesterwerk”, een prachtuitgave van prometheus.
Het episch-satirisch dierdicht, “Van den vos Reynaerde”, geldt als hét meesterwerk van onze middeleeuwse letterkunde, en misschien wel van de hele Nederlandse literatuur. Maar, wat is het geheim van deze klassieker, die in elke tijd ook leest als een moderne roman, en die zoveel heeft betekend voor zovelen?
“To Memling Gratia Plena”, door Psallentes & The Royal Wind Music, op het label Le Bricoleur. Magnifiek!
Op deze cd ontdekt u gregoriaanse sequensen uit een Brugs handschrift (Graduale) en polyfonie van o.a. Compère, Dufay, Mouton en Obrecht, als een hoogst originele hommage aan het schilderij, de “Annunciatie” (1480-1489), van Hans Memling (1430-1494), nu in de Robert Lehman collection van het Metropolitan Museum of Art in New York.
“Cobra • Een picturale en poëtische revolutie”, een magistrale uitgave van Hannibal Books!
In de jaren 1934-1948 ontwikkelde zich een spontane, abstracte kunstvorm die uniek was voor Denemarken en later een belangrijke wegbereider zou zijn voor de Cobra-beweging (1948-1951). De kunstenaars die Cobra begonnen kwamen uit Nederland, België en Denemarken. De Nederlandse en Belgische kunstenaars waren relatief jong, in tegenstelling tot de Deense kunstenaars die gemiddeld tien à vijftien jaar ouder waren. Zij hadden voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog al een artistieke ontwikkeling doorgemaakt en veel kunst tentoongesteld. Daarmee hadden ze een grote invloed op de jongere generatie Cobra-kunstenaars. Het magistraal boek, “Cobra – Een picturale en poëtische revolutie”, verschijnt naar aanleiding van de officiële opening van het Cobra-depot in Antwerpen.
“Johann Sebastian Bach The Complete Works For Keyboard, Vol. 6 Das Wohltemperierte Klavier, I Le Clavier bien tempéré. Livre 1”, door Benjamin Alard, Harpsichord & Clavichord, op het label harmonia mundi. Heerlijk, subtiel en vindingrijk!
Met de twee boeken van Das Wohltemperierte Klavier liet Johann Sebastian Bach het nageslacht een van de meest oogverblindende meesterwerken uit de muziekgeschiedenis na. Formele strengheid en muzikale emotie ontmoetten elkaar in perfecte gemeenschap.
“Johann Sebastian Bach, The Complete Works For Keyboard Vol.7 – Orgelbüchlein Petit Livre d’Orgue”, door het Chœur d’enfants de la Maîtrise Notre-Dame de Paris, Ensemble Vocal Bergamasque en Benjamin Alard, orgel, op het label harmonia mundi. Meesterlijk!
Bachs 45 voltooide koraalpreludes in zijn Orgelbüchlein getuigen van de beheersing van de kunst van de improvisatie op het orgel, zoals de gemeente het destijds hoorde voor hij op zijn beurt, de hymne zong. Het was een verleidelijk maar ook uitdagend experiment om deze oorspronkelijke functie nieuw leven in te blazen, door samen te werken met de gecombineerde krachten van het vocaal ensemble Bergamasque en de Maîtrise Notre-Dame de Paris, waardoor Benjamin Alard het ‘Orgelbüchlein’ opnieuw zijn volledige betekenis en expressieve uitstraling geeft.
“Johann Sebastian Bach, The Complete Works for Keyboard, Vol. 8: Köthen, 1717-1723 – For Maria Barbara”, door Benjamin Alard, op het label harmonia mundi. Alweer subliem!
Benjamin Alard vervolgt zijn verkenning van Bachs oeuvre voor klaviersolo en concentreert zich hier op werken die verband hielden met de eerste vrouw van de componist, Maria Barbara, en haar vroegtijdig overlijden in 1720. Deze box bevat Bachs Inventies en Sinfonias, zijn Franse Suites, transcripties van enkele van zijn Vioolsonaten en van Partita’s viool solo, en 5 Préludes uit “L’Art de toucher le clavecin” van François Couperin, gespeeld op clavichord en klavecimbel.
“From Jewish Life”, door Jascha Nemtsov piano, Wolfgang Meyer, klarinet, Tabea Zimmermann, altviool, Ingolf Turban, viool, David Geringas, cello en Helene Schneidermann, mezzosopraan, op het label SWR Music. Een immens verrijkende ontdekking!
In tsaristisch Rusland was het Rimski-Korsakov, een lid van de “Groep van Vijf”, die de nationale Russische muziek wilden bevorderen, die aandacht vroeg voor en aandacht schonk aan Joodse klassieke muziek, door zijn studenten aan het conservatorium van Sint-Petersburg, aan te moedigen Joodse volksmuziek, liederen en melodieën uit de sjtetls te verzamelen, evenals joodse synagogale muziek te bestuderen. Dit leidde in 1908, tot de oprichting van het Petersburgs Genootschap voor Joodse Volksmuziek en in 1923, tot het Genootschap voor Joodse Muziek in Moskou.